De Vlaamse componist Frank Nuyts is wellicht één van de laatste componisten die nog pianosonates schrijft, een vorm die we eerder in verband brengen met Haydn, Mozart en Beethoven dan met hedendaags gecomponeerde muziek. Maar voor Nuyts gelden dit soort overwegingen niet, hij is altijd al zijn eigen weg gegaan, wars van alle modernistische trends. In 2015 verscheen een box met zes Cd’s met daarop de eerste 18 sonates, Nuyts zat daarna echter niet stil en componeerde er nog zes die nu, samen met de nieuwe sonate nr. 1B en nieuwe opnames van twee sonates, nr. 2 en 9, bij Nuyts’ eigen Hardscore label verschenen.
Frank Nuyts, geboren 1957, komt uit Oostende, studeerde aan het Koninklijk Muziekconservatorium in Gent slagwerk en kamermuziek en aansluitend bij Lucien Goethals, aan het Instituut voor Psychoacustica en Elektronische Muziek (IPEM). compositie en analyse van twintigste-eeuwse muziek. Componeert Nuyts aanvankelijk, zoals ongeveer iedereen in die tijd, seriële muziek, in 1986 slaat hij een andere weg in. Tonaliteit en ritme, mede geïnspireerd door popmuziek, doen hun intrede in zijn werk. “Ik streef naar toegang tot alle soorten muziek, zonder vooroordelen”, zei hij ooit in een interview in De Standaard, Het werken met de vorm van een sonate past daarin goed. De eerste schrijft Nuyts in 1991, de tweede in 2002, waarna deze vorm een constante wordt in zijn oeuvre. De zes laatsten, nr, 19 tot 24, ontstaan tussen 2016 en 2018. Tevens voegde Nuyts in 2015 Sonate nr. 1B aan zijn oeuvre toe, een soort aanvulling op Sonate nr. 1 die van voor 2002 stamt. Verdeeld over twee recensies komen de Cd opnames van deze sonates, samen met nieuwe van de nrs. 2 en 9, hier uitgebreid aan bod. In dit verslag de sonates nr, 1B, 2 en 9 en in de tweede de nrs. 19 tot en met 24.
Vangen we aan met sonate nr. 1B, bijgenaamd ‘Bruna Husky’ – Nuyts geeft al zijn sonates een bijnaam – dan valt direct het ritmische, meeslepende aspect op in het eerste deel. Iets waar Katerina Konstantourou prachtig vorm aan geeft. Zo ritmisch als het eerste deel klinkt, zo verstild, bijna voorzichtig klinkt het tweede. Hamerend doet in het derde deel het ritme weer zijn intrede. In de tweede sonate ‘nomen nudum’, hier vertolkt door Iris de Blaere, vinden we in de repetitieve patronen de invloed van de jazz en vooral de blues. Deze sonate vormt samen met de derde en de vierde een soort supersonate, maar is ook op zichzelf zeer zeker de moeite waard. Beluisteren we de negende ’terra firma’, gespeeld door Luc Van Loo, dan vallen zowel de ritmiek als de invloed van Zuid Amerikaanse muziek op, een continent waar Nuyts sinds begin jaren ’80, door werk met Chileense vluchtelingen, een band mee heeft opgebouwd. De eclectische aanpak, waarvan we hier boven gewag maakten, vinden we in deze drie sonates zeker terug. Nuyts grijpt niet alleen terug op klassieke voorbeelden, hij citeert ook uitvoerig uit de jazz, blues en niet westerse muziek en vindt tevens aansluiting bij de minimalistische Amerikaanse traditie.
In een volgend verslag staan we stil bij de sonates nr. 19 tot en met 24.
Meer informatie over Frank Nuyts vindt u op Matrix New Music.
Beluister hier het tweede deel van sonate nr. 1B en het eerste deel van sonate nr. 9: