Begon de jazz ooit met de piano? Wel als we ragtime als jazz zien, wat niet door iedereen wordt gedeeld. De meest bekende van het stel was Scott Joplin, geboren in 1868 in Texas. Er loopt geen directe lijn van hem naar Harlem in de jaren ’20 en pianisten als James P. Johnson, Willie “The Lion” Smith, Duke Ellington en Fats Waller, maar invloed was er zeker. En de lijn kunnen we doortrekken naar Oscar Peterson, Ahmad Jamal en uiteindelijk Bill Evans, die hier de afgelopen dagen voorbij kwamen. En ja uiteindelijk ook naar Satoko Fujii, de Japanse pianiste die al sinds half jaren ’90 haar stempel drukt op de geïmproviseerde muziek. Twee recente duo albums laten die traditie horen, maar vooral wat er sindsdien ook allemaal is veranderd. Voor Fundacja Słuchaj! nam ze ‘Thread of Light’ op met bassist Joe Fonda, en bij Ayler Records verscheen ‘Perpetual Motion’, een album dat ze opnam met gitarist Otomo Yoshihide.
Het pianotrio, als vorm binnen de jazz, zal voor altijd verbonden blijven met de naam Bill Evans. Niet alleen heeft hij opvallend vaak, zo niet bijna uitsluitend in deze bezetting gewerkt, hij was er ook nog eens een absolute vernieuwer in. Zodanig dat vrijwel een ieder die heden ten dage voor deze vorm kiest, zich automatisch schatplichtig toont aan de meester. Iedere uitgave van deze pianist is dan ook meer dan welkom. Iets dat zeker geldt voor de uitgaves van ‘Morning Glory’ en ‘Inner Spirit’ door Resonance Records. Ofwel de registraties van concerten in Buenos Aires, gegeven in 1973 en 1979. Lang alleen als bootleg verkrijgbaar, nu ook via de officiële weg.
Een andere pianist die graag de trio vorm kiest is Ahmad Jamal, één van de weinige jazzhelden die nog in leven is. Tegenwoordig overigens een vorm die hij graag uitbreidt met een extra percussionist. Daar was in de jaren ’60 nog geen sprake van zo leren ons twee dubbel albums die onlangs onder de titel ‘Emerald City Nights’ uitkwamen bij Elemental Music. Vier schijven met liveopnames, allen gemaakt in wat in die dagen zowat de huiskamer van Jamal was: The Penthouse in Seattle. De eerste set bevat opnames uit 1963 en ’64, de tweede die uit ’65 en ’66.
De jazzhelden van weleer, bijna allemaal hebben ze het tijdelijke inmiddels voor het eeuwige verwisseld, laten door vaak nooit eerder uitgebrachte opnames, nog regelmatig van zich horen. Er ligt hier inmiddels dan ook al een leuk stapeltje. De in 2007 op tweeëntachtig jarige leeftijd overleden Oscar Peterson, één van de meest bepalende pianisten uit de geschiedenis van de jazz, hij ontving niet voor niets in 1997 een Grammy Award voor zijn gehele carrière en een International Jazz Hall of Fame Award, mag het spits afbijten. Mack Avenue bracht opnames op de markt van concerten in Zürich, 1971, On a Clear Day en Helsinki, 1987, A Time for Love.
Gisteren kwam de Zwitserse componist Klaus Huber aan bond, vandaag is het de beurt aan zijn naamgenoot Nicolaus A. Huber, de Duitse componist. Op het eveneens bij NEOS verschenen ‘AION’ vinden we zeven stukken. De meeste van de laatste dertig jaar, met als uitzondering het titelstuk, dat Huber tussen 1968 en 1972 componeerde. Ook hier dus weer een redelijke doorsnede van het oeuvre van deze in 1939 geboren componist.
Twee dubbelalbums vandaag en morgen, beiden verschenen bij NEOS. Vandaag de ‘Vocal Works’ van de in 2017 overleden Klaus Huber, morgen onder de titel ‘AION’ verzamelde stukken van Nicolaus A. Huber. En nee, geen familie. De eerste kwam uit Zwitserland, Klaus werd in 1924 geboren in Bern, de tweede komt uit Passau, Beieren en is van 1939. Beiden hebben echter wel hun sporen in de hedendaagse gecomponeerde muziek verdient, dat is de overeenkomst.
Een andere gezaghebbende Duitse componist, er zijn er nogal wat, is Wolfgang Rihm. Inmiddels meer dan een halve eeuw actief als componist heeft hij inmiddels een indrukwekkend oeuvre opgebouwd. Hier allereest aandacht voor het bij Wergo Schott verschenen ‘Grat | Edge’, met daarop werk voor cello binnen de kamermuziek. Verder aandacht voor twee delen in de serie ‘Musica Viva’ van het Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks. Nr. 39 bevat ‘Sphäre nach Studie’, Stabat Mater’ en ‘Male über Male 2’, nr. 40 het Cd vullende ‘Jagden und Formen’.
Enno Poppe behoort inmiddels tot de meest beroemde en productiefste Duitse componisten. Daarnaast geldt hij als één van de belangrijkste dirigenten van hedendaagse gecomponeerde muziek, zo dirigeerde hij in 2019 nog Ensemble Modern tijdens November Music. Wergo Schott brengt zijn werk uit in een qua design herkenbare serie. Eerder verschenen daarin ‘Rundfunk’ en ‘Stoff’, die laatste kwam ook hier aan bod en vorig jaar kwamen daar ‘Filz’ en ‘Tonband’ bij, die hier centraal staan. Op het laatste album horen we ook de componist Wolfgang Heiniger, samen schreven ze het titelstuk.
Vandaag in ons Apartment House portret het wederom bij Another Timbre verschenen ‘An Album’, met daarop vijf stukken van de Britse componist Tim Parkinson, zo’n twintig jaar bestrijkend, waarin we het ensemble in diverse bezettingen horen en het ruim zeventig minuten durende ‘Codex Vivere’, dat de Amerikaanse componist Kory Reeder in 2021 componeerde en waarin we het ensemble als septet horen.
Dezer dagen staan we stil bij het Engelse ensemble Apartment House en dus bij Another Timbre. Allison Cameron, Jürg Frey en John Cage kwamen gisteren en eergisteren aan bod, vandaag is het de beurt aan twee Britse componisten. Van Martin Iddon speelt Apartment House zijn uit vijf delen bestaande ‘Naiads’ en van John Lely horen we, onder de titel ‘Meander Selection’ zeven stukken uit het laatste decennium.