De carrière van Evan Parker, dit voorjaar werd hij zevenenzeventig, start half jaren ’60 van de vorige eeuw als hij zijn studie botanie aan de universiteit van Birmingham afbreekt om zich aan de muziek te wijden. Sindsdien is Parker, met zijn kenmerkende saxgeluid, niet meer weg te denken uit de wereld van de vrije improvisatie. Gelukkig is hij nog altijd actief en een klein stapeltje Cd’s noopt dan ook tot een nieuw drieluik. Vandaag daarin allereerst aandacht voor twee duo albums. ‘Collective Calls (Revisited Jubilee)’ bevat opnames met drummer Paul Lytton en verscheen bij Intakt, terwijl we hem op het bij Rogue Art verschenen ‘Leonine Aspects’ horen met pianist Matthew Shipp. Tot slot besteden we aandacht aan ‘Cafe Oto’ waarop we Parker horen met collega saxofonist Daunik Lazro en de in elektronica gespecialiseerde Jean-Marc Foussat, verschenen op Foussats Fou Records.
In 1969 hoort Parker Lytton op de radio, Hij neemt contact op met de drummer en een jaar later vindt hun eerste treffen plaats. Een samenwerking die inmiddels dus een halve eeuw in beslag neemt, vandaar dat ‘Revised Jubilee’. Veertig jaar geleden zei Parker tegen Derek Bailey: “The people I’ve played with the longest actually offer me the freest situation to work in.” Een uitspraak die in deze studio opnames zonder meer zijn beslag krijgt. We horen hem hier louter op tenorsax, maar wel in de voor hem zo kenmerkende stijl, zwaar leunend op de circulaire ademhaling. Langgerekte, kleurrijke patronen ontvouwen zich, tegen een al even kleurrijke achtergrond van percussie. Het zijn opvallend korte stukken die hier klinken, elf in totaal, met ieder een eigen karakter. Soms bijzonder pittig, zoals in ‘…Confused about England’, soms melancholiek en verstild, waar ‘England feels very remote to me’ een mooi voorbeeld van is. En niet alleen is Parker een bijzonder saxofonist, Lytton is een bijzondere drummer, of eigenlijk percussionist. ‘Becoming transfigured’ waarin we Lytton solo horen, is daar een mooi bewijs van. Maar wat dit album zo de moeite waard maakt is toch vooral dat samenspel en de wijze waarop zich dat in een halve eeuw heeft ontwikkeld.
Eén van de belangrijkste voorbeelden voor Parker is nog altijd John Coltrane en ‘Leonine Aspects’, live opgenomen in augustus 2017 in Mulhouse is een tribuut aan een saxofonist die zowel voor hem als voor pianist Matthew Shipp – en ja, voor wie in de jazz eigenlijk niet – van onschatbare waarde is. Eén lange set en een toegift bevat dit album. Een stomende en vrij abstracte set waarin de twee laten horen dat ze elkaar prima aanvoelen en tot grote hoogte weten te stuwen. En toch bevat ook dit concert een aantal zeer melodieuze momenten, als Shipp de toetsen ingetogen beroert tijdens één van die solo’s of juist de groove zoekt, of als Parker, vaak daartoe aangezet door zo’n groove, felle patronen ten beste geeft. En dan moet die prachtige solo rond de vijftiende minuut op altsax worden genoemd, een prachtig staaltje circulaire ademhaling, hij kan het gelukkig nog steeds. In de toegift horen we ze nog één keer, hun klanken volledig in elkaar verstrengeld.
Het dubbelalbum ‘Cafe Oto’ bevat een weergave van het concert dat Jean-Marc Foussat in januari 2020 gaf in het Londense Cafe Oto. Op de eerste Cd horen we hem solo (waar ik een latere recensie nog op terug kom), op de tweede samen met Parker en Laurik. Twee saxofonisten, Parker op sopraan en Laurik op tenor en bariton, hun klanken innig in elkaar verstrengeld, samen met Foussat die met zijn synthesizer een kleurrijk klanklandschap in elkaar knutselt. Hoe anders de stijl van Laurik is dan die van Parker blijkt mooi uit de solo van die eerste als de set ongeveer een kwartier op dreef is. Zo ongenaakbaar en rauw klinkt Parker nooit. De rol van Foussat is in het geheel over het algemeen ondersteunend, hij geeft de twee blazers volop de ruimte, al zijn er zeker ook momenten waarop hij zijn synthesizer flink laat piepen, ratelen en ploppen. Sowieso is dit een bijzonder aangename, maar ook heerlijk onverwachte combinatie van instrumenten.
Van ‘Collective Calls (Revisited Jubilee)’ zijn de eerste twee stukken te beluisteren via Bandcamp. Het album is daar ook te koop. De overige albums zijn te koop via de labels.