Vandaag wederom de wonderlijke wereld van Pyroclastic Records. Zoals eerder genoteerd tasten de musici op dit label graag de grenzen van het begrip ‘jazz’ af, met vaak bijzondere resultaten. Zo nam Cory Smythe de Jerome Kern klassieker ‘Smoke Gets in Your Eyes’ als uitgangspunt voor een album waarin klimaatverandering centraal staat, zie ook de prachtige hoes van de Cd en brengen Smythe en Sylvie Courvoisier een versie voor twee piano’s van Igor Stravinsky’s ‘Le Sacre du printemps’ naast een lang stuk van Courvoisier zelf: ‘The Rite of Spring – Spectre d’un song’.

‘Smoke Gets in Your Eyes’ bestaat uit twee delen. Voor de eerste vier stukken, de twee delen ‘Liquiform’ en ‘Combustion’ een compositie opdracht van het Trondheim Jazz Orchestra, formeerde Smythe een kleine bigband. Dat eerste stuk, waarin Smythe verwijst naar de olie industrie, bestaat in eerste instantie in het eerste deel uit een serie patronen, gaandeweg oplossend in een meer dynamische frase. Het tweede deel neemt de vorm aan van een geluidssculptuur, waarbij vooral de vocale kwaliteiten van Sofia Jenberg opvallen. Dat laatste heeft zeker relatie met geïmproviseerde muziek, maar over het algemeen klinken deze twee stukken meer als hedendaags gecomponeerd dan als jazz. ‘Het eerste deel van ‘Combustion’ lijkt te beginnen waar het tweede deel van ‘Liquiform’ eindigt, al heeft Smythe ze niet in die volgorde op het album gezet. Verderop kruipt de dynamiek erin, met name door trompettist Peter Evans en zijn opvallend experimentele geluid. In het tweede deel gaat het er lange tijd vrij rustig aan toe, tot ook hier de spanning onmiskenbaar oploopt. Het tweede deel van het album bestaat uit zeven stukken waarin Smythe solo achter de piano het titelstuk ‘Smoke Gets in Your Eyes’ minutieus ontleedt. In ieder stuk werkt hij telkens een ander element van het nummer uit, de mogelijkheden van de piano optimaal benuttend.

Het was de flamenco danser Israel Galván die Sylvie Courvoisier op het project ‘The Rite of Spring – Spectre d’un song’ zette. In eerste instantie bewerkte ze ‘The Rite of Spring’ voor zichzelf, iets wat de erven Stravinsky echter niet goed vonden. De enige versie die gespeeld mag worden naast de orkestversie is die voor twee piano’s die Stravinksy zelf maakte. Courvoisier vroeg her en der eens rond, ze wilde een pianist die net als zij zowel dit genre aan kan als geïmproviseerd en kwam uit bij Smythe. Als een soort van antwoord op Stravinsky’s meesterwerk schreef Courvoisier ook zelf een stuk, ‘Spectre d’un song’ en zo ontstond een boeiend tweeluik, waarin twee muzikale werelden elkaar ontmoeten. Ik kende deze versie voor twee piano’s van ‘Le Sacre du Printemps’ nog niet, maar het is bijzonder boeiend te horen hoe Stravinsky de opzwepende muziek vertaalde naar twee piano’s. Prachtig hoe die ritmiek, met al die verwijzingen naar de volksmuziek uit het oude Rusland, volledig tot zijn recht komt. ‘Spectre d’un song’ begint uiterst rustig maar krijgt gaandeweg meer dynamiek. Wat hier zeker aanvankelijk ontbreekt is die hecht ritmische structuur die de muziek van Stravinsky kenmerkt, pas zo rond de tiende minuut zit een frase waaruit blijkt dat Courvoisier zich duidelijk door Stravinksy liet beïnvloeden. Op andere momenten echter overheerst de abstractie.

Van beide albums zijn fragmenten te beluisteren via Bandcamp. De albums zijn daar ook te koop.