Muziekgebouw aan ’t IJ, Amsterdam – 2 oktober 2024

Op verzoek van het Oekraïense gezelschap Nova Opera schreef de eveneens uit Oekraïne afkomstige, maar al enige jaren in Nederland woonachtige componist Maxim Shalygin zijn eerste opera, iets wat hij tot voor kort zichzelf niet zag doen. Maar gisterenavond ging hij in première, in een nagenoeg uitverkocht Muziekgebouw aan ’t IJ. En het mag gezegd: dit smaakt naar meer. Shalygins muzikale taal maakt hem tot een uitstekend operacomponist die in staat is om de kijker / luisteraar anderhalf uur geboeid te houden. Hij baseerde zijn verhaal op Plato’s ‘Symposion, in een prachtig nieuw jasje gestoken door Paul van der Woerd. Maar zo goed als dat de muziek was – en de uitvoering door dit Nova Opera, onder leiding van Mikhell Menabde – zo teleurstellend was echter de regie van Aïda Gabriëls. Alle handeling die Van der Woerd in dit verhaal heeft gestopt, brengt ze feilloos om zeep door de vier protagonisten, twee sopranen en twee baritons, continu in dezelfde kledij te laten optreden en hun handelingen louter te laten bestaan uit tableaux en tegen het einde wat dans. En wat nog erger is: boventiteling ontbreekt, waardoor het verhaal niet te volgen is. Wel krijgen we het thema femicide opgedient, middels allerlei feiten en weetjes, geprojecteerd op een scherm.

(meer…)

Opera Ballet Vlaanderen, Antwerpen – 10 september 2024

Niet alleen is Giacomo Puccini’s ‘Madama Butterfly’ nog altijd één van de meest geliefde opera’s, het is tevens één van de meest omstreden. Dit verhaal zo maar op de planken brengen, zonder er enige mate van kritiek in te verwerken is dan ook bijna niet meer mogelijk. Ook de Argentijnse regisseur Mariano Pensotti doet alle moeite om dit in onze ogen bijna onwaarschijnlijke verhaal in een ander licht te plaatsen. Pensotti kiest voor een raamvertelling, waarbij hij een Japanse regisseuse opvoert die de opera in het heden regisseert, niet toevallig bij Opera Ballet Vlaanderen in Antwerpen waar deze enscenering deze weken te zien is, en tijdens dat proces tegen haar eigen verleden aanloopt. Echt ingrijpen in de opera doet Pensotti echter niet, hij volstaat om middels tekst zijn verhaal te vertellen tijdens de instrumentele scènes. Veel voegt het niet toe, met name niet doordat Pensotti de kern van het probleem onvoldoende belicht: racisme. Verder niets dan lof voor deze productie met een prachtig spelend orkest, onder leiding van Daniela Candillari en een uitstekende cast, met als absoluut hoogtepunt een geweldige Anba Naqe als Butterfly, die zich prima inleeft in haar complexe personage en prachtige decors en kostuums van Mariana Tirantte.

(meer…)

Concertgebouw, Amsterdam (NTR ZaterdagMatinee) – 7 september 2024

Het was via de memoires van Heinrich Heine dat Richard Wagner op het idee kwam van zijn opera ‘Der fleigende Holländer’, waarmee het NTR ZaterdagMatinee afgelopen zaterdag het nieuwe seizoen opende. Hij las die memoires in 1838 in Riga waar hij chef-dirigent was bij de opera en voltooide zijn werkstuk in 1841. Helemaal tevreden was hij niet, het leidde tot een verbeterde versie in 1843, de versie waarmee het stuk in première ging; één in 1846, waarin hij de volledige orkestratie overhoop gooide en tot slot nog een wijziging in 1860, waarbij hij het zogenaamde ‘Tristan slot’ toevoegde aan het eind van de ouverture, zo genoemd omdat hij op dat moment net ‘Tristan und Isolde’ had afgerond. Dat was allemaal niet genoeg, aan het eind van zijn leven wilde hij het stuk nogmaals onder handen nemen, iets wat er echter niet meer van kwam. Gelukkig wellicht, want dit is een perfecte opera om dit seizoen mee te openen, met één been in de romantiek en met één been reeds in de moderniteit. Het Radio Filharmonisch Orkest op het podium, Jaap van Zweden op de bok, het Groot Omroepkoor versterkt met Cappella Amsterdam en een keur aan geweldige solisten. Het levert een grandioze uitvoering op die aan het einde terecht beloont wordt met een donderend applaus.

(meer…)