Ik mag experimentele muziek graag vergelijken met de geluiden die horen bij een werkplaats of een fabriekshal. Ik blijk echter niet de enige, de Oostenrijkse componiste Katharina Klement zegt gefascineerd te zijn door bouwmaterialen, iets waar ze dankbaar gebruik van maakte voor haar compositie ‘Schütten’, dat door Austrian Gramphone met verbluffend resultaat op Cd werd gezet. Een stuk voor viool, cello, piano en veldopnames, gemaakt in Zementwerk Mannersdorf.

Negen opnames maakte ze in die fabriek van de verschillende fases in het maken van cement. Vervolgens gaf ze deze opnames, verdeeld in drie clusters, aan violiste Barbara Lüneburg, celliste Audrey Chen en pianist Georg Graewe met het verzoek deze als basis te gebruiken, letterlijk naspelen mocht, erop improviseren eveneens. Klement noemt dit ‘Gradation A’. Voor ‘Gradation B’ gebruikte ze dezelfde opnames, maar maakte hier nu een grafische partituur van. Die gingen naar de violiste Tiziana Bertoncini, cellist Michael Moser en pianist Thomas Lehn. Zij mochten de gehele partituur spelen of er delen uithalen. Tot slot transcribeerde ze de veldopnames voor ‘Gradation C’ in zo nauwkeurig mogelijke gewone partituren en vroeg de violiste Séverine Ballon, de celliste Annelie Gahl en de pianist Oskar Aichinger om deze te spelen.

Een boeiend procedé waarin vanzelfsprekend iedere musicus andere keuzes maakte, binnen de context. Zo gaf Klement aan de violistes opnames van transportbanden. Opvallend daarbij is dat de bijdrages van Lüneburg en Bertoncini daarbij het meest experimenteel klinken, vooral die van Bertoncini klinkt zeer weerbarstig. Dat terwijl het volledig gecomponeerde stuk, gespeeld door Gahl, eigenlijk nauwelijks meer aan een cementfabriek doet denken. De opnames die Klement aan de cellisten gaf horen bij het zwaardere werk. Een bijzondere bijdrage is die van Chen, zij weet geluiden uit haar cello te halen die ik tot voor kort niet voor mogelijk hield, al mag ook de bijdrage van Ballon zeker niet onvermeld blijven. Opvallend is ook hier weer de volledig uitgeschreven compositie die Klement maakte en waarin vooral het repetitieve element sterk opvalt. Van de drie volledig uitgeschreven composities die Klement maakte, vind ik die voor piano het meest bijzonder, prachtig hoe ze hier de originele opnames laat terugkomen door niet alleen gebruik te maken van het klavier, maar ook van het binnenwerk. Tot slot moet de spannende bijdrage van Lehn hier nog worden genoemd.

Het album is te beluisteren via Spotify: