Philipp Rüttgers & Oene van Geel – Changing Landscapes / Oene van Geel – Connecting Colors, Volume 1 – Acoustic Encounters / Volume 2 – Electric Encounters (CD / Download Recensie)

Oene van Geel is zonder meer één van de meest kleurrijke altviolisten van ons land. Jarenlang was hij lid van Zapp4, het strijkkwartet dat altijd duchtig buiten de lijntjes kleurde, bijvoorbeeld door de muziek van de rockband Radiohead te spelen, terwijl hij tegenwoordig meer op projectmatige basis samenwerking zoekt. Een aantal recente albums tonen zijn veelzijdigheid. Met pianist Philipp Rüttgers nam hij voor Just Listen Records ‘Changing Landscapes’ op en bij ZenneZ Records verschenen als download het eerste en tweede deel van ‘Connecting Colors’.

De veelzijdigheid blijkt direct bij het beluisteren van de eerste twee stukken van ‘Changing Landscapes’. Het prachtig ingetogen en enigszins melancholische ‘Cinematic Gestures’ is een bijna klassiek stuk, waarin je verder duidelijk de invloed van andere culturen dan de onze terughoort, Van Geels liefde voor de Indiase muziek sijpelt door de tonen heen. Het beduidend speelsere ‘Running Man’ is al even veelzijdig, soms overheerst de jazz, dan weer hoor ik duidelijk de invloed van de Roma en de Klezmer. En de twee musici vormen een prima koppel, Rüttgers blijkt al net zo’n muzikale duizendpoot als zijn fijnbesnaarde collega. We horen hier terug wat Rüttgers in het Cd boekje als volgt verwoordt: “From the first movement” en hij doelt dan op de eerste keer dat ze samenspeelden in het Amsterdamse Splendor “it felt familiair and special. I felt that I had found a musical friend.” En verderop gaat hij ook nog in op die eclectische aanpak: “When we play togehter we make music from sound and space…We are curious about new sounds, musical genres, challenging rhythms, literature, the human spirit and natural phenomena.” Het levert een ijzersterk album op vol pakkende stukken, waarin de chemie tussen deze twee musici een belangrijke rol speelt. En bijzondere stukken genoeg, het prachtig klassieken ‘Morgentau’, waarin we Rüttgens horen in een mooie solopartij; het krachtig ritmische ‘Nymphaea’ en ‘Seven Riffs’; het spannende ‘Limtang’ en het experimentele ‘The Hidden Cave’ zijn hier slechts voorbeelden van.

Toen Van Geel vorig jaar maart ineens over een lege agenda bleek te beschikken, besloot hij het over een andere boeg te gooien. Hij leende opnameapparatuur van een vriend en stuurden zijn opnames naar muzikale vrienden over de hele wereld met het verzoek tot een “muzikaal schaakspel”, zoals Van Geel het zelf zo mooi omschrijft. Eind vorig jaar verscheen het eerste deel van wat een serie van drie moet worden: ‘Acoustic Encounters’ en onlangs het tweede deel, ‘Electric Encounters’. Het geheel draagt de prachtige overkoepelende titel ‘Connecting Colors’.

Het eerste dat opvalt is dat Van Geel meer instrumenten beheerst dan ik dacht. We horen hem niet alleen op de altviool, maar ook op de cello, de trompetviool, de f-quinton en diverse soorten percussie. Dat laatste kleurt bijvoorbeeld ‘The Birds’ op ‘Acoustic Encounters’ waarin hij gezelschap krijgt van Heidi Heidelberg, die zichzelf volkomen terecht presenteert als “anarchistisch sopraan”. Percussie, nu van het opzwepende soort, ook in ‘Seyir’ dat Van Geel opnam met de ney bespeler Cengiz Arslanpay en waarin we zijn liefde voor andere muzikale culturen weer eens duidelijk terughoren. Bijzonder is ook ‘The Unknown Meadow’ waarin hij het gezelschap zoekt van violist John James Garner en zichzelf in de begeleidende rol plaatst. De liefde voor andere culturen dan de onze vinden we in meer stukken terug. mooie voorbeeld zijn ook ‘Shamanic Tom’, waarin de klank van Tom van Dycks sopraan sax associaties met de Oriënt oproept en ‘OguZone’ waarin we de basklarinettist Oguz Büyükberber horen, iemand waar Van Geel vaker mee samenspeelt.

Op ‘Electric Encounters’, een album met vanzelfsprekend een wat ander karakter, horen we naast duo’s ook een aantal trio’s en zelfs één kwartet. Het licht psychedelische ‘Melancholic Outburst’ is er daar één van. Naast Van Geel horen we hier Rüttgers op keyboards en Sun Mi Hong op drums. Bijzonder is ook het tussen klassiek en postrock inhangende ‘Deathstar of Riverdale’ waarin Van Geel het gezelschap zocht van gitarist Graham Campbell. Als er iemand niet mag ontbreken op deze serie albums dan is het Michel Banabila. De twee brachten samen tot nu toe twee albums uit, ‘Music for Viola and Electronics’ deel 1 en 2 die ook hier aan bod kwamen. Nu maakten ze het opwindende ‘Kroky’, waaraan ook de zangeres Maryana Golovchenko meewerkte. Het net iets meer dan een minuut durende ‘Crackelitis’, waarin we Van Geel solo horen is zonder enige twijfel het meest experimentele stuk van de beide albums en vormt een mooie opmaat voor de metal in ‘Oozing’. Florian Magnus Maier neemt de vocalen voor zijn rekening. Thomas Niehof mocht het mixen. U ziet het, Van Geel gaat niets uit de weg op deze twee albums. Zeer stevige rock ook op ‘Tales of Self Destruction’, hoe kan het ook anders met zo’n titel. Gitarist Theo Holsheimer en Van Geel konden hier in ieder geval alle coronastress prima in kwijt. Het aansluitende ‘Creek’ vormt hiermee een prachtig contrast. We horen Van Geel een fijnzinnige melodie spelen op altviool, terwijl Yonga Sun voor een stromende begeleiding zorgt op de modulaire synthesizer. Tot slot klinkt ‘Lockdown’ waarin we naast Van Geel wederom Büyükberber horen, saxofonist Quinsin Nachoff en toetsenist Jozef Dumoulin. Een indrukwekkende, zeer subtiele geluidssculptuur en een prachtige afsluiting van wederom een bijzonder album.

Bekijk hier live opnames van ‘Changing Landscapes’, ‘Nymphaea’ en ‘Seven Riffs’: