Hoe vang je klimaatverandering in muziek? Hoe zet je de massale sterfte van diersoorten om in noten? De Australische componiste Liza Lim deed een poging in ‘Extinction Events and Dawn Chorus’ dat samen met twee andere composities werd opgenomen door Klangforum Wien, onder leidng van Peter Rundel, voor KAIROS. Zelf zegt ze over het stuk: “The upending of linear progression by the accelerating forces of the ‘new normals’ of environmental emergencies and the way deep histories of non-human time are exposed by species mass extinction challenges us with ruptures in how we might organise what is and what counts as knowledge”.
In het eerste deel ‘Anthropogenic debris’ klinkt het verval door in de wegkwijnende blazerslijnen, het aarzelende slagwerk, de mistroostige strijkersklanken. Maar niet alleen verval, ook dreiging. Verderop verklankt door onrustig slagwerk, duister koper en nog later door een intense, ietwat ruwe vioolsolo, een prachtige bijdrage van Sophie Schafleitner. Dit is kortom muziek die onder de huid kruipt, onrustig maakt. Bijzonder donkere, slepende klanken ook in het tweede deel, ‘Retrogade inversion’. Een belangrijke rol is hier weggelegd voor de fagot. Verder ook hier tumult, botsende klanken, schurende noten en een wederom onrustbarende vioolsolo. In ‘Autocorrect’ is het klankbeeld iets harmonieuzer, al is de dreiging geenszins verdwenen en de viool klinkt hier voor het eerst wat minder ontstemd, wat minder dreigend. Die tendens zet zich door in ‘Tramsmission’. In Lims muzikale wereld gloort er hoop aan de horizon. De viool geeft daar op boeiende wijze wederom vorm aan. In ‘Dawn Chorus’ gebruikt Lim het klakkende geluid dat koraalvissen maken als de morgen aanbreekt, verklankt door het slagwerk. Iets dat wordt afgewisseld met zware blazersklanken, klanken die in verhevigde vorm ook het einde van dit deel bepalen.
‘Axis Mundi’ schreef Lim voor de fagotist van Ensemble Musikfabrik, Alban Wesly. Op dit album wordt het stuk uitgevoerd door Lorelei Dowling. Ook voor dit stuk was de natuur een inspiratiebron. De titel staat voor de ‘Yggdrasil’, de boom uit de Noorse mythologie die de verbinding vormt tussen de aarde en de hemel. De fagot produceert hier sterk resonerende, ongenaakbare klanken, ogenschijnlijk zonder bijzondere samenhang.
Tot slot bevat het album ‘Songs Found in Dream’, waarin we wederom Klangforum Wien horen, nu onder leiding van Stefan Ashbury. Het stuk is één van de stukken waarvoor Lim haar inspiratie haalde bij de Aboriginals. Een belangrijk gegeven in dit stuk is het feit dat liederen de geschiedenis van een volk vertellen, vaak teruggaan tot een ver verleden. Dat gegeven weet Lim hier wederom op haar bekend magische wijze te verklanken.
Beluister hier ‘Dawn Chorus’ het laatste deel uit ‘Extinction Events and Dawn Chorus’ en ‘Songs Found in Dream’: