Frieda Bertelsohn Martholdy – Streichquartette (CD Recensie)

Pas ontdekt, de strijkkwartetten van Frieda Bertelsohn Martholdy. Ze leefde van 1878 tot 1907 en componeerde zo te horen, aan de uitvoering door het Baldrian Quartett, opvallend modern. Te modern voor die tijd. En die naam, hij lijkt wel erg veel op Felix Mendelssohn Bartholdy. Toeval? Nee geenszins, want deze dame heeft nooit bestaan. En er is meer ongewoons aan dit album, dat uitgebracht lijkt te zijn door het fameuze Deutsch Grammophon, maar in werkelijkheid verscheen bij het Poolse Bruit. Het Baldrian Quartet is namelijk helemaal geen strijkkwartet – zoals de foto wel suggereert, maar bestaat uit een klarinettist, een accordeonist en twee musici die met elektronica werken.

Buitengewoon grappig, dat wel. Het Cd boekje bevat zelfs een essay in drie talen over deze jong gestorven componist. Maar zet de Cd op en het laatste beetje twijfel verdwijnt als sneeuw voor de zon. Dit type muziek had Bertelsohn Martholdy, als ze al geleefd zou hebben, nooit hebben kunnen componeren. Dit ging zelfs Arnold Schönberg te ver. Nee, deze vier stukken zijn in alles de muziek van nu, gespeeld door vier uitstekende musici die zowel thuis zijn in het gecomponeerde repertoire als in de vrije improvisatie. Met dit album maken ze hun debuut al kennen de in elektronica gespecialiseerde Gaudenz Badrutt en accordeonist Jonas Kocher elkaar reeds sinds 2009 en werken de klarinettist Kai Fagaschinski en Christof Kurzmann, zoals u wellicht weet eveneens gespecialiseerde in elektronica, ook al langere tijd samen.

Het Baldrian Quartet. Foto: Youtube

En dus hebben we hier vier stukken die perfect passen binnen de geïmproviseerde (elektronische) muziek. Met die kenmerkende speelse bliepjes en plopjes, afgewisseld met creatieve geluidsgolven, drone-achtige structuren en pulserende ritmes. Uitstekende muziek, zonder meer, waarbij vooral opvalt hoe prachtig de klanken van de twee akoestische instrumenten zich mengen met de elektronica. Bijvoorbeeld in die fraaie klankwolken verderop in ‘Entschlummern sollst Du, sollst entschlummern’. Een ander mooi voorbeeld is de hoge toon van de klarinet, in combinatie met de rommelige, industrieel aandoende elektronica, in ‘Schaurig empfundene Nähe’. Het levert andermaal een boeiende geluidssculptuur op. In ‘Ode für den Tod (Fragment)’ valt de stemmige, sfeervollen benadering op, lange lijnen worden slechts zo nu en dan onderbroken door elektronisch geknisper. ‘Ich habe genug’ tot slot, klinkt weer een stuk abstracter, al is hier wel sprake van een lome onderstroom.

Het album is te beluisteren via Bandcamp en daar ook te koop: