Federico Pozzer – Breaths (CD Recensie)

Op de drie stukken die samen het bij Another Timbre verschenen ‘Breaths’ vormen, creëert de Italiaanse componist Federico Pozer nadrukkelijk ruimte voor elementen buiten de partituur. In alle drie de stukken speelt de ademhaling van de musici een rol en in ‘Noises’ laat hij nadrukkelijk geluiden van buiten de zaal toe als onderdeel van zijn compositie. Het tekent de man die zowel door de vrije improvisatie als door John Cage is beïnvloed.

Pozzer kreeg als kind de klassieken op de piano, maar schakelde op zijn vijftiende over op jazz, studeerde dit aan het conservatorium van Vicenza en trok in 20013 naar Groningen waar hij op het ICP Orchestra stuitte. Na het ontdekken van Morton Feldman en John Cage verhuisde hij in 2016 naar Leeds om bij Scott McLaughlin de Critical and Experimental Composition Master Course te gaan volgen.

In ‘Breath II’, uit 2017 gebruikt Pozzer ademhaling om het ritme te bepalen. De wetmatigheid van inademen, uitademen en pauzeren bepaalt hier iedere keer weer het spel van de pianist, Pozzer zelf en de gitarist, Lucio Tasca. Over dit werken met ademhaling zegt Pozzer op de website van Another Timbre: “Honestly, I am not really sure how I became interested in that. My first ‘breathing pieces’ were written at the end of 2016 or the beginning of 2017. Back then, I think I was looking for a solution that could overcome both the players’ freedom in decision-making and the strictness of the score. What I wanted was to lead musicians towards a grounded connection with the temporal dimension of their playing, and a more present way of making music, and I thought that asking them to match musical actions to breathing could be a useful way of achieving this kind of situation.” Wat Pozzer hier stelt, is beslist hoorbaar. Dit ‘Breath II’ klinkt op een bepaalde manier heel natuurlijk, mede versterkt door het feit dat de noten op een stringente wijze met elkaar samenhangen.

In ‘Meetings’, voor gitaar, piano en viool, Dejana Sekulic, gaat Pozzer nog een stap verder. Hier reageren musici op elkaars ademhaling, volgens een in de partituur aangegeven patroon. Iets dat impliceert dat het onderlinge contact op zeer hoog niveau moet plaatsvinden. Meer nog dan ‘Breaths II’ verloopt dit stuk volgens het ritme van de ademhaling, iets wat een zeer rustgevend resultaat oplevert.

In ‘Noises’ is het de pianist die reageert op zijn eigen ademhaling, terwijl de overige musici van het sextet reageren op geluiden van buiten de concertzaal. De deuren en ramen staan hiertoe wijd open. Overigens reageren de musici ook in dit geval weer volgens aanwijzingen in de partituur, bijvoorbeeld met betrekking tot hun speeltechnieken. En ondanks dat dit stuk natuurlijk veel meer een element van toeval kent en de geluiden van buiten contrasteren met die van de instrumenten, klinkt ook dit stuk eigenlijk heel logisch en interacteren de klanken op wonderlijk natuurlijke wijze met elkaar, mede dankzij de formidabele prestatie die de musici hier leveren.

Beluister op Bandcamp een deel van ‘Breath II’ en ‘Meetings’. Het album is hier ook te koop: