Als we het hebben over de cello in de jazz mag Tomeka Reid niet ontbreken. Sinds haar verhuizing naar Chicago in 2000 is ze uitgegroeid tot één van de gezichtsbepalende musici in de plaatselijk scene. Ze werkt intensief samen met musici als Roscoe Mitchell, Nicole Mitchell, Dee Alexander en Mike Reed en maakte haar debuut onder eigen naam in 2015. Verder past ze perfect in de aandacht die we op dit moment geven aan de cello binnen het duet. Ze nam onlangs zowel een album op met de pianist Alexander Hawkins, ‘Shards and Constellatations’ voor Intakt Records, als één met gitarist Joe Morris, het bij RogueArt verschenen ‘Combinations’.

‘Shards and Constellations’ bevat acht improvisaties en twee composities: ‘Peace on You’ van Muhal Richard Abrams en ‘Albert Ayler (His Life Was Too Short)’ van Leroy Jenkins, twee musici uit de begindagen van de AACM, die de jazz in Chicago vormgaven. De wijze waarop dit duoalbum gestalte wordt gegeven, heeft iets van een dans. Prachtig hoe de twee musici hier samen op zoek gaan naar een delicaat evenwicht, waarbij wrijving geenszins wordt geschuwd. Nog wat schuchter, maar gaandeweg steeds ritmischer in ‘If Becomes It’; wat bewegelijker in het titelstuk, ‘Shards and Constellations’; ronduit onstuimig in het toepasselijke ‘Danced Together’ en met weerbarstige energie in ‘Sung Together’. Wat daarbij vooral opvalt is de wijze waarop Reid haar instrument bespeelt, we horen haar pizzicato spelen, col legno, maar ook de kast inzetten als percussie en ja, zo nu en dan gebruikt ze haar strijkstok om de snaren op klassieke wijze te bewerken, het mooist in die Abrams cover ‘Peace On You’, een rustpunt in de hectiek. Direct daarna pakken Reid en Hawkins de draad weer op, zoals bijvoorbeeld blijkt uit het spannende ‘A Guess That Deepens’, met zijn gemankeerde ritmiek.

David Brown wijst er aan de binnenkant van het hoesje van ‘Combinations’ terecht op dat duoalbums van cello en gitaar in de jazz nogal zeldzaam zijn. Eigenlijk is dat vreemd, want ook dit album toont weer aan dat de klanken van deze twee instrumenten, zoals we dat gisteren ook in de klassieke muziek zagen, een prachtige eenheid vormen. ‘Are You Ready?’ vragen de twee ons in het eerste nummer, het antwoord afwachten doen ze niet. De samenwerking staat direct als een huis en vormt de opmaat naar het substantiële en zeer harmonieuze ‘Chicago’, waarin deze verder gestalte krijgt. Doordat Reid hier pizzicato speelt, liggen de klanken prachtig in elkaars verlengde. Een krachtige stugheid kenmerkt Together Yet Always Apart’, het past wel bij die titel, een conditie die wordt doorgetrokken in Parallax Strolls, al treffen we hier meer ritme aan. Bijzonder is ook ‘New York’, waarin Reid de strijkstok hanteert en de muziek dus veel meer contrast krijgt. Een welkom intermezzo tussen het hectische ‘Percussive Play’ en het onstuimige ‘In the Mid Ground’, met in dit laatste stuk wel heel bijzonder spel van Reid. Tot slot moet hier ‘Rainbow Gladiator’ nog even aan bod komen, vanwege die vette knipoog naar de folk.

‘If Becomes Is’ en ‘Shards and Constellations’ zijn te beluisteren via Bandcamp. Het album is daar ook te koop: