Various Artists – Matter Affect (CD Recensie)

Deze prachtige doos, gelukkig nog steeds verkrijgbaar, had hier al veel eerder voorbij moeten komen, maar is uiteindelijk te bijzonder om definitief over te slaan. Het draait op deze bij Esc.Rec. verschenen box allemaal om het eveneens in Deventer gelegen De Perifeer. Een podium voor alternatieve muziek dat, net als alle andere podia, tijdens Covid-19 zijn deuren moest sluiten. Als een soort van troost kregen alle musici die daardoor werden getroffen de vraag om een bijdrage te leveren aan dit ‘Matter Affect’. Dat kon middels muziek of door beeldende uitingen, allemaal verzameld in die doos. Aangevuld met een boekwerk op A4-formaat met daarin alle concerten die in die periode niet door konden gaan, of in gewijzigde vorm plaats vonden. Alles bij elkaar vormt deze honderdste uitgave van nog altijd één van de meest interessante labels van experimentele muziek, een mooie staalkaart van bijzondere Nederlandse musici binnen de jazz, geïmproviseerde muziek, elektronica en wat al niet meer.

Op voorhand kunnen we stellen dat de aangeleverde stukken in eigenlijk alle gevallen zeer de moeite waard zijn. Te beginnen op de eerste Cd met ‘Ice’, een compositie van bassist Gonçalo Almeida en uitgevoerd door het Hydra Ensemble, een boeiende mix tussen experimentele elektronica, improvisatie en postrock. Eerder kwam de groep hier voorbij met hun album ‘Voltas’. Met name het middendeel klinkt angstaanjagend spannend, gevolgd door prachtig melancholiek vioolspel. Het luisterrijke en mooi subtiele ‘Sonder’ van Nobuka, het alias van Michel van Collenburg zit er pal achter. Ook deze musicus kwam hier al enige keren aan bod, het laatst met zijn ‘Reiko’ en ‘Road to Reiko’. En nieuw werk komt hier binnenkort aan bod. Het uit Annelies Monseré, Sylvain Chauveau, Joachim Badenhorst, Romke Kleefstra, Jan Kleefstra en Rutger Zuydervelt bestaande FEAN kwam hier ook eerder aan bod, in deze box vertegenwoordigd met het prachtige ‘Oare Tiden’. Een bijzonder ingetogen, fijnzinnige compositie, één om bij weg te dromen, met name door de gesproken woorden van dichter Jan Kleefstra. Atoomclub, het alias van de eveneens met elektronica werkende Hugo Heinen, kende ik nog niet. Het tussen experimentele elektronica en folk bewegende ‘Grasduinen’ smaakt echter naar meer. En natuurlijk mag Plan Kruutntoone op deze compilatie eveneens niet ontbreken. Het ontregelende ‘Life at the Village; It’s Difficult’ past helemaal in wat we van dit construct gewend zijn, dat viel mij al eerder op.

De stukken op de tweede en derde Cd zijn een stuk korter en dus beperk ik me hier tot een selectie. Zo valt de solo op sopraansax op van Albert Cirera, een saxofonist die hier binnenkort ook nog aan bod komt. Een sterk staaltje circulaire ademhaling zet deze meester hier in. Klanken die alle kanten op schieten. Andere fascinerende solo’s zijn die van Guillaume Gargaud op gitaar, ‘Sound (Improvisation)’ en van Karen Willems op percussie en elektronica, ‘Music for Slobozia, Texas’. En dan is er het Vlaamse kwartet Kabas met ‘Avondstad’ waarvan ik eerder het album ‘Abel’ besprak. Origineel is ook zeker ‘Morning’ van het trio One Small Step, bestaand uit tapdanser Janne Eraker, bassist Roger Arntzen en Vegar Vårdal op fiddle. Veel spannende elektronica ook op deze drie Cd’s, met name op de derde schijf. Het ritmische ‘Slofi’s End’ van Slo-Fi, een alias van Roel Meelkop springt er uit, evenals het aantrekkelijke ‘Taucherwiese’ van Snackbar The Ambassador en het heerlijk ontregelende ‘Keysers’ van Ötonn. Bijzonder zijn ook het opzwepend ritmische ‘The Train in Spain’, ja, de muziek heeft wel wat weg van dat ritmische geluid dat een trein maakt, van Lukas Simonis en Pierre Bastien en het disruptieve ‘Here We Go’ van Zbigniew Chojnacki. Leuk zijn ook de jingles van het in die tijd opgerichte radiostation ‘Tijden van Nood’ op deze schijf.

Alle stukken zijn te beluisteren via Bandcamp. Daar is de box ook te koop: