De Bijloke, Gent – 6 januari 2025

Een eeuw geleden werd één van de belangrijkste componisten van de hedendaags gecomponeerde muziek geboren: de in 2016 overleden Pierre Boulez. Naast componist was hij een vermaard dirigent, oprichter en jaren lang directeur van het fameuze IRCAM en belangrijk theoreticus. De Bijloke, in Gent eert hem dit concertseizoen, meer dan enige andere concertzaal in de Benelux en zo was gisterenavond het prachtige ‘pli selon pli, portrait de Mallarmé’, één van zijn belangrijkste werken, gecomponeerd tussen 1957 en 1962 en herzien in 1989, te horen in een prachtige uitvoering door de sopraan Sarah Aristidou en het Franse orkest Les Siècles, onder leiding van Franck Ollu. Verder op het programma – of bijna zeventig minuten Boulez al niet genoeg is – nog twee stukken van een belangrijke voorganger en inspiratiebron van Boulez: Claude Debussy. Allereerst zijn ‘Trois poèmses de Stéphane Mallarmé’, om nog even bij deze dichter te blijven en verder zijn beroemde en overbekende ‘La Mer’.

(meer…)

Concertgebouw (NTR ZaterdagMatinee), Amsterdam – 21 december 2024

Olivier Messiaen, bij wie ik de afgelopen dagen uitgebreid stilstond, speelt ook een grote rol in dit concert van het NTR ZaterdagMatinee, dat natuurlijk eveneens, zo vlak voor de kerst, een sterk religieuze lading heeft. Is het absolute hoogtepunt zonder enige twijfel de Nederlandse première van David Lang’s aangrijpende ‘poor hymnal’ door het Nederlands Kamerkoor, onder leiding van Peter Dijkstra, we beginnen met Messiaen zef en wel met ‘Prière du Christ montant vers son Père’, het laatste deel uit ‘L’Asencion’, hier in de versie voor orgel, bespeeld door James McVinnie. Verder klinken ‘Quatre petites prières de Saint François d’Assise’ van Francis Poulenc en ‘Messe des pauvres’ van Erik Satie.

(meer…)

Orgelpark, Amsterdam – 20 en 21 december 2024

Geen betere plek voor een ongelovige met een passie voor religieuze muziek dan het Amsterdamse Orgelpark in de voormalige Parkkerk. En dus ook geen betere plek dan deze voor de muziek van Olivier Messiaen, die dezer dagen centraal staat op deze blog. Hier ben je letterlijk omgeven door orgels. Vrijdagavond speelde Ralph van Raat ‘Vingt Regards sur l’Enfant Jésus’ voor solo piano en gisterenavond speelde de nog jonge organist Steven Knieriem het beroemde ‘La Nativité du Seigneur’, het eerste grote orgelwerk van Messiaen. De reputatie van Van Raat is inmiddels zo ongeveer wel bevestigd, met een bijzonder uitgebreid repertoire op zijn naam – zo klonk op deze zelfde locatie enige maanden geleden nog het indrukwekkende ‘Der Klang des Lebens’ van Peter-Michael Hamel – iets dat zeker nog niet geldt voor Knieriem. Sterker nog, hij studeert nog aan het Rotterdamse Codarts, improvisatie bij Hayo Boerema en hoofdvak orgel bij Christian Schmitt en Zuzana Ferjenčíková.

(meer…)

Zoals ook duidelijk naar voren komt in Robert Sholl’s biografie van Olivier Messiaen, die hier gisteren voorbij kwam, was hij zijn leven lang gefascineerd door vogelgeluiden. Niet voor niets wijdt Sholl, onder de titel ‘On Birdsong’ er een geheel hoofdstuk aan. Zo haalt hij de anekdote aan dat de jonge Olivier, pas drie jaar oud, met zijn vader aan het wandelen bij de Puy de Dôme in de Auvergne “brusquely took his bread from his mouth and made a sign that he wanted to hear them” bij het horen van een veldleeuwerik. En reeds op zijn veertiende begon hij ermee om zo nauwkeurig mogelijk de gezangen te vangen in muzieknotatie. Een onmogelijke opgave, maar desalniettemin één waar Messiaen in het geheel niet voor terugschrok. Het zou een vast bestanddeel van zijn leven worden en zoals ‘Messiaen in context’ mooi laat zien was het zoeken naar nieuwe vogels een vast onderdeel van zijn concertreizen.  Het leidde eind jaren ’50 tot een bijzonder corpus pianomuziek, de ‘Catalogue d’Oiseaux’ bestaande uit dertien stukken verdeeld over zeven boeken. Onlangs verscheen er een nieuwe, goedkopere editie of de complete uitvoering door Jean-Pierre Aimard bij Pentatone Records.

(meer…)