CUTS – Exist 1 / Exist 2 (CD Recensie)

‘Exist’, een film van CUTS, het alias van de componist en filmmaker Anthony Tombling Jr, ging in 2015 in première tijdens het Dark Outside Festival in het Schotse Galloway Forest Dark Skies Park. Nu, drie jaar later, komt de soundtrack, die eerder dit jaar in twee delen als download werd uitgebracht, als één geheel uit bij het Engelse Village Green Recordings op zowel Cd als LP. De film en de muziek hebben een biografische oorsprong die teruggrijpt op een auto ongeluk waar Tombling Jr in 2012 bij betrokken was en haalt verder zijn inspiratie uit een gedicht van H.P. Lovecraft.

Over het ongeluk citeren we Tombling Jr het beste zelf: “n 2012 I was involved in a car crash and the resulting shock manifested itself in experiencing sleep paralysis for the first time. I was inspired to try and recreate some of those experiences through music and film. It made me view my approach to music in a different way, Exist is a collection of those visions. With all CUTS material I try to take influence from the non-musical, for instance an abandoned space. There is a stillness with places that are in slow decay. I try to imagine what that would sound like? In taking influence from things outside of music I feel my own music becomes less tied to comparison. As a composer working this way has been deeply cathartic”. Slaapverlamming is nog een redelijk onbekend verschijnsel maar houdt in dat spieren vlak voor het slapen gaan of vlak na het ontwaken verlammen, iets dat bovendien soms gepaard gaat met hallucinaties. Een redelijk beangstigende ervaring dus die CUTS hier in muziek heeft trachten te vangen.

De soundtrack vangt aan met ‘Dream Voyager’, een symfonisch, ietwat gezwollen stuk, maar uitstekend bruikbaar als opener voor een film. Opvallend is de gruizige ondertoon in het stuk. Iets wat zich nog verhevigd voortzet in het sterk ritmische ‘The Dead Beast Returns’. CUTS laat hier horen hoe je als componist de luisteraar kunt meesleuren in je gedachtewereld. Met hulp van de vocale kwaliteiten van Patti Aberhart, die hij vooral inzet als klankkunstenaar, creëert hij een overrompelende muzikale wereld. Spanning ook in ‘Damages’ waarin CUTS een drone onrustbarend laat aanzwellen en mooi hoe hij ook hier Aberhart’s stem als één van de lijnen kiest. Een duistere puls doet zijn intrede op de achtergrond die pregnanter wordt als de drone langzaam van kleur verandert en uitwaait. Dan stapt CUTS over op meeslepende triphop en brengt hij ons voor korte tijd in een bedwelmende trance. Maar ook hier wel voorzien van een macabere ondertoon. Aberhart’s stem, die hier voor het eerst een echte tekst zingt, klinkt hol en de duistere nevel die we op de achtergrond horen, doet ons huiveren.

In ‘Body Parts’ verwijst de componist ongetwijfeld naar de verlammingsverschijnselen. Dat concluderen we naar aanleiding van de titel, maar zeker ook naar aanleiding van de muziek. De nevel is hier diep duister en de metalige geluiden voelen aan als zweepslagen. Wie dan nog steeds niet door heeft dat hier bijzondere dingen gebeuren verwijzen we graag naar ‘The Visitor’. Het ijskoude ritme dat CUTS ons hier serveert, laat niets te twijfelen over wie die bezoeker dan wel moge wezen. Dat je met de angst voor slaapverlamming niet meer naar bed durft, lijkt mij zeer aannemelijk. Tombling Jr geeft het ons in ieder geval duidelijk mee.

Afsluiten doet het album met twee versies van ‘Bunsen Burner’. Dit nummer gebruikte Tombling Jr op meer plaatsen dat in ‘Exist’ alleen. Het duikt op in de film ‘Ex Machina’ en in de finale van de TV Show ‘Person of Interest’ van J.J. Abrams. In ‘Bunsen Burner’ gebruikt CUTS het fenomeen ritme op ingenieuze wijze, een maalstroom van klanken creërend waarmee hij ons andermaal het verhaal in trekt. Er is geen ontkomen aan en al helemaal niet in de ‘Redux’ versie.

Veel luisterplezier!

Het album is te beluisteren en te koop via Bandcamp: