Bruno Duplant & Reinier van Houdt – Lettres et Replis (CD Recencie)

Het uitvoeren van een compositie is te zien als een communicatieproces. De componist uit zich middels zijn compositie, de uitvoerder reageert hierop middels zijn uitvoering. En hoe zeer de componist de uitvoerder ook probeert te sturen – en sommige componisten gaan hier bijzonder ver in – het blijft altijd een samenspel. Natuurlijk kun je met dit gegeven ook spelen, zoals componist Bruno Duplant en pianist / componist Reinier van Houdt doen bij ‘Lettres et Replis’, verschenen bij Elsewhere.

Duplant stuurde Van Houdt brieven, met daarin verwerkt de noten voor zes stukken. Drie heten er ‘Lettre’ en drie ‘Replis’, dat laatste heeft een filosofische ondertoon en staat voor ’terugtrekking’. En lees dat dan gerust in een brede context, lees de verwaarlozing van ecologie, humanisme en cultuur. De scores van Duplant weerspiegelen, aldus Van Houdt: “ook Mallarmé’s idee van tekstuele ruimte en kans, waardoor er een grote ruimte overblijft voor de tolk / uitvoerder.” Een kans die Van Houdt met beide handen aangrijpt. Hij zegt daarover: “Ik heb mijn realisaties gecomponeerd rond de basisprincipes van lezen en schrijven. De brieven zijn verbonden met melodie, gespeld en gelezen in alle richtingen, voortgestuwd door geheugen en blik.”
Pianoklanken is wat we hier krijgen, in meerdere lagen in de drie delen ‘Lettres’ en aangevuld met zelfgemaakte veldopnames in de drie delen ‘Replis’. Hier komt dus een ware dialoog tot stand tussen twee kunstenaars.

Reinier van Houdt

Dat “lezen en schrijven” komt al direct tot uiting in ‘Lettre 1’. Alsof de noten spontaan op hun plaats vallen, afwisselend hoge en lage exemplaren vinden hun weg, kruisen elkaar, zoeken hun plaats ten opzichte van elkaar. ‘Replis 1’ is een stuk soberder, alsof Van Houdt zit te zwoegen op een zin in zijn brief, woord voor woord, hier noot voor noot. Het resultaat is ernaar, de noten krijgen de kans op te lossen in het niets. ‘Lettre 2’ is dan weer dynamischer, experimenteler ook, je hoort hier hoe ingenieus Van Houdt de klank van zijn piano manipuleert. De veldopnames, die Van Houdt maakte in de Maashaven van Rotterdam op de honderdste geboortedag van Cage voegen daadwerkelijk iets toe in ‘Replis 2’, creëren een wat melancholieke sfeer, passend bij het voorzichtige spel. ‘Lettre 3’, heeft net als de andere tweede delen ‘Lettre’ iets weerbarstigs, maar tegelijkertijd is dit het meest melodieuze van de drie, al staat Van Houdt de nodige verstoringen toe. De ondertoon in het relatief lange ‘Replis 3’ is duister, mede dankzij de golf van geluid, gespeeld in diep laag, die steeds weer als een onderstroom terugkeert. Maar het past bij deze bijzondere cyclus van muzikale brieven.

Op Bandcamp, waar het album ook te koop is, zijn een aantal stukken te beluisteren: