Eén thema dient zich altijd weer in aan in het werk van de Amerikaanse componist John Luther Adams en dat is het wel en wee van onze planeet. Als natuurbeschermer weet Adams waar hij over praat. Eind jaren ’70 vertrok hij naar Alaska waar hij de afgelopen 40 jaar heeft gewoond en met eigen ogen getuigen was van de gevolgen van klimaatverandering. Onlangs verruilde hij Alaska voor het andere uiterste: de Chihuahuan woestijn in Zuid-Californië, waar ‘Become Desert’ ontstond, een opdrachtwerk van het Seattle Symphony Orchestra, dat onder leiding van Ludovic Morlot dit stuk opnam voor Cantaloupe Music.
Helaas miste ik de uitvoering door het Rotterdams Philharmonisch Orkest dat in april van dit jaar de Europese première verzorgde, onder leiding van Kevin John Edusei en moet ik mij dus beperken tot deze Cd / Dvd set. Die heeft als voordeel dat Adams zelf het werk toelicht en daarmee tevens zijn opvallende verhuizing van Alaska naar Zuid-Californië. Wat die twee met elkaar verbindt is dat het beide plaatsen zijn waar bijna niemand woont en waar je dus geconfronteerd wordt met jezelf, of zoals Octavio Paz, die door Adams wordt geciteerd het zei: “there is no one, not even yourself”, waar Adams aan toevoegt: “These moments are invitations to surrender our expectations, to lose ourselves in listening to the music of the present.” Maar er is meer: “Become Desert is both a celebration of the deserts we are given and a lamentation of the deserts we create.” Adams maakt terecht gewag van het feit dat het fenomeen woestijn in rap tempo oprukt en dat we op steeds meer plaatsen de komende decennia kostbare grond hieraan ten prooi zullen zien vallen, met alle gevolgen van dien.
Hierboven noemde ik reeds de Dvd, met hierop een versie voor 5.1 Surround, voorzien van foto’s van de woestijn. Die, overigens prachtige beelden, maken aanschouwelijk waar Adams het over heeft, maar de muziek heeft het totaal niet nodig. Sterker nog het staat op gespannen voet met wat Adams elders zegt: “I imagine this music is a landscape of its own, a landscape that extends beyond the place it was composed. In the ears and the imagination of the listener, I hope this becomes a private desert of your own.” Adams’ klankwereld is een zeer krachtige, bestaande uit dicht verweven, zeer kleurrijke klankwolken die over en langs elkaar heen schuiven en die het vermogen hebben om je als luisteraar mee te nemen op reis in die persoonlijke woestijn. Tegelijkertijd straalt de muziek de desolate toestand uit die Adams als inspiratie diende en die we weergegeven zien in die foto’s waarin geen levende ziel te bekennen is, alsof mensen en dieren de planeet hebben verlaten.
Bekijk hier een interview met Adams over de totstandkoming van dit stuk: