De Link, Tilburg, 3 mei 2022
Samen met de Academy of Music and Performing Art (AMPA) in Tilburg organiseert De Link ook residenties voor componisten en uitvoerende musici. Vorig jaar reeds zou de Engelse componist Patrick Ellis te gast zijn, dat kwam er vanzelfsprekend niet van. Gisteren vond echter alsnog de wereldpremière plaats va zijn ‘Fractured Motion’ door het Tantrum Saxophone Quartet. Voor de pauze gaf pianiste María Dominguez een recital met drie stukken van componisten die qua stijl prima bij Ellis aansloten: Christopher Cerrone, Steve Reich en Pierre Jodlowski.
Hoe klinkt een vrijwel verlaten metrostation midden in de nacht? Volgens Cerrone levert dat verstilde, uitwaaierende noten op. In ‘Hoyt-Schermerhorn’, ook de naam van een metrostation in het New Yorkse Brooklyn horen we dat terug. Aansluitend ontvouwt zich een zwakke melodie die uitnodigt tot weemoedige mijmeringen. Tot de trein eraan komt, de hoge noot die steeds wordt aangeslagen en elektronisch versterkt, maakt dat duidelijk. Nu naar binnen. Reich kennen we, Dominguez speelt ‘Piano Counterpoint’, een bewerking van ‘Six Pianos’. Vier partijen klinken via de luidsprekers, twee speelt ze live. Altijd grappig om een heel ensemble te horen terwijl je maar één musicus ziet zitten. We laten ons meeslepen door Reich’ hallucinerende patronen. En wat klinkt die muziek toch sterk percussief, al praten we hier over louter piano’s. Jodlowski werkt voor ‘Série blanche’ ook met een vooraf opgenomen partij, een zeer gelijkmatige, zeer ritmische. Sluit de live partij daar aanvankelijk zeer bescheiden bij aan, verderop wordt die steeds krachtiger en dominanter. Maar het meest bijzondere is dat die twee partijen steeds meer met elkaar schuren, elkaar in de weg zitten.
Ellis schreef zijn stuk in nauw overleg met de musici van het Tantrum Saxophone Quartet, iets dat we steeds vaker zien bij hedendaagse componisten. Het leidde tot een bijzonder ingenieus en meeslepend stuk. Het lijkt allemaal heel eenvoudig wat Ellis doet, maar schijn bedriegt ook hier weer eens. De musici zitten in kruisvorm en wij in vier blokken erachter. En daar weer achter staan vier schermen waar videobeelden op worden geprojecteerd, zwart-wit beelden waarbij niet altijd helemaal duidelijk is waar ze over gaan. Mooie beelden, nostalgie oproepend, maar in alle eerlijkheid zie ik niet geheel de toegevoegde waarde, De muziek bestaat uit twee sporen. Het eerste klinkt vrij constant en bestaat uit elektronica en digitaal vastgelegde percussie, het heeft nog het meest weg van een constant draaiende machine. Het tweede spoor komt van de vier saxofonisten en heeft wel wat van de branding. De klanken komen en gaan en iedere golf klinkt ritmisch, behalve aan het eind, dan horen we de abstractie. Dat gaat minutenlang door en had nog veel langer door mogen gaan. Je raakt nu net niet in trance. In de laatste frase verandert de dynamiek, de muziek hier associeer ik eerder met wolken die voorbij schuiven, een frase die wederom veel te kort duurt.