Eén van de hoogtepunten van Jazz Middelheim 2019 was het concert dat de Italiaanse trompettist Enrico Rava verzorgde vanwege zijn tachtigste verjaardag. Enige tijd geleden verscheen het onder de titel ‘Edizione Speciale’ bij ECM Records, een mooi moment om er weer eens bij stil te staan. Rava horen we ook op het bij TUM Records verschenen ‘2 Blues for Cecil’, waarmee natuurlijk Cecil Taylor wordt bedoeld. We horen hem in een trio met bassist William Parker en drummer Andrew Cyrille. Tot slot aandacht voor het eveneens bij ECM Records verschenen ‘The News’ van Cyrille’s kwartet.

In Antwerpen had Rava, hier te horen op bugel, de beschikking over een sextet, bestaande uit tenorsaxofonist Francesco Bearzatti, gitarist Francesco Diodati, pianist Giovanni Guidi, bassist Gabriele Evangelista en drummer Enrico Morello. Voor ons allemaal onbekende namen, maar dit concert terug beluisterend, realiseer ik me weer dat dit totaal niets zegt over de kwaliteit. In tegendeel hier wordt, zoals ik reeds opmerkte naar aanleiding van het concert, met veel enthousiasme en overgave gemusiceerd, balancerend tussen melodie en abstractie. En ja, die prachtige, zorgvuldig gepolijste toon van Rava, bijvoorbeeld in de klassieker ‘Once Upon a Summertime’ blijft bijzonder. Weinig musici zijn zo goed in staat om langs deze weg gevoel over te brengen. Soms is de muziek echter ook ongekend rauw, zo zorgt gitarist Diodati in ‘Wild Dance’ voor pure noise, iets dat opvallend contrasteert met Rava’s sonore bugelklanken.

Wellicht is het meest bijzondere van ‘2 Blues for Cecil’ wel dat er geen piano op te horen is, hét instrument van Taylor. Het album bevat dan ook geen stukken van Taylor, maar stukken in de geest van. Alle drie de musici, maar met name Cyrille en Parker werkten intensief met Taylor samen, iets dat de muziek op dit album zonder meer kleurt. Wie de muziek van Taylor kent, verwacht dat dit een beduidend experimentelere Cd is dan ‘Edizione Speciale’, maar dat blijkt mee te vallen. Rava herkennen we met zijn heldere spel en hij neemt direct in de eerste improvisatie de leiding met prachtige melodieuze patronen. Het spel van Cyrille en Parker is ons inmiddels natuurlijk ook meer dan bekend. Samen creëren ze hier een onverwoestbare groove, iets dat een constante blijkt te zijn op dit prachtige album. In Rava’s ‘Ballerina’ brengt het onze trompettist tot grote hoogte. Zeer bijzonder is ook de bijzonder ingetogen tweede improvisatie. Rava hier met een opvallend zwoele toon, Cyrille en Parker die iedere keer weer precies de goede interventie plegen, ademloos luister je. Iets dat ook geldt voor die bloedmooie cover van ‘My Funny Valentine’. En dan is er die perfecte blues in de twee delen ‘Blues for Cecil’, waarbij het trio vooral in het tweede deel tot grote hoogte stijgt.

Cyrille bracht met zijn kwartet in 2016 zijn eerste album uit, het eveneens door ECM Records uitgebrachte ‘The Declaration Of Musical Independence’. Gitarist Bill Frisell en bassist Ben Street hoorden we op dit album, naast pianist Richard Teitelbaum, die inmiddels zijn kruk heeft afgestaan aan David Virelles. Zeker in vergelijking met de twee andere albums die hier centraal staan, is dit een uitermate introspectief werkstuk. Reeds in het tweede stuk, ‘Leaving East of Java’ van Adegoke Steve Colson horen we daarnaast dat dit kwartet zich niet beperkt tot de jazz, we horen hier ook de invloed van folk en Americana, iets dat ons ook opvalt in Frisell’s ‘Go Happy Lucky’ en ‘Baby’. Delicate melodische patronen ontvouwt hij hier, mooi strak begeleid door Cyrille en Street. Mooi is ook het titelstuk, ‘The News’, een weerbarstige geluidsculptuur, met een grote rol voor Virelles’ synthesizer en Cyrille’s percussieve verrichtingen. Tot slot klinkt ‘With You in My Mind’, beginnend met een door Cyrille voorgelezen liefdesgedicht. Het is zijn stuk, een prachtige ballade waarin hij Virelles ruim baan geeft en vervolgens Frisell. Een mooier slot van dit prachtige album is eigenlijk niet denkbaar.