Machinefabriek – With Drums / Machinefabriek – Sister / Anne Bakker, René Aquarius & Rutger Zuydervelt – Hallucine (CD / Download Recensie)

Da afgelopen dagen kwamen hier een aantal albums aan bod met de muziek van Rutger Zuydervelt, ook bekend onder zijn alias Machinefabriek. Hij leverde een bijdrage aan ’44 x 44 – Orphax Revisited’, een box met daarop een achttal bewerkingen van het eerder door Orphax uitgebrachte ’44 x 44′ en hij is te horen met Bruno Duplant op ‘Synchronicité’ dat hier gisteren voorbij kwam. Vandaag aandacht voor twee solo-albums, het bij Esc. Rec. verschenen ‘With Drums’ en het door PlayNeutral als download uitgebrachte ‘Sister’ en een samenwerking met Anne Bakker en René Aquarius dat de titel ‘Hallucine’ meekreeg en dat verscheen bij ‘Consouling Sounds’.

Voor ‘With Drums’ vroeg Zuydervelt meer dan veertig drummers om een kort fragment, louter een paar slagen, een roffel. Bijdrages van telkens drie kwamen aansluitend terecht in de vierentwintig korte stukken die dit album telt. Deze stukjes, ze komen zelden boven de anderhalve minuut uit, vormen samen “a series of short rhythmical collages”. Allemaal zeer fragmentarisch natuurlijk, maar dat is dan ook de opzet. Toch is het leuk om te horen hoe Zuydervelt in ieder miniatuur een volstrekt eigen sfeer weet te creëren en hoe hij na eindeloos gepuzzel, dat moet een monnikenwerk geweest zijn, de juiste combinaties heeft weten te maken. Ik noem als voorbeeld het vierde stuk, ‘GS CV KW’ (alle stukken kregen als titel de initialen van de drie slagwerkers), waarvoor Zuydervelt fragmenten van Greg Saunier, Casper Van De Velde en Karen Willems gebruikte, een mooi ingetogen patroon. Of neem ‘TD RS KV’, met fragmenten van Tim Daisy, Rogier Smal en Kris Vanderstraeten en dat nog het meeste weg heeft van een drumcomputer. Ik noem hier ook nog het fijnzinnige en ingetogen ‘TF TM ET’, met fragmenten van Tim Feeney, Tom Malmendier en Eric Thielemans.

‘Sister’ kreeg als ondertitel mee: ‘Music for an installation​-​performance by Roshanak Morrowatian‘. Het beleefde zijn première tijdens het Schrit_tmacher festival in juli van dit jaar. Het stuk, dus ook de bijdrage van Zuydervelt is een ode aan de veerkracht van kinderen in regio’s waar politieke en sociale onrust heerst. Om dit te benadrukken kiest deze musicus hier voor sombere, tot contemplatie uitnodigende klanknevels. En verderop dringen de stemmen van die kinderen door, heel zacht, waarna de dynamiek van de compositie steeds verder toeneemt. Eindigen doet het stuk met het traditionele ‘Mara Beboos’ uit Iran, gezongen door Mahnaz Heygharnejadi. En ondanks dat Morrowatioan deel uitmaakt van het SALLY Dansgezelschap Maastricht werd er voor dit stuk niet gekozen voor een choreografie, maar voor en nu citeer ik de website “een installatie-performance; een levensgrote wax sculptuur van een smeltend meisje”. En ja, dat kan ik me bij deze muziek dan weer wel voorstellen. Bijna veertig minuten en dan moet het gebeurd zijn.

‘Hallucine’, het album van Anne Bakker, René Aqaurius en Rutger Zuydervelt heeft een bijzondere ontstaansgeschiedenis. Bakker en Aquarius maakten los van elkaar opnames, bedoelt voor soloprojecten. Het was aansluitend Zuydervelt die er brood in zag om er een combinatie van te maken. Gezamenlijk togen ze aan het werk om her en der wat zaken anders in te steken met dit werkstuk tot gevolg. Bakker horen we daarbij op viool, altviool, een harmonica, een kazoo en een zaag, Aquarius op bekkens en in de weer met veldopnames en Zuydervelt natuurlijk op elektronica. Het begint allemaal met een klassieke vioolmelodie, gedrenkt in omgevingsgeluid, omgevingsgeluid dat steeds meer de overhand krijgt, zich vermengt met ruis tot een pulserend ritme. Verderop doet een zwaar geluid zijn intrede, de opmaat tot een vrij duistere, onbestemde setting en halverwege horen we Bakker weer, nu op altviool met wederom een wat zwaarmoedige melodie, een setting die nog een aantal keren terugkomt. Het maakt het geheel tot een wat vreemde, maar wel zeer interessante en afwisselende compositie.

Alle albums zijn te beluisteren via Bandcamp en daar ook te koop: