De free-jazz die in de jaren ’60 van de vorige eeuw opkomt, beïnvloedt natuurlijk ook de trompettisten. Don Cherry, Lester Bowie en Wadada Leo Smith in Amerka, Enrico Rava, Tomasz Stanko en Axel Dörner in Europa zijn belangrijke voorlopers. Velen zouden volgen, waarvan een deel de komende dagen hier aan bod komt. Vandaag Wadada Leo Smith, die met Deerfhoof ‘To Be Surrounded By Beautiful, Curious, Breathing, Laughing Flesh Is Enough’ maakte, Jac Berrocal die samen met David Fenech en Vincent Epplay bij Klanggalerie ‘Exterior Lux’ uitbracht en tot slot Susana Santos Silva die solo het achtste deel van de MMXX serie van Matière Memoire verzorgde: ‘Sometimes It’s Raining A Lot’.
De alternatieve rockgroep uit San Francisco Deerhoof (Satomi Matsuzaki, Ed Rodriguez, John Dieterich, and Greg Saunier) en Wadada Leo Smith ontmoetten elkaar tijdens New York City’s Winter Jazzfest in januari 2018. De vijf stukken verschenen deze zomer op ‘To Be Surrounded By Beautiful, Curious, Breathing, Laughing Flesh Is Enough’. Louter verkrijgbaar via Bandcamp, de opbrengsten gaan naar Black Lives Matter. Het is natuurlijk een bijzondere setting voor een jazztrompettist, maar Smith houdt zich met zijn scherpe spel uitstekend staande tussen het gitaargeweld. Neem het pittige ‘Breakup Songs’ waar we zijn kenmerkende notenslierten, flitsend van hoog naar laag ontwaren te midden van verontrustende distorsie, of het opwindende ‘Flower’ waar hij eveneens de anarchistische rock danig kruidt. Maar het mooist zijn het ogenschijnlijk onsamenhangende ‘Last Fed’, en het downtempo ‘Mirror Monster’ met op die laatste een paar prachtige duopassages met zangeres Satomi Matsuzaki, verstilde momenten waarin we Smith op zijn best horen.
Jac Berrocal is een eclectisch musicus. Hij speelde mee op twee albums van Nurse With Wound, maar werkte ook samen met groten uit de alternatieve rock en jazz als: Jaki Liebezeit, Sunny Murray en Lol Coxhill. De twee mannen waar hij onlangs de Cd ‘Exterior Lux’ mee opnam, David Fenech en Vincent Epplay, komen allebei uit de wereld van de experimentele elektronica en dit album, de derde, biedt dan ook een perfecte mix van beiden. De nummers op dit album hebben een aantal zaken met elkaar gemeen: het hart wordt gevormd door de elektronica. Daarbij valt het ritme op, meestal slepend en onbestemd, soms wat pittiger, vaak gecombineerd met space-achtige geluiden en opvallende vocale uitingen. Dat vormt de bedding voor Berrocals spel. Zijn klank is omfloerst, waarbij zijn tonen wolken van klank vormen. Voor wie de man niet kent, zijn stijl is wel vergelijkbaar met trompettisten als Nils Petter Molvær en Arve Henriksen, die beiden ook regelmatig elektronica inzetten.
De Portugese trompettiste Susana Santos Silva behoort zonder meer tot de interessantste hedendaagse vertegenwoordigers van dit instrument. Ook zij combineert de trompet steeds vaker met elektronica, zoals ook blijkt uit de opnames die ze onder de titel ‘Sometimes It’s Raining A Lot’ maakte voor de hier eerder aan bod gekomen MMXX Serie van Matière Memoire. De klank van de trompet rekt ze aan het begin van dit stuk van net geen twintig minuten uit tot een lange, vrij statische drone. Na ruim zes minuten komt daar verandering in. Of er kortsluiting ontstaat, zo begint het te knetteren. We horen industriële geluiden, de stem van een omroeper: zijn we op een station? Dan keert de rust terug, horen we een lage drone, omgevingsgeluiden en weer stemmen. Voor korte tijd horen we weer de trompet, nu beter herkenbaar. Santos Silva legt hier duidelijk verschillende patronen over elkaar. “Dit is alleen geen jazz” hoor ik u zeggen. En ja, u hebt gelijk, dit is geen jazz in de strikte zin van het woord. Grenzen worden hier verruimd, nieuwe wegen verkend, maar was dit niet altijd zo in de jazz?!
De albums van Deerhof & Wadada Leo Smith en van Jac Berrocal, David Fennech en Vincent Epplay zijn te beluisteren en te koop via Bandcamp: