Via Aruán Ortiz kwam ik dinsdag op James Brandon Lewis en zijn kwartet album ‘Molecular Systematic Music Live’. Er ligt echter meer van Lewis. Hij heeft ook nog een trio met cellist Chris Hoffman en drummer Max Jaffe waarvan bij ANTI ‘Eye of I’ uitkwam en hij is te horen als onderdeel van Heroes Are Gang Leaders in het bij 577 Records verschenen ‘LeAutoRoiOgraphy’. Die laatste is een heuse superband onder leiding van de dichter Thomas Sayers Ellis, met verder vocalen van de dichters Bonita Lee Penn, Randall Horton en actrice Nettie Chickering en aangevuld met bassist Luke Stewart, altvioliste Melanie Dyer, pianiste Jenna Camille – die we overigens beiden ook horen met vocalen – saxofonist Devin Brahja Waldman, trompettist Heru Shabaka-ra, gitarist Brandon Moses en drummer Warren “Trae” Crudup, III.
De openingstune van ‘Eye of I’, ‘Foreground’ duurt nog geen minuut maar Lewis geeft hier wel direct zijn visitekaartje mee af, een enigmatische solo. Dan slaat in ‘Someday We’ll all be Free’ de sfeer volledig om. We horen Hoffman een drone creëren met zijn cello en pedalen, terwijl Lewis met als gast kornettist Kirk Knuffe een hymne achtige melodie blaast. Indruk maakt de ballade ‘The Blues Still Blossoms’, waarin vooral de wijze opvalt waarop Lewis en Hoffman samen de melodie vorm geven, terwijl Jaffe het geheel op vrij experimentele wijze stoffeert. Een nummer dat de boodschap van dit stuk prima weet te verklanken en zo verder gaat waar met ‘Someday We’ll all be Free’ gebleven waren. Het korte ‘Middle Ground’ en het titelstuk ‘Eye of I’ associëren we meer met noise en metal dan met jazz, met name door Hoffman’s versterkte cello. Het is bijzonder hoe Lewis op dit album de verschillende sferen prachtig met elkaar afwisselt. In de ballade ‘Within you are Answers’ horen we hem vrijwel solo en zeer lyrisch, een heel verschil met de twee voorgaande stukken. Het is een lijn die hij overigens vasthoudt in ‘Womb Water’ en ‘Send Seraphic Beings’, met als enige onderbreking het disruptieve ‘Background’ van nog geen halve minuut. ‘Even the Sparrow’ heeft weer het karakter van een hymne, met ook hier weer Knuffke op kornet. Voor het laatste stuk, ‘Fear Not’ nodigde Lewis het kwartet The Messthetics uit, bestaand uit Shahzad Ismaily op synthesizer, gitarist Anthony Pirog, bassist Joe Lally en drummer Brendan Canty. iets wat een extra dimensie, maar vooral extra dynamiek toevoegt aan dit album.
Pure free-jazz, zo begint ‘Amina (The Dutchman’s Three Buttoned Suit / Poetry Iz Labor / Forensic Report)’ van Lewis, de opener van ‘LeAutoRoiOgraphy’. Een veelvoud aan stemmen horen we. Verderop mengen de stemmen zich erin. “You’re grandfather was a slave” horen we één van de dames zeggen. Een album dat qua boodschap dus prima aansluit bij ‘Eye for I’. Een band die mij op sommige momenten doet denken aan Irreversible Entanglement in hun samenwerking met Moor Mother. Alleen is dit Heroes Are Gang Leaders nog een maatje groter en dikwijls ook net even een stuk experimenteler. En hier hebben we natuurlijk veel meer verschillende vocale talenten, wat het geheel bijzonder afwisselend maakt. Tussen dit eerste nummer en ‘The Shrimpy Grits’ staat Ellis stil bij de man die zoveel zwarte kunstenaars en dan vooral dichters heeft geïnspireerd: Amiri Baraka. Na twee vrij experimentele nummers klinkt het titelstuk ‘LeAutoRoiOgraph’. Het is Camille die we hier horen, terwijl ze zichzelf begeleid op piano. Is het aanvankelijk nog redelijk recht toe recht aan wat hier gebeurt, na een minuut of vier is dat wel voorbij. Een collage van stem- en instrumentale klanken is wat volgt. ‘Mista Slippy’ heeft tot een minuut of zeven vooral het karakter van een blues, met mooie bijdrages van Camille en van Brahja Waldman, Lewis en Shabaka-ra. Gaandeweg kruipt de dynamiek echter ook in dit stuk, horen we de meer ongepolijste kant. Al die muzikale werelden komen prachtig samen in het afsluitende ‘Sad Dictator (I Wanna Make Freedom)’ dat op menig moment ook mooi terug grijpt op de vroege jazz uit New Orleans, zowel in de blazerspartijen als de zang.
Beide albums zijn te beluisteren op Bandcamp en daar ook te koop.