Pierluigi Billone – Mani. Giacometti / 2 Alberi (CD Recensie)

De Italiaanse componist Pierluigi Billone hanteert een volstrekt eigen klankwereld die vaak meer wegheeft van experimentele elektronica, al zijn beide stukken op een recent album voor akoestische instrumenten, dan van hedendaags gecomponeerde muziek. Dat hij ooit studeerde bij Salvador Sciarrino en Helmut Lachenmann hoor je terug in de twee stukken die Kairos Music onlangs uitbracht, evenals de eigen stem die Billone sindsdien heeft ontwikkeld.

De drie dames van Distractfold die het strijktrio ‘Mani. Giacometti’ uitvoeren doen dat op zeer onorthodoxe wijze. Ze gebruiken niet alleen een grote verscheidenheid van technieken om de strijkstof over de snaren te bewegen, maar bewerken ook de kasten van hun instrument en zijn tevens vocaal actief. Met afstand het meest bizarre strijktrio dat ik ooit hoorde, al is dit zeker een wonderlijke geluidswereld te noemen. De titel sluit daarbij aan: ‘mani’ is Italiaans voor handen en Giacometti is natuurlijk de beroemde beeldend kunstenaar. Zoals hij met zijn handen ‘Femme debout [“Leoni”]’ maakte, waar Billone zich door liet inspireren, zo spelen de handen van de musici een hoofdrol in het maken van deze geluiden. Vandaar ook dat de vreemdsoortige geluidsgolven die ze hier creëren, waarbij melodie en ritme totaal ontbreken, zeer ambachtelijk overkomen. Er wordt naar hartenlust gehamerd, gezaagd, gefreesd en gebeiteld.

Met ‘2 Alberi’, ‘2 bomen’ bouwt Billone voort op ‘Quattro Alberi’ uit 2011. Voor beide stukken liet hij zich inspireren door een ander kunstwerk: ‘Four Trees’ van Emily Dickinson. De eerste twee strofen vormen voor Billone een analogie:
“Four Trees – upon a solitary Acre –
Without Design
Or Order, or Apparent Action –
Maintain –

The Sun – upon a Morning meets them –
The Wind –
No nearer Neighbor – have they –
But God -”

Die vier bomen staan per toeval bij elkaar, ze hebben geen relatie. Maar ze delen dezelfde zon, dezelfde regen. Zo is het ook met de slagwerker en de saxofonist, hier het duo Scapegoat, in dit ‘2 Alberi’. Niet alleen staan ze zo ver als mogelijk van elkaar verwijderd op het podium, er is ook geen sprake van verbinding. Sterker nog, ze zitten elkaar soms eerder in de weg. Wat kun je anders zeggen over de verrichtingen van de percussionist die iedere keer bruusk de lange klankgolven van de saxofonist onderbreekt? Die gaat overigens een behoorlijke tijd redelijk onverstoorbaar door om het uiteindelijk maar op te geven en het speelveld te laten aan de percussionist, hulde overigens voor de wijze waarop dit is opgenomen! Verderop horen we ze weer samen, een frase die vaak veel weg heeft van een heftige discussie.

Het album is te beluisteren via Spotify: