Large Unit – New Map / Clusterfuck (CD Recensie)

Eén van de meest interessante projecten van drummer Paal Nilssen-Love is nog altijd zijn Large Unit. Met vijftien man sterk een bigband van formaat, vergelijkbaar met Mats Gustafson’s Fire Orchestra en Gard Nilssen’s Supersonic Orchestra. Onlangs verschenen er maar liefst twee albums tegelijkertijd bij Nilssen-Love’s PNL Recordings: ‘New Map’ en ‘Clusterfuck’, beiden opgenomen in september 2021. Onze drummer ontpopt zich steeds meer als componist, inspiratie puttend uit het werk van John Cage, Morton Feldman en Cornelius Cardew.

Dat uit zich onder andere in het werken met ‘muzikale cellen’ op ‘New Map’, vergelijkbaar met wat Cage deed en met grafische notaties voor ‘Clusterfuck’. Het titelstuk ‘New Map’ begint uiterst subtiel, met wat nog het meest gelijkt op een lekkende kraan. Heel langzaam, maar ook heel harmonieus voegen de blazers zich erbij. Die harmonie is echter van korte duur en wordt al snel verwisselt voor meer stroeve, experimentele klanken. Het is één van de stukken die op bijzondere wijze getuigt van het compositorische vernuft van Nilssen-Love, waarmee dit album zich echt onderscheidt van de vorige albums van deze supergroep. Bijzonder is tegen het einde van dit stuk die verstilde passage, met een belangrijke rol voor de harp van Lotte Krüger en de hoge klanken van de blazers. Ook het tweede stuk, ‘Circles’ begint met experimentele, maar subtiele geluiden. Met name de koperblazers verrassen ons hier met bijzondere verrichtingen. Na enige minuten komt er vaart in, met name door opvallende rol van trombonist Mats Äleklint. in ‘Gong Piece’ horen we Nilssen-Love uitgebreid op dit belangrijke onderdeel van zijn percussie, deel uitmakend van wederom een subtiel klankpalet.

De eerste noten van ‘Clusterfuck’ geven al aan dat we hier met een geheel ander album van doen hebben. Iets dat gezien de titel ook niet echt hoeft te verrassen. Hier klinkt weinig subtiliteit en is het juist de kracht die overheerst, bijvoorbeeld in het titelstuk, waar de blazers over elkaar heen tuimelen. En waar we de muziek op ‘New Map’ eerder associëren met hedendaags gecomponeerd en experimentele elektronica, is dit album meer geïnspireerd door free-jazz en rock, al vormt het einde van dat eerste stuk daar weer een mooie uitzondering op. Bijzonder zijn hier de geïsoleerde klankuitingen, te midden van spannende stiltes. Ook het tweede stuk, ‘Bubbles’ bevat prachtig felle en zeer spannende momenten, met name naar het einde toe. Als laatste stuk, beide Cd’s tellen drie stukken, kliinkt ‘Moodplay’, met wederom een prachtige solo van Aleklint en verderop  weer een verstild klanklandschap.

Beide albums zijn te beluisteren via Bandcamp en daar te koop: