Marc Sabat – Gioseffo Zarlino (CD Recensie)

De van oorsprong Canadese componist Marc Sabat kwam hier reeds eerder aan bod, als onderdeel van de ‘Canadian Composers Series’ van Another Timbre. Toen merkten we reeds op dat Sabat in zijn werk bovenmatig geïnteresseerd is in de geschiedenis van het componeren en de diverse toonstelsels die daarvoor te gebruiken zijn. Vanuit die wetenschap mag hij aansluitend graag nieuwe wegen verkennen. Dat spanningsveld tussen traditie en moderniteit roert hij ook aan in het door het Harmonic Space Orchestra uitgevoerde ‘Gioseffo Zarlino’, dat verscheen bij Sacred Realism.

De compositie ‘Gioseffo Zarlino’, het derde deel in een serie van stukken “inspired by ideas in the history of music theory, which I seek to experience and unfold in a sounding world” verwijst naar de Italiaanse componist en theoreticus Gioseffo Zarlino, die in 1558 en dus midden in de Renaissance, voor het eerst de zogenoemde middentoonstemming beschreef in zijn boek ‘Le istitutioni harmoniche’. Daarna maar even Wikipedia geraadpleegd die hierover zegt: “Zarlino was de eerste die harmonie beschouwde vanuit drieklanken, eerder dan uit intervallen. Zijn ontwikkeling van de reine stemming volgde uit de herkenning van onvolkomenheden in het systeem van Pythagoras, en de wens een zo zuiver mogelijke klank te produceren met een beperkt aantal noten.”

Foto: Natalie Pfeiffer

Sabat heeft dit overdacht en geeft in wezen in dit stuk van iets meer dan een uur zijn opvatting op deze theorie. Het stuk is in negen onderdelen verdeeld, waarbij in ieder deel een andere combinatie van instrumenten klinkt, te beginnen met de altviool en de cello. Opvallend is het tweede deel, waarin hij ook een viool en menselijke stemmen toevoegt. De structuur kent de vloeiende bewegingen waar Zarlino het over heeft, een gegeven dat Sabat hier eindeloos uitrekt. Doordat de structuur niet veranderd, maar wel de klankleur, door het toevoegen en weghalen van instrumenten, belandt je  als luisteraar in een soort van trance.

Het album is te beluisteren en te koop via Bandcamp: