Morton Feldman – For Philip Guston (Concert Recensie)
Splendor, Amsterdam – 10 mei 2015
‘Der Zauberberg’, de beroemde roman van Thomas Mann heeft als één van de vele neventhema’s het begrip tijd. In een uitvoerig relaas in het boek zegt Mann (in de vertaling van Hans Driessen) het volgende over het wezen van de tijd: “Over het wezen van de verveling doen tal van misverstanden de ronde. In het algemeen gelooft men dat interessante en nieuwe dingen de tijd ‘verdrijven’, dat wil zeggen verkorten, terwijl monotonie en leegte zijn verloop bemoeilijken en afremmen. Dat is niet zonder meer waar. Leegte en monotonie kunnen het ogenblik en de uren weliswaar rekken en ‘lang doen vallen’, maar grote en heel grote hoeveelheden tijd verkorten ze en doen ze juist inkrimpen totdat er vrijwel niet meer van overblijft.” En verderop: “Sleur wiegt het tijdsbesef in slaap of dempt het op zijn minst af, en als de jeugdjaren als langzaam worden ervaren, terwijl het latere leven steeds rapper verloopt en voort ijlt, moet ook dat op sleur berusten.”