Hans Werner Henze – Der Prinz von Homburg (CD Recensie)

Componisten die er prat op gaan dat ze zowel door Ludwig von Beethoven als door Arnold Schönberg, Gustav Mahler en Igor Stravinsky zijn beïnvloed zijn er niet veel. Zo had Mahler veel waardering voor zijn collega Schönberg, maar met zijn muziek kon hij niets. Hans Werner Henze dacht er in ieder geval anders over en in zijn werk vinden we die grote diversiteit aan invloeden ook zeker terug. Bijvoorbeeld in zijn opera ‘Der Prinz von Homburg‘ die onlangs door Capriccio op Cd werd uitgebracht.

Het betreft hier de uitvoering door de Staatsoper Stuttgart, die het stuk in maart 2019 op de planken bracht, wat zo veel betekent als dat we het Staatsorchester Stuttgart horen, hier onder leiding van Cornelius Meister. Henze schreef zijn opera in 1958 en baseerde deze op toneelstuk van Heinrich von Kleist uit 1811, tot libretto bewerkt door Ingeborg Bachmann. In 1991 reviseerde Henze de opera grondig, de versie die ook voor deze uitvoering is gebruikt. Het is bepaald een vreemd verhaal, spelend in de oorlog tussen Pruisen en Zweden in 1675, dat hier wordt verteld, maar één die past bij het pacifisme dat Henze actief uitdroeg.

Hoe valt anders te verklaren dat deze prins, die leiding moet geven aan de cavalerie, op de avond voor de beslissende veldslag, ergens in de tuin staat te dromen van zijn lief, Natalie, de dochter van de Keurvorst, of hij niets beters te doen heeft. Na een bijpassende dromerige, maar korte ouverture vormt dit gegeven de eerste scène van de eerste akte. Dat deze prins, zeer overtuigend gebracht door de bariton Robin Adams, zijn omgeving perplex doet staan, hoeft niet te verbazen. Henze beweegt zich ook muzikaal schitterend door deze emoties, al die componisten die hierboven worden genoemd, recht doend, zie bijvoorbeeld het instrumentale deel aan het einde van de eerste scène. In de derde scène, de veldslag, wordt die dromerij hem noodlottig. Hij slaat de orders van de keurvorst in de wind, weliswaar wordt de slag gewonnen, maar de prins zijn dagen zijn geteld. Een prachtige scène overigens, waarin Henze het schieten en de door elkaar schreeuwende manschappen levensecht verklankt.

Natalie, Vera-Lotte Böcker en de prins, Robin Adams

In de tweede akte blijkt dat de Keurvorst er alles voor over heeft om dit krijgsverraad door de prins met de dood te laten bekopen, bijkomend voordeel: zo kan hij zijn dochter Natalie uithuwelijken aan de Zweedse koning om zo de vrede te waarborgen. Mooi hoe Henze hier, in de vijfde scène muzikaal de spanning opbouwt. Verderop zit overigens het hoogtepunt van deze opera, als de prins zich went tot de Keurvorstin voor hulp. Hij wil blijven leven, desnoods zonder Natalie. Die is echter ook in de kamer, verklaart hem zijn liefde en wil bij haar vader voor hem pleiten. In een prachtige scène, waarin we Vera-Lotte Böcker voor het eerst uitgebreid horen, weet ze haar vader te overtuigen, hij geeft de prins alsnog de vrijheid, mits die wel erkent dat hij fout zat. Voor de prins blijkt dat echter een brug te ver, trots als hij is!  De keurvorst besluit daarop de prins een lesje nederigheid te leren door een executie in gereedheid te laten brengen en deze op het allerlaatste moment ongedaan te maken.

Krijg hier een beeld van de opera: