Drummers staan niet altijd direct in de schijnwerpers, maar nemen wel een onmisbare plaats in binnen een muzikaal stuk, zeker in de jazz en aanverwante stijlen. Het was mooi te horen aan het spel van Onno Govaert, deel uit makend van het kwintet van Martina Verhoeven, dat afgelopen zondag schitterde in Paradox. En niet alleen daar, want Govaert wordt steeds vaker gevraagd in binnen- en buitenland. Samen met bassist Aaron Lumley horen we hem op het nieuwe album van saxofoniste Ada Rave: het door Stichting DOEK uitgebrachte ‘Bioluminus’; met trompettist Luís Vicente en diens kwartet is hij te horen in het recent bij Clean Feed verschenen ‘House in the Valley’ en hij maakt deel uit van de tot kort voor mij onbekende The Zebra Street Band. Hun tweede, bij TryTone verschenen album heet ‘Shirwku’.
De Argentijnse Ada Rave is in de loop der jaren uitgegroeid tot een belangrijke representante van de Amsterdamse impro scene. Dat ‘Bioluminus’ opnames bevat van twee concerten in de Amsterdam Noord gelegen Roze Tanker hoeft dan ook niet te verbazen. Tijd om op te starten nemen de drie musici niet, nergens voor nodig. Direct het ruime sop kiezen, waarbij Govaert en Lumley een perfecte groove neerzetten waar het voor Rave aangenaam op improviseren is. En neem van mij aan, het gaat er behoorlijk heftig aan toe de eerste zes minuten. Pas dan tekent zich enige ontspanning af, krijgt de muziek een wat meer ingetogen karakter. Een momentum dat resulteert in een verrassend creatieve klankwereld. Versnelling en verstilling wisselen elkaar prachtig af in dit eerste stuk, waarbij in de laatste categorie dat mooie duet van Rave met Lumley valt, puur klankspel. Het tweede deel begint wat rustiger dan het eerste, in Rave’s spel tekent zich een melodisch patroon af, tot ook hier de dynamiek leidt tot abstracties. Prachtig klinkt ook verderop Lumley’s duistere spel. En dan Govaert: een bijzondere solo, met name op de snaredrum, net voorbij de twintigste minuut.
Saxofonist John Dikeman maakt zowel deel uit van het Luís Vicente 4tet, naast bassist Luke Stewart, als van The Zebra Street Band. Maar laat ik beginnen met ‘House in the Valley’ van dit fantastische kwartet, live opnames uit de zomer van 2021. We beginnen opvallend unisono, met mooie, langgerekte akkoorden, een structuur die geleidelijk uit elkaar valt, te beginnen met Vicente en Dikeman. Vier stukken bevat het album, opgediend in twee paren. Bovenstaande is het begin van ‘Ahahata’, dat wordt gevolgd door ‘Little Dance’. Het tweede deel wordt gevormd door ‘Luisa’s Laugh’ en het titelstuk ‘House in the Valley’. In die stukken kijkt Vicente terug naar de omgeving waar zijn grootouders woonden en waar hij als kind regelmatig kwam. Opvallend is het sterk melodische karakter, al gaat hij experimenten natuurlijk geenszins uit de weg en knalt het op verschillende momenten eveneens flink. We herkennen Dikeman, hier op tenorsax, onmiddellijk, maar zeker ook Govaert met zijn sterk dwingende slagwerk, culminerend in ook hier weer een prachtige solo. En verderop laat Stewart horen dat hij gerekend kan worden tot de besten op zijn instrument. Zo harmonieus als ‘Ahahata’ begint, zo hectisch gaat het er in ‘Luisa’s Laugh’ aan toe, de beide blazers buitelen over elkaar heen. Tot Vincente even verderop een bijzonder lyrische solo blaast, mooi begeleid door Stewart en Govaert. En ook hier horen we zowel Stewart als Govaert in een solo, hier nog gloedvoller dan eerst. En verderop horen we bijzonder fascinerend spel van Vincente. Tot slot moeten hier het onstuimige samenspel tussen Vincente en Dikeman en het bijzonder ritmische duet van Stewart met Govaert worden genoemd. Beiden kleuren ‘House in the Valley’.
The Zebra Street Band is een sextet, onder leiding van trombonist Salvoandrea Lucifora, verder bestaand uit trompettist Alistair Payne, tenorsaxofonist Andrius Dereviancenko – Dikeman speelt hier baritonsax – en twee drummers, Fabio Galeazzi en Govaert. Dus zeg maar, op de bas na een verdubbeling van het kwartet van Vincente. De muziek beweegt zich dan ook al richting bigband. En ja, dit is zeker een jazzalbum, maar dit sextet rekt daar wel de grenzen van op. Een ander belangrijk kenmerk is de ritmiek. Zo horen we in ‘Nisran’, met een prachtige opening van Dikeman, duidelijk de invloed van Arabische muziek en ontwaren we ‘Searching for D’ Afrikaanse ritmes. Bijzonder is ook het opvallend romantische ‘The Wedding Call’, een bijzondere opvatting van de jaren ’20 swing biedend. En meeslepend exotisch klinkt ‘Cacta’. Boeiend om te horen hoe Dikeman en de beide drummers hier het ritmetandem vormen, de voedingsbodem biedend voor de drie overige musici. En in het opzwepende ‘White Stones’ horen we de muziek van de Balkan terug, terwijl in ‘Sexy Turtles’ een rap niet zou misstaan.
Alle drie de albums zijn te beluisteren en te koop via Bandcamp: