Simon Nabatov – No Kharms Done / Matthias Schubert & Simon Nabatov – Entanglements / Frank Gratkowski & Simon Nabatov – Tender Mercies (CD Recensie)

Als we pianisten binnen de jazz en de geïmproviseerde muziek laten passeren, mag Simon Nabatov natuurlijk niet ontbreken. In 2019 bracht hij twee albums uit bij Leo Records met stemkunstenaars. De eerste was met Jaap Blonk en had als titel ‘Readings – Gileya Revisited’, de tweede was met Phil Minton en had als titel ‘Readings – Red Cavalry’, ‘No Kharms Done’ is te beschouwen als een soort van vervolg, waarop we naarst Minton, Matthias Schubert op tenorsax, Wolter Wierbos op trombone en Jim Black op drums en elektronica aantreffen. Verder koud van de persen bij Acheulian Handaxe het als download verkrijgbare ‘Entanglements’ van Nabatov en Schubert als duo en bij Clean Feed ‘Tender Mercies’, waarop we Nabatov horen met Frank Gratkowski, hun jarenlange samenwerking bestendigend.

‘Pursuing’, de opener van ‘No Kharms Done’ brengt ons in een carnavaleske, variété achtige sfeer door de staccato geblazen noten en Nabatov’s krachtige aanslagen, en als Minton zich invoegt wordt dat gevoel alleen nog maar sterker. De teksten hebben iets surrealistisch, goed passend bij de schrijvers die in Nabatov’s vaderland, Rusland actief waren in de jaren ’10 en ’20 van de vorige eeuw. De musici voegen zich daar maar al te graag naar. Zo gaat ‘Scratching Song’ over een man die zich krabt, zich uitend in een breed scala aan percussieve geluiden. Ook in ‘A Man Left His House’ weer volop creatieve chaos en in contrast hiermee een bijzonder sfeervolle passage van Nabatov. Twee delen ‘Interlude’ bevatten geen teksten, hier horen we louter het kwartet met hun instrumentale escapades, in de eerste bijvoorbeeld in de vorm van attractieve noise van Black. Een hoogtepunt qua stemkunst is ‘Nonsense’, Minton op zijn best. En prachtig verstild klinkt het in ‘Watchman’, waarbij Nabatov zijn noten spaarzaam toedient en in het duet van hem met Wierbos in ‘I don’t like the children’, heerlijke weemoed hier.

In ‘Entanglements’ horen we Nabatov niet alleen op de piano. Direct in de opener ‘UKW’ creëert hij middels live elektronica, we zien het al op het bij deze download behorend hoesje, een stug noise landschap waar Schubert, op tenorsax, mooi zijn weg in vindt. En ook verderop als hij wel achter de piano zit, bijvoorbeeld in ‘Milky Way’ vermengt hij zijn typische creatieve spel met elektronica. Getuige het veel rustiger en ingetogen ‘MF Talk’ pakt dat echter prachtig uit. We horen hier Nabotov nagenoeg solo, zijn klanken zorgvuldig doserend. In ‘Brushed’ is het weer noise, maar dan zoals de titel aangeeft alsof er over iets gestreken wordt, het vormt wederom een mooie voedingsbodem voor Schubert die hier al ploppend en schurend aansluiting bij zoekt. Iets soortgelijks, maar dan heftiger horen we in ‘Scratch’. In ‘Organic’ gooit Nabatov het over een geheel andere boeg, door het opzetten van oude swing opnames, die Schubert van commentaar voorziet. Bijzonder is ook het heerlijk schurende ‘Shift’, met name door de rauwe uitingen van Schubert. Tot slot moet hier dat ragfijne spel in ‘EMS’ worden genoemd en de wijze waarop Nabatov zijn noten hier doseert.

Op ‘Tender Mercies’ horen we Nabatov gewoon weer op piano en Gratkowksi op altsax, fluit, klarinet en basklarinet. Te beginnen met die altsax in het bedachtzame en verstilde ‘Turn of Events’, een bijna romantisch stuk. Daar blijft het niet bij in dit ruim elf minuten durende stuk. Verderop horen we Gratkowski in die voor hem zo kenmerkende heftig sputterende stijl, alle registers open gooiend. Diezelfde patronen ontwaren we in het titelstuk ‘Tender Mercies’, maar dan op fluit. Het is muziek die zich beweegt tussen ingetogenheid, soms redelijk melodisch aan de ene kant en krachtig, explosief, enigszins chaotisch aandoend aan de andere kant. Het eerst krijgen we mooi mee in ‘Cagey’, waarin we Gratkowski horen op basklarinet, terwijl Nabatov hier vooral het lage register van de piano bespeeld, het tweede klinkt in ‘Safe Home’, waarin we Gratkowski wederom op altsax horen, extreem hoge noten uit zijn instrument persend. Bijzonder tot slot is Gratkowski’s enigmatische spel op de altsax in het afsluitende ‘Disgruntled settlement’, in prachtig duet met een ritmisch spelende Nabatov.

‘Entanglements’ en ‘Tender Mercies’ zijn te beluisteren via Bandcamp en daar ook te koop: