Ik vervolg mijn serie rondom bigbands, jazzorkesten en de grotere ensembles met drie albums van musici uit Scandinavië. Saxofoniste Mette Rasmussen en gitarist Julien Desprez vormen samen The Hatch. Voor twee concerten, in Houston en Austin, beiden in Texas, breidden ze de band uit. ‘Texas Edtion’ verscheen bij Astral Spirits. Voor meer groot werk schuiven we door naar Thanatosis. Bassist Vilhelm Bromander bracht hier ‘In This Forever Unfolding Moment’ uit, met een bezetting die voor een deel overlapt met Martin Küchens ‘Kalypso Hypnos Drome’. Een soort van prelude op ‘The Death of Kalypso’, dat in première ging tijdens de laatste editie van Summer Bummer en dat begin volgend jaar op Cd uitkomt.
De eerste van de twee LP’s die ‘Texas Edition’ vormen is gewijd aan twee delen ‘Houston’, titelloze improvisaties. Direct vanaf het begin van het eerste deel komt ons een ware kakofonie aan geluiden tegemoet, schijnbaar zonder enige samenhang. Pas verderop ontstaat er iets meer samenhang tussen deze diverse geluiden, al blijven structuren, zowel ritmisch als melodisch meestal uit. De hier gecreëerde geluidswereld lijkt vaak meer op een bouwplaats of een verkeerssituatie dan op een herkenbaar muziekstuk. Slechts vrij korte episodes, bijvoorbeeld voorbij de zevende minuut, hebben een enigszins conventionele structuur. En wat verderop in de vorm van een combinatie van punkrock en free-jazz. En prachtig die klankwolken die Ruth Langston en Keisha Cassell tegen het einde van dit eerste deel produceren. In het tweede deel horen we vrij uitgebreid Rasmussen met een opvallend melodieuze bijdrage. ‘Austin’ is met een compleet andere bezetting opgenomen, uitgezonderd natuurlijk Rasmussen en Desprez, maar klinkt verder hetzelfde als ‘Houston’. Ook hier vinden we een veelal ongestructureerde klankwereld, afgewisseld met wat meer conventionele passages, bijvoorbeeld in die passage halverwege het eerste deel. En ook hier laveert de band tussen free-jazz, punkrock en experimenteel. Een alleszins boeiend album.
Met ‘In This Forever Unfolding Moment’ maakt Bromander zijn debuut als bandleider, maar betoont hij zich ook een eigengereid componist. Direct bij het titelstuk blijkt dat Bromander sterk beïnvloed is door de Indiase muziek, met prachtige vocalen van Marianne Svašek. Bromander hierover: “In my studies of dhrupad with Marianne Svašek I was introduced to the practice of kharaj, which is to sing a breathlong note for hours and hours before sunrise. During these hours I have experienced a note as an evolving universe of dancing harmonics and resonances, where every breath makes the connection to my body and mind deeper.” En prachtig hoe iets verderop de blazers, de saxfonisten Martin Küchen, Elin Forkelid en Alberto Pinton, Christer Bothén op basklarinet, trompettist Emil Strandberg en trombonist Mats Äleklint het geheel richting de jazz brengen, een steeds verder aanzwellende golf aan klanken. Tot het stil valt en we alleen Bromander nog horen, duistere klanken met zijn strijkstok voortbrengend. ‘Låt våra tårar bli våra vapen’ begint uiterst ingetogen met nauwelijks hoorbare klanken, tot de blazers zich eruit losmaken met duidelijk door folk geïnspireerde muziek. Maar het is Forkelid op tenorsax die verderop het geheel danig op scherp zet op de ritmische patronen van Bromander, de drummers Dennis Egberth en Anton Jonsson, vibrafonist Mattias Ståhl en pianist Alex Zethson. En prachtig dat al even ingetogen en sfeervolle ‘Blommor och bröd’ met een grote rol voor Bothén.
Küchen begon met zijn band Angles in 2006, altijd voorzien van een nummer dat het aantal musici aanduidde, tot nu. Inmiddels is het simpelweg Angles. Al horen we er op dit ‘Kalypso Hypnos Drone’ inmiddels dertien: Küchen, Zethson, Ståhl en Äleklint kwamen we daarbij al tegen, aangevuld met Magnus Broo op trompet, Fredrik Ljungkvist op klarinet, Johan Berthling op contrabas, Konrad Agnas op drums en een strijkkwartet bestaande uit de violisten Anna Lindal, Eva Lindal en Brusk Zanganeh en de celliste
My Hellgren en tot slot de sopraan Elle-Kari Sander. Zoals de naam reeds verklapt, bestaat ‘Kalypso Hypnos Drone’ uit een bijzonder langgerekte klanknevel, met een grote rol voor de strijkers en de vocaliste. Prachtig hoe Küchen hier de diverse klanken naadloos met elkaar vermengt tot één hechte compositie. Een perfecte opmaat tot die kameropera ‘The Death of Kalypso’ waarmee hij afgelopen augustus liet horen tot de meest interessante componisten van dit moment te behoren.
De albums zijn (deels) te beluisteren via Bandcamp en daar ook te koop: