Robin de Raaff – Entangled Tales (CD Recensie)

De drie stukken voor orkest die Challenge Records van componist Robin de Raaff op de CD ‘Entangled Tales’ heeft verzameld, bieden een mooi staalkaart van het werk van deze bijzondere componist. De Raaff, in 1968 geboren in Breda, speelde als kind zowel piano als basgitaar en groeide op met klassiek, jazz en rock. Die diversiteit aan stijlen vinden we terug in zijn gecomponeerde werk. Niet op een citerende manier, maar veeleer in zijn eclectische aanpak, in de uitbundige harmonische structuur en in de virtuositeit die hij vraagt van de instrumentalisten.

Marien van Staalen, de cellist in het celloconcert omschrijft het als volgt: “The cello concerto is a miracle, both for the listener and for the soloist. The listener is swept along through unexplored terrain. ..The cellist has to find the deppest expression while playing the notes; routine is of no help here.” De Raaff houdt dan ook van dynamische contrasten en een zeker dramatisch effect. Zijn muziek heeft qua spanningsopbouw soms dan ook wel iets weg van filmmuziek, alleen dan minder verhalend. Een mooi voorbeeld is de muzikale wervelwind aan het eind van het tweede deel van het eerder genoemde celloconcert, over spanning gesproken. In het derde deel en vooral in het afsluitende coda komt Van Staalen’s prachtige en vaak zeer delicate cellospel naar voren. Hoe moeilijk wellicht ook, hij kwijt zich subliem van zijn taak.

Het titelstuk ‘Entangled Tales’ componeerde De Raaff in 2007 voor het Boston Symphony Orchestra. Het ging op 6 augustus van dat jaar in première tijdens het Tanglewood Festival. Inmiddels vormt het stuk een onderdeel van De Raaff’s eerste symfonie, bijgenaamd ‘Tanglewood Tales’. ‘Entangled Tales’ is op zichzelf staand echter nog steeds zeer de moeite waard en het is dan ook goed dat het hier, in de uitvoering van het Residentie Orkest, onder leiding van Neeme Järvi, is uitgebracht. Ook hier valt de orkestrale pracht op, overigens in een perfecte uitvoering, waar De Raaff ons op trakteert. Met de lange aan kracht winnende en weer uitdovende muzikale golven voert hij ons luisteraars mee zijn kleurrijke wereld in. Bijzonder is de rol van de fluit die iedere keer weer opduikt na een hectische orkestpassage.

Zijn derde symfonie, bijgenaamd ‘Illumination…Eclipse’ schreef De Raaff in 2014/15 voor het 125-jarig bestaan van het Gelders Orkest. Centraal in dit stuk staan de concepten licht en donker, zoals de ondertitel reeds aangeeft. Bijzonder is het allereerste begin, gesymboliseerd door de klank van een eenzame piccolo, de komst van het licht. Gaandeweg voegen andere ‘stemmen’ zich erbij. De wereld ontwaakt. En dan slaat de sfeer om, pauken doen hun werk. Het eerste deel gaat naadloos over in het tweede waarin De Raaff de duisternis verder onderzoekt, middels de diepe tonen van het koper en dreunend slagwerk. En dan klinkt er een eenzame viool, het betekent een ommekeer. We gaan weer naar het licht. In het derde deel barst de strijd opnieuw los waarna we in het ‘Coda’ wederom de piccolo horen. Het licht lijkt te overwinnen, maar de duisternis is nooit ver weg. Het lijkt het echte leven wel.

Fragmenten van de CD zijn te beluisteren via de website van Challenge Records.