Enno Poppe – Stoff (CD Recensie)

De Duitse componist Enno Poppe kwam hier vorig jaar november nog voorbij, aan de hand van een in de serie ‘Musica Viva’ van de Bayerischen Rundfunk verschenen Cd. Nu ligt er één van Wergo in de speler, ‘Stoff’ genaamd, met daarop twee solostukken, ‘Fell’ en ‘Haare en drie ensemblestukken, het titelstuk ‘Stoff’, ‘Brot’ en ‘Zug’, allen uitgevoerd door de leden van Ensemble Musikfabrik.

Een belangrijk kenmerk van Poppe’s muziek, en we benoemden het reeds in bovengenoemde recensie is het werken met patronen. Mooie voorbeelden zijn die twee solostukken, ‘Fell’ voor slagwerk, uitgevoerd door Dirk Rothbrust en ‘Haare’ voor viool, uitgevoerd door Hannah Weirich. Maar wat daarbij ook opvalt is hoe weerbarstig de muziek van Poppe is. Het zijn bij hem nooit mooi gepolijste patronen, maar eerder ruw uitgehouwen blokken, die langs elkaar heen schuren. Van een echt ritme is dan ook zelden sprake, van een melodie evenmin. Het eerste schemert in ‘Fell’ wel door en het tweede in ‘Haare’, maar echt tot uiting komen doet het nergens.

Enno Poppe. Foto: Astrid Ackermann

Die schurende patronen horen we ook  in ‘Stoff’, met een bezetting van negen musici het meest grootschalige werk op dit album. Ook hier zit een patroon in, maar het duurt wel even voor zich dat aan de luisteraar openbaart, aanvankelijk lijkt het stuk eerder te bestaan uit losse invallen. Tekenend voor Poppe is ook dat er in zo’n stuk dan ineens lyrische frases opduiken, zonder dat dit leidt tot een echte melodie. Poppe is kortom een componist die je als luisteraar continu verrast, zelfs zo nu en dan in verwarring brengt.

‘Brot’ baseerde Poppe op een instrumentaal deel uit zijn opera ‘Arbeit Nahrung Wohnung’. Dit stuk heeft dan ook duidelijk een theatrale dimensie en de vijf instrumenten zijn goed te zien als vijf stemmen in een dialoog, al heeft dit kwintet ook wel iets van een op drift geraakt jazzensemble. ‘Zug’ is voor zeven blazers en kent meer samenhang dan de twee andere stukken voor ensemble en wordt net als ‘Brot’, beide stukken zijn ook enige jaren ouder dan de overige drei stukken, gekenmerkt door die theatrale component. Het is soms net een fanfareorkestje waarvan de leden een paar borrels te veel op hebben.

Bekijk hier een live uitvoering van ‘Fell’: