Walter Fähndrich – Warum improvisieren wir? (Boek Recensie)

Met alle partituren en opnames denken we een aardig beeld te hebben van de muziekgeschiedenis, maar niets is minder waar. De muziek die we kennen uit de voorbijgaande eeuwen is immers louter datgene wat is opgeschreven, vaak gecomponeerd voor hof en kerk. Volksmuziek ontbreekt vrijwel volledig en dat componisten ook actief waren als uitvoerend musicus, vaak improviserend, weten we louter uit geschriften. Het is een gedachte die bij me op kwam bij het lezen van ‘Warum improvisieren wir?’, een kort, maar interessant boekje van de Zwitserse altviolist en improvisator Walter Fähndrich, dat onlangs verscheen bij Wolke Verlag. Fähndrich zoomt in op één aspect van improvisatie: de volledig vrije improvisatie door een groep musici binnen de jazz. Al roert hij wel even aan dat improvisatie natuurlijk een veel breder bereik heeft. Zo vinden we vormen van improvisatie terug in (hedendaags) gecomponeerde muziek, in de experimentele elektronica en vanzelfsprekend binnen gecomponeerde jazz.

(meer…)

Lees verderWalter Fähndrich – Warum improvisieren wir? (Boek Recensie)

Simon Shaw-Miller – Improvision / Michael E. Veal – Living Space (Boek Recensie)

Eén aspect van kunst is dat het iets zegt over de tijd waarin de kunst gemaakt is. En dus is het geen toeval dat in diverse kunstvormen vrijwel tegelijkertijd eenzelfde ontwikkeling op gang komt. Niet alleen beïnvloeden de diverse vormen elkaar, ook de samenleving en de politieke situatie zijn van invloed en vice versa. Twee redelijk recente boeken, het bij Bloomsbury verschenen ‘Improvision, Orphic Art in the Age of Jazz’ van Simon Shaw-Miller en het bij Wesleyan University Press verschenen ‘Living Space – John Coltrane, Miles Davis and free-jazz, from Analog to Digital’ van Michael E. Veal geven daar een aantal mooie voorbeelden van. Centraal qua muziek, want daar gaat deze blog natuurlijk primair over, staat de jazz. En waar Shaw-Miller vooral inzoomt op de jaren ’20 en ’30 van de vorige eeuw en de wijze waarop jazz en schilderkunst elkaar beïnvloedden, maar ook hoe beiden door externe factoren werde beïnvloed, zoomt Veal vooral in op de jaren ’60 en dan met name op twee iconische jazzmusici: John Coltrane en Miles Davis. En kiest Shaw-Miller voor schilderkunst, Veal betrekt architectuur en fotografie bij zijn analyses.

(meer…)

Lees verderSimon Shaw-Miller – Improvision / Michael E. Veal – Living Space (Boek Recensie)

Saariaho Festival – Deel 3 (Concert Recensie)

Muziekgebouw aan ’t IJ, Amsterdam – 16 maart 2025

Anssi Karttunen eerder deze week tijdens een masterclass. Foto: Foppe Schut.

Op de laatste avond van het door het Muziekgebouw aan ’t IJ georganiseerde Saariaho Festival klonken wederom twee grote werken van haar: ‘Quatre Instants, voor sopraan en ensemble’ en haar celloconcert ‘Notes on Light’. Het was wederom Ernest Martínez Izquierdo die Asko|Schönberg leidde, met de sopraan Karen Vourc’h  en Anssi Karttunen op cello. Verder klonken stukken van Mioko Yokoyama, die bevriend is met de dochter van Saariaho en zo ook de componisten leerde kennen en van Vasco Mendonça, die geldt als haar laatste leerling en met haar bevriend was. Hier vervult een mezzosopraan de hoofdrol: Barbara Kozelj.

(meer…)

Lees verderSaariaho Festival – Deel 3 (Concert Recensie)

Saariaho Festival – Deel 2 (Concert Recensie)

Muziekgebouw aan ’t IJ, Amsterdam – 15 maart 2025

Kaija Saariaho. Foto: Priska Ketterer

Een carrière als componist was voor de in 1952 geboren componiste Kaija Saariho lang geen vanzelfsprekendheid. In de uit 2023 stammende film ‘Echoes of the Universe’ van Ritta Rask horen we haar vertellen over haar studietijd aan het conservatorium in Helsinki, waar een aantal docenten haar zelfs geen les wilden geven, louter omdat ze een vrouw was. Ze zou immers snel gaan trouwen en dan zou er van componeren toch niets meer terecht komen! Een andere reden dat muziek niet direct voor de hand lag, was dat ze ook beslist talent had voor de beeldende kunsten. Maar de liefde voor muziek was net even wat sterker. De derde dag van het aan haar gewijde festival in het Muziekgebouw aan ’t IJ maakt wederom duidelijk dat dit een uitstekende keuze was. Na orkestwerken en strijkkwartetten, was het podium gisteren voor meer  kamermuziek in kleine bezetting en voor een viertal koorwerken. Voor het eerste programma droeg het onvolprezen uit Vlaanderen afkomstige Het Collectief zorg, samen met sopraan Liesbeth Devos, voor het tweede hoorden we het Helsinki Chamber Choir, onder leiding van Nils Schweckendiek. Daarmee stond gisteren dus ook de menselijke stem centraal.

(meer…)

Lees verderSaariaho Festival – Deel 2 (Concert Recensie)

Saariaho Festival – Deel 1 (Concert Recensie)

Muziekgebouw aan ’t IJ, Amsterdam – 13 en 14 maart 2025

Asko|Schönberg met Verneri Pohjola en Ernest Martínez Izquierdo. Foto’s: Foppe Schut.

Sinds afgelopen donderdag, durend tot en met morgen brengt het Amsterdamse Muziekgebouw aan ’t IJ een uitgebreid eerbetoon aan de in 2023 op zeventig jarige leeftijd overleden Finse componiste Kaija Saariaho. Tijdens haar leven had deze bijzondere componiste al niet te klagen over aandacht in ons land, ook op deze blog kwam ze regelmatig voorbij, maar Saariaho gold dan ook zonder meer als één van de belangrijkste componisten van de afgelopen decennia. Dit festival maakt weer mooi duidelijk hoe terecht die roem is. Donderdagavond hoorden we Asko|Schönberg, in twee stukken in een beduidend grotere bezetting dan we normaal van ze gewend zijn, onder leiding van Ernest Martínez Izquierdo en met violist Joseph Puglia en trompettist Verneri Pohjola als solisten, vrijdag was het podium voor het strijkkwartet Meta4.

(meer…)

Lees verderSaariaho Festival – Deel 1 (Concert Recensie)

Aidan Baker, Tobias Humble & Ayami Suzuki – Trio Not Trio Yonbanme / Aidan Baker, Stacy Taylor & John Colpitts – Trio Not Trio Yn Gyntaf / Aidan Baker, Jana Sotzko & Melissa Guion – Trio Not Trio Letzte (CD Recensie)

Gisteren maakte ik een aanvang met de serie ‘Trio Not Trio’, een serie van vijf Cd’s, verschenen bij Gizeh Records, met in de hoofdrol de Canadese, in Berlijn woonachtige, gitarist Aidan Baker. ‘Trzicia’ en ‘Siguente’ kwamen reeds aan bod. En dus resten hier nog ‘Yonbanme’, ‘Yn Gyntaf’ en ‘Letzte’. Op ‘Yonbanme’ vinden we Baker in gezelschap van drummer Tobias Humble en Ayami Suzuki op elektronica en vocalen; op ‘Yn Gyntaf’ zijn dat drummer John Colpitts en vocaliste Stacy Taylor en op ‘Letzte’ vinden we Baker in gezelschap van Jana Sotzko op drums en Melissa Guion op vocalen, bas en keyboards.

(meer…)

Lees verderAidan Baker, Tobias Humble & Ayami Suzuki – Trio Not Trio Yonbanme / Aidan Baker, Stacy Taylor & John Colpitts – Trio Not Trio Yn Gyntaf / Aidan Baker, Jana Sotzko & Melissa Guion – Trio Not Trio Letzte (CD Recensie)

Aidan Baker, Tim Wyskida & Daron Beck – Trio Not Trio Trzecia / Aidan Baker, Sofia Salvo & Rohan Rebeiro – Trio Not Trio Siguiente (CD Recensie)

Bij Gizeh Records bracht gitarist Aidan Baker de afgelopen tijd een vijftal albums uit onder de titel ‘Trio Not Trio’. De enige constante op die albums is hijzelf, verder is er altijd sprake van een drummer / percussionist, op ‘Trzecia’ is dat Tim Wyskida, op Siguiente Rohan Rebeiro en wisselt het derde instrument. Op de eerste twee albums die vandaag aan bod komen zijn dat de toetsenist Daron Beck, te horen op piano en synthesizer en saxofoniste Sofia Salvo. Morgen komen de resterende drie albums aan bod: ‘Yn Gyntaf’, ‘Yonbanme’ en ‘Letzte’, waarop de menselijke stem een belangrijke rol speelt.

(meer…)

Lees verderAidan Baker, Tim Wyskida & Daron Beck – Trio Not Trio Trzecia / Aidan Baker, Sofia Salvo & Rohan Rebeiro – Trio Not Trio Siguiente (CD Recensie)

Aidan Baker & Dead Neanderthals – Cast Down and Hunted / Aidan Baker, Han-Earl Park & Katharina Schmidt – Thoughts of Trio (LP / CD Recensie)

Binnen de wereld van de experimentele elektronische muziek neemt de Canadese gitarist Aidan Baker een bijzondere positie in, al was het maar vanwege zijn overdonderende productie, enigszins vergelijkbaar met die van vakgenoot Dirk Serries. Waar die laatste zich echter steeds meer richt op de free-jazz blijft Baker over het algemeen vrij trouw aan zijn roots: die van de dark ambient en de drones. De laatste maanden bracht hij een aantal albums uit waar het trio centraal staat. Vijf delen ‘Trio Not Trio’ bij Gizeh Records, die hier later aan bod komen; ‘Cast Down and Hunted’, waarin hij samenwerkt met het duo Dead Neanderthals, bij Moving Furniture Records en ‘Thougts of Trio’, waarop we hem horen met Han-Earl Park en Katharina Schmidt en dat verscheen bij Attenuation Circuit.

(meer…)

Lees verderAidan Baker & Dead Neanderthals – Cast Down and Hunted / Aidan Baker, Han-Earl Park & Katharina Schmidt – Thoughts of Trio (LP / CD Recensie)

rsn & Merle Louise – Clarity #1 / rsn & NAGEN – Interweaving #1 / rsn & N – Shift #1 (CD Recensie)

Gisteren stond ik hier stil bij twee solo albums van Thomas Rosen, werkend onder het alias rsn, beiden verschenen bij Attenuation Circuit. Daar kwamen recent drie albums bij waarin Rosen de samenwerking zoekt, gezien dat alle drie de albums de toevoeging ‘#1’ hebben, verwacht ik dat er in ieder geval op allen nog één vervolg komt: ‘Clarity #1’ maakte hij met de pianiste Merle Louise Spangenberg; ‘Interweaving #1’ met NAGEN, het alias van Philipp Maike en ‘Shift #1’ met N, ofwel Hellmut Neidhardt. Qua muzikale stijl variëren deze albums tussen wat meer experimentele ambient, via dark ambient naar meer noise gericht.

(meer…)

Lees verderrsn & Merle Louise – Clarity #1 / rsn & NAGEN – Interweaving #1 / rsn & N – Shift #1 (CD Recensie)

rsn – indistincion #1 en #2 (CD Recensie)

Bij Attenuation Circuit verschijnt de laatste maanden veel van rsn, het alias van de bassist Thomas Rosen. Vandaag sta ik stil bij twee soloalbums: ‘indistincion #1’ en ‘indistincion #2’ en morgen komen drie samenwerkingen aan bod. Met deze twee delen maakte Rosen, zelf eigenaar van het cassette label Momentaraly Records, zijn debuut bij Attenuation Circuit. Volgens Stadlmeier is rsn: “a sound-aesthetic project in the field of tension between drone and ambient, which explores surfaces and depths in space. The music resembles handmade sound sculptures that build, shift and dissolve in the moment”.

(meer…)

Lees verderrsn – indistincion #1 en #2 (CD Recensie)