Sara Serpa – Recognition (CD Recensie)

Met het bij Biophilia Records verschenen ‘Recognition’ maken we de overstap naar de zang in de jazz en de geïmproviseerde muziek. De Portugese Sara Serpa, sinds 2008 verblijvend in New York heeft zich de laatste jaren ontpopt tot een ware stemkunstenares die tevens haar eigen composities schrijft. Op dit album, dat ontstond op uitnodiging van John Zorn, horen we verder een bijzondere bezetting, bestaand uit harpiste Zeena Parkins, tenorsaxofonist Mark Turner en pianist David Virelles.

Maar bovenal vertelt Serpa hier een belangrijk verhaal, dat van het Portugese kolonialisme in Afrika. In haar eigen familiearchief vond ze filmmateriaal uit de jaren ’60 van de vorige eeuw, opgenomen in Angola, dat ze bewerkte tot een zwijgende film. De muziek die daarbij hoort, vinden we op dit album. Ze heeft daarbij oog voor de gevolgen van het kolonialisme voor de plaatselijk bevolking, maar staat ook stil bij de repatrianten die na de onafhankelijkheid ’terug’ moesten naar Portugal, al waren ze daar soms nog nooit geweest. Wie nu verwacht dat dit album vol staat met liederen, waarin Serpa middels scherpe teksten het diverse onrecht aan de kaak stelt, komt bedrogen uit. Serpa gebruikt namelijk vrijwel geen teksten, meestal horen we louter klanken. Klanken die prachtig interacteren met de drie andere instrumenten.

Foto: Carlos Ramos

Serpa heeft wel een boodschap, maar die verpakt ze in de muziek en brengt ze dus op een veel subtielere wijze. Opvallend daarbij is dat de muziek bijzonder ritmisch is en dat zonder bas en drums. Die ritmiek doet overigens vaak eerder denken aan die van de minimal music, dan aan die van de jazz. Een mooi voorbeeld zijn de vrij dwingende composities ‘Free Labour’ en ‘Propaganda’. Ook hierin betoont Serpa zich in eerste instantie componiste en dan pas vocaliste.

‘Beautiful Gardens’ en ‘Queen Nzinga’ vormen een mooie uitzondering op het eerder genoemde gebrek aan tekst. In het eerste spreekt ze een tekst uit, middels elektronica zichzelf vermenigvuldigend, in prachtig samenspel met Virelles’ opwindende en bij tijd en wijlen verontrustende spel en in het tweede zingt ze. Eigenlijk is dit nog het meest maatschappelijke stuk. Let hier overigens ook op het prachtige samenspel tussen Serpa en Turner, strak begeleid door Virelles.

Delen van het album zijn te beluisteren via Bandcamp. Het album is daar ook te koop.