De Portugese geluidskunstenaars Pedro Tudela en Miguel Carvalhais werken samen onder de naam @c. Onlangs verscheen via hun eigen label Crónica, onder de titel ‘Installations’ een interessant boek over de installaties die zij tussen 2005 en 2021 hebben gemaakt. Tevens vormt dit de start van het beschikbaar stellen van de opnames van deze installaties via hun Bandcamp pagina. Te downloaden voor een zelf te kiezen bedrag. Twee installaties uit 2016, ‘LMY-7-10’ en ‘Seis Elementos’, zijn daar inmiddels terug te vinden.
Een installatie is vanzelfsprekend tijd en vooral plaats afhankelijk. De twee doen er dan ook alles aan, zo blijkt mooi uit dit boek, rijk aan foto’s, om te werken vanuit die locatie, binnen of buiten. Zoals ze het zelf uitdrukken is “an installation a holistic work in the complexity of the relationships it develops with the space, the visitors and the aestetic gaze. It’s location is a starting point, it is a given, but it is not only canvas of framing because it becomes a part of the work.” Dat kan er dus toe leiden dat een installatie die op herhaling gaat, het boek bevat er één, ‘Respiro’, de tweede keer net weer iets anders uitpakt dan de eerste keer. De ruimte is immers anders en dus ook de akoestiek. Maar Tudelo en Carvalhais gaan nog een stap verder, niet alleen de akoestiek bepaalt de installatie ook de functie en de geschiedenis van het gebouw, of de fysieke plek bepaalt de relatie. Mooie voorbeelden daarvan zijn ‘CX LUX’ uit 2017 en ‘S(o)al’ uit 2021. Het eerste stuk maakten ze voor een lift in een wijk van Porto die twee stadsdelen die in hoogte verschillen met elkaar verbindt. Porto is weliswaar hun eigen stad, maar dit deel kenden ze onvoldoende. Na veel gesprekken met bewoners “the sound installtion evoked the lost soundscapes of Ribeira, bringing back keynote sounds that vanished due to the relocation of businesses and demographic changes.” In ‘S(o)al’ doen de twee iets soortgelijks. De installatie in de Ermida de São Roque van Tavira bevat geluiden van de oceaan en het zout dat daaruit gewonnen wordt en al eeuwenlang een belangrijke economische motor is voor dit stadje.
Naast de nodige installaties in gebouwen werkt het duo ook in de vrije natuur. Een hoogtepunt daarin is ‘Vento’, een installatie voor de oevers van de rivier Minho, die Portugal scheidt van Spanje, bij Vila Nova de Cerveira. Bij de resten van een oude kapel, een locatie die bekend staat als Portas do Ceo richtten ze een wondermooie installatie in, volledig opgaand in het landschap: “As reflected in its title, the piece used wind to create sound and visual effects – as it projected reflected light – while the pre-recorded sounds replayed winds captured in other spaces, bringing to this hill winds from the ocean, from deserts, and many other places”.
Zoals gezegd bracht @c tot nu toe de muziek van twee installaties uit als download. Natuurlijk moeten we het nu doen met louter de klanken en speelt de akoestiek alleen in de opnames een rol, Zoals die van de kapel van Serralves Villa, waar de opnames voor LMY-7-10 werden gemaakt. Dat wil overigens geenszins zeggen dat er niet heel veel te genieten valt.
De muziek van beide installaties is te beluisteren en te downloaden via Bandcamp: