De Singel, Antwerpen – 15 februari 2017
Het Ictus Ensemble voert, samen met gastsolisten Liesa Van der Aa en Christie Finn, een drietal Amerikaanse componisten ten tonele die sterk beïnvloed zijn door de volksmuziek van het diepe zuiden van de VS. Met name de uit New Orleans afkomstige Christopher Trapani laat horen dat hedendaags gecomponeerde muziek uitstekend kan samengaan met de blues, jazz en folk uit de delta van de Mississippi.
Toen de orkaan Katrina in 2005 aan 3.576 mensen het leven kostte en grote schade aanrichtte in New Orleans was het niet de eerste keer dat het zuiden van de VS door de natuur getroffen werd. In het collectieve geheugen staat ook de ramp van 1927 gegrift. De Mississippi trad die zomer buiten haar oevers ten gevolge van hevige regenval en grote delen van de Zuidelijke staten kwamen blank te staan. Naar de getroffen bevolking, vooral het zwarte deel, werd niet of nauwelijks omgekeken. Dat was overigens in 2005 bij Katrina al niet veel beter, ook nu waren vooral de Afro-Amerikanen het slachtoffer. Daarnaast waren de gevolgen van Katrina veel minder groot geweest als er in de jaren daarvoor meer geld besteed was aan het onderhoud van de dijken.
De parallel tussen 2005 en 1927 ontging ook Trapani niet en in de nasleep van Katrina dook hij in de muziekarchieven op zoek naar bruikbaar materiaal uit de eerste helft van de jaren ’20. Een vruchtbare tijd zo bleek voor de vroege folk, country, blues en jazz en een belangrijke inspiratie voor ‘Waterlines – Five songs about Storms and Floods’, waarin Trapani die vroege muziek op bijzondere wijze vermengt met het hedendaags gecomponeerde idioom. De oude muziek is herkenbaar maar krijgt in deze context wel een compleet andere lading. Christie Finn, die de liederen zingt is wat dat betreft een gouden keuze. Met haar achtergrond in zowel klassiek als folk is zij de vleesgeworden cross-over tussen deze twee stijlen. Een andere belangrijke speler is gitarist Tom Pauwels. De gitaar, in al zijn vormen, speelt natuurlijk een belangrijke rol in de composities van Trapani. Recent voegde Trapani overigens soortgelijke liederen toe aan zijn oeuvre. In ‘Fraight Train’ en ‘Wayfaring Stranger’ borduurt Trapani voort op de met ‘Waterlines – Five songs about Storms and Floods’ ingeslagen weg.
In ‘Sweet Betsy from Pike’ vertelt Larry Polanski het verhaal van Betsy die de gevaarlijke reis naar Californië maakt, halverwege de negentiende eeuw. In dit stuk horen we Pauwels op de ‘Lou Harrison National Just Intonation Resonator’, een gitaar in reine stemming en Van der Aa allereerst als zangeres en daarnaast op viool en elektronica. Van der Aa brengt het verhaal over Betsy met verve in deze bijzondere compositie waarin de muziek van de gitaar en de vervreemdende wereld van de elektronica in de vorm van geluidseffecten en veldopnames op wonderlijke wijze samenvalt.
Michael Pisaro gebruikt eveneens andere muzikale culturen in zijn stukken maar doet dat op veel minder herkenbare wijze dan Trapani en Polanski. Zijn ‘Tombstones’ is veel meer een geluidssculptuur waarin hij zijn invloeden omwerkt tot een constante, hallucinerende geluidsstroom. Op een donker podium, blauw verlicht brengen het Ictus Ensemble en Van der Aa Pisaro’s mysterieuze wereld tot leven.