Frans de Waard & Martijn Comes – Various Weights + Live in de Ruimte (CD Recensie)

Gisteren kwam hier Hominine parts 4 to 6’ van Doc Wör Mirran aan bod, een album dat het trio maakte samen met Sascha Stadlmeier,  Adrian Gormley en Frans de Waard. Die laatste bracht vorig jaar ook een album uit bij het Amsterdamse Moving Furniture Records, samen met Martijn Comes. ‘Various Weights’ bevat studio opnames uit 2018, ’19, korte tijd was het album verkrijgbaar met een tweede, ‘Live in de Ruimte’, genaamd, met daarop de registratie van een liveconcert in deze Amsterdamse locatie. Helaas is deze Cd niet meer te verkrijgen.

‘Various Weights’, de eerste samenwerking tussen De Waard en Comes kwam op een bijzondere wijze tot stand, de twee stuurden elkaar een aantal opnames als basismateriaal. Comes zond De Waard een aantal opnames gemaakt met een analoge synthesizer, alsmede een aantal veldopnames en De Waard stuurde Comes een aantal opnames gemaakt met de stylofoon, een sample loop en opnames van de eerst internetradio, gemaakt door de Universiteit van Twente. En zo ontstonden ‘There Are No Two Pianos’, de Waard en ‘Boundary of Intersections’, Comes.

Klassieke elektronica, zo zou ik dit album willen labelen. De Waard creëert in ‘There Are No Two Pianos’ een vrij statische, donkere klanknevel, met opvallend weinig kleuring en afleidende manoeuvres. Wel krijgt de muziek gaandeweg iets theatraals. Associaties met een koor, een orgel, klassieke muziek uit de late romantiek dienen zich aan. Het ligt allemaal zeker niet aan de oppervlakte, daarvoor is De Waard een veel te subtiel werkend musicus, maar qua sfeer sluit het daar zeker bij aan. Dan doemen de veldopnames op, die De Waard, als ware het een storende radiozender, prachtig in zijn compositie verwerkt. En dan hebben we het einde, waarin De Waard, middels golven van geluid duidelijk naar een climax toewerkt, ook dat is klassiek.

Ook Comes vangt aan met een drone in het hoge register, waar zich al snel een tweede bijvoegt, als een schaduw. En heel geleidelijk voegt Comes hier steeds meer lagen aan toe, er zo steeds meer kleur in aanbrengend. En lange tijd blijft het een drone, zonder franjes. Wel valt ook hier mij weer de link met de klassieke muziek op en dan vooral met het kerkorgel. Pas tegen het einde veroorlooft Comes zich om ietwat buiten de lijntjes te kleuren, microtonale klankgolven overheersen hier. Het is de gewenste afwisseling die dit tot een prachtig stuk maakt.

‘Live in de Ruimte’ bouwt min of meer op deze twee stukken voort, maar dan wel met veel meer afwisseling en kleur. Alsof de twee delen van ‘Various Weights’ hier met het nodige vuurwerk op elkaar botsen. Opvallend is ook het percussieve in deze set en dat terwijl hier toch echt alleen sprake is van elektronica. En ja, de Ruimte blijkt inmiddels zo te horen ook al over een kerkorgel te beschikken en klokken staan er ook al op het dak. Want na een prachtig stuk veldopnames, disruptief gemixed, is het even stil, waarna de klokken het overnemen, waarvan de klanken gaandeweg ineen geschoven worden tot een drone. En dan is daar naar het einde toe nog een vrij lang fragment met verstilde gitaarklanken. Kortom deze liveset sluit in alles prachtig aan op het studioalbum, jammer dat er slechts zo’n beperkte oplage van was en dit album helaas niet meer te krijgen is.

Various Weights is te beluisteren via Bandcamp en daar ook te koop: