Eklekto – Mio Chareteau, Ryoji Ikeda & Mark Barden (Concert Recensie)

Tijdens ‘The Field Drum Suite’. Foto’s: Paul Janssen

In de bijna vijftig jaar dat ze bestaan, in 2024 vieren ze hun jubileum, is het Zwitserse Eklekto uitgegroeid tot één van de meest belangrijke slagwerkensembles binnen de hedendaagse muziek. Dat uitgerekend De Link, toch een vrij klein podium, vier leden naar Tilburg wist te halen, mag dan ook zeker als bijzonder worden gezien. Vijf stukken stonden er gisterenavond op het programma, twee van Mio Chareteau, twee van Ryoji Ikeda en een stuk van Mark Barden.

Eklekto, onder leiding van artistiek leider Alexandre Babel, mag het publiek graag verrassen met afwijkende vormen van percussie en dito opstellingen. Het werk van de voor mij onbekende Chareteau, die ook actief is als performance kunstenaar leent zich daar wellicht nog wel het beste voor. In ‘The Field Drum Suite’ bespelen de vier solisten ieder een snaredrum, niet met stokken maar met een zwarte viltstift. Gaandeweg kleurt het volledige trommelvel zwart, tevens het einde van een partij. De trommels zijn echter niet allemaal even groot, waardoor de percussionisten ook niet allemaal op hetzelfde moment het sterk monotoon ritmische stuk afsluiten. Wat het verder nog bijzonder maakt is dat de vier verspreid staan opgesteld door het gehele gebouw, te beginnen in de foyer. Verder treffen we er één aan in de gang, één achter in de zaal en één vlakbij het podium. Het levert een bijzonder effect op. Bijzonder is ook Chareteau’s ‘Play’ waarbij twee percussionisten in een zeer langzaam tempo de tape uit een cassette trekken en zo van de stemopnames muziek maken.

Met ‘5 Monoliths’ pakt Mark Barden het iets traditioneler aan. Hoewel, ook niet helemaal. Zo wordt de muziek in de eerste ‘Monolith’ gemaakt door strijkstokken langs een metalen muziekstandaard, voorzien van microfoons, te trekken, het lijkt wel of er een paar machines staan te ratelen. In de tweede doen ze hetzelfde met papier, wat natuurlijk weer een heel ander effect oplevert. Bijzonder is ook het laatste deel waarin de vier pauken bespelen met steeds verder in intensiteit toenemende roffels.

Tijdens ‘Metal Music III’.

Van Ryoji Ikeda klonk pas nog ‘100 Cymbals’ op het Rewire Festival, uitgevoerd door Les Percussions de Strasbourg. Eklekto kiest hier vanzelfsprekend voor een wat bescheidener bezetting, wat overigens niet echt verschil maakt voor de muzikale belevenis. Natuurlijk het is zonder meer een spektakel, die choreografie rond die honderd cymbalen. In ‘Metal Music III’ zijn het er veel minder, maar de werkwijze en het bijbehorende geluid is volledig identiek. Ook hier beginnen de musici met wrijven over de cymbalen, met behulp van gummiestokken, een geluid dat veel wegheeft van kerkklokken, aansluitend krijgen we dan het slagwerk en tenslotte helemaal aan het eind een aantal uitbarstingen. Maar het kan nog minimalistischer. In ‘Metal Music I’ horen we slechts twee musici met een triangel. En terwijl ook hier de aanslag bijzonder strak is, een wezenskenmerk van Ikeda’s muziek voor slagwerk, wordt de klankkleur geregeld door de triangel tegen het been te houden of juist niet, vast in de hand te nemen of juist niet. Met als gevolg een rijk spectrum aan boventonen, binnen een zeer beperkte reikwijdte. Laat daar nu net de kracht liggen.