De Munt, Brussel – 25 maart 2019
Toen Barbara Hannigan op drieëntwintigjarige leeftijd haar eerste operarol, Anne Truelove in ‘The Rake’s Progress’ van Igor Stravinsky zong kon zij niet bevroeden dat ze jaren later het stuk zou dirigeren. December vorig jaar was het echter zo ver en dirigeerde ze in het Zweedse Göteborg haar eerste opera. Gisteren stond ze ermee op het Belgische Klarafestival, waarna de opera op een Europese tour gaat.
Februari vorig jaar stond ‘The Rake’s Progress’ in een regie van Simon McBurney bij de Nationale Opera. Toen stond ik reeds uitgebreid stil bij het verhaal, het ontstaan en de achtergronden van deze bijzondere opera. Dat hoeven we hier dus niet te herhalen. Dat geeft ons ruimte om stil te staan bij deze uitvoering die om meerdere redenen bijzonder is.
Allereerst Hannigan zelf die hier weer eens laat zien en horen dat al dat gezeur over het wel of niet kunnen dirigeren van vrouwen nu maar eens klaar moet zijn. Want wat Hannigan hier presteert, zet de verrichtingen van menige mannelijke collega in de schaduw. Het zal ten eerste te maken hebben met haar eigen achtergrond als zangeres, vertrouwd met één van de belangrijke rollen in deze opera, dat zij de zangers zo veel ruimte geeft, er zo mee communiceert en ze het gevoel geeft dat zang en muziek één geheel vormen. Daar helpt de semi scenische uitvoering natuurlijk wel een beetje aan mee. Hier aanschouwen we het orkest in volle glorie en staan de vocalisten voor het orkest. Geacteerd wordt er intussen wel degelijk en eigenlijk mis je daardoor niet eens zo heel veel. Maar er is meer dat Hannigan zo goed maakt. Haar timing is perfect, haar muzikaliteit groots en ze weet raad met al die prachtige melodieën waar Stravinsky zijn opera mee vol stopte en leidt het in 2011 in Amsterdam opgerichte LUDWIG Orkest met glans door de materie. Met andere woorden: hier staat een dirigent die in alles dienstbaar is aan de muziek en het team wat deze uitvoering verzorgt. Het zit in kleine, maar toch heel opvallende dingen. Ze komt zowel aan het begin als na de pauze samen met het orkest op, nog voor er één noot klinkt is zij bij de houten kubus op het podium in de weer met een rookmachine en als na de voorstelling het applaus klinkt zoekt ze direct haar team op om het succes samen te vieren.
Het bijzondere aan deze voorstelling zit echter ook nog in een ander gegeven, het Equilibrium Young Artists programma. Ruim twee jaar geleden startte Hannigan dit initiatief waarbij jonge vocalisten die aan het begin van hun carrière staan de gelegenheid krijgen om te groeien, zowel persoonlijk als in het vak. Aan de start kreeg ze 300(!) aanmeldingen, waarvan er 22 werden geselecteerd voor het eerste jaar. Zes van hen konden we nu horen in Brussel als een van enthousiasme bruisend klein team. Wat een talent en wat werd hier uitstekend gezongen en geacteerd! Stuk voor stuk solisten die hun rol perfect aanvoelen en de boodschap meer dan uitstekend weten over te brengen. De Griekse Aphrodite Patoulidou is een meer dan uitstekende Anne Truelove waarbij onzekerheid en terughoudendheid enerzijds en daadkracht en doelgerichtheid anderzijds elkaar prachtig afwisselen. De Schot Elgan Llŷr Thomas is een prachtige Tom Rakewell, continu zijn eigen onzekerheid overschreeuwend, maar aandoenlijk aan het slot als hij zich Adonis waant. En dan Yannis Francois als Nick Shadow: zelden zo’n grote intrigant gezien, wat een onuitstaanbaar mens! Maar wat een talent om deze man zo neer te zetten. Fleur Barron overtuigt als Baba The Turk, Antoin Herrera Lopez Kessel als vader Truelove, maar vooral James Way als Sellem, de veilingmeester. Het is een vrij bescheiden partij, maar wat maakt hij er een prachtig stukje theater van.
En dan is er nog het koor, hier het Vlaams Radiokoor dat weer eens laat horen tot de beste kamerkoren te behoren in prachtige koorscènes als die waarin de kopers in gesprek zijn met de veilingmeester en de scène waarin ze helemaal aan het einde commentaar leveren op de psychiatrische afdeling. De vonken slaan werkelijk van deze voorstelling af, het spelplezier is ongekend. Hannigan deelt, samen met dit Equilibrium Young Artists programma, met deze ‘Rake’s Progress’ een flinke klap uit. Er gaan vast nog meer meesterwerken afgestoft worden. We kijken er nu reeds naar uit.