12 Ensemble – Death and the Maiden (CD Recensie)

Het Engelse 12 Ensemble, dat sinds de oprichting in 2012 aan een gestage opmars bezig is, verzamelde op hun nieuwe schijf ‘Death and the Maiden’ niet alleen Franz Schuberts overbekende strijkkwartet – door hen zelf bewerkt voor strijkorkest -, maar ook stukken van John Tavener, Oliver Leith en – het tekent hun veelzijdigheid – Sigur Rós.

Het koorwerk ‘The Lamb’ bewerkte Tavener zelf voor strijkers, een versie die echter maar zelden wordt uitgevoerd. Deze uitvoering maakt weer eens duidelijk hoe onterecht dit is en hoe verstandig Tavener eraan deed om zijn stuk te bewerken voor deze bezetting. De grote lyrische kwaliteiten springen daarbij direct in het oog, evenals de componist zijn vermogen de luisteraar mee te voeren. Iets waar de prachtige uitvoering door dit ensemble zeker aan bij draagt. Oliver Leith zegt zelf over het vorig jaar speciaal voor het ensemble gecomponeerde ‘Honey Siren’: “I was thinking about sirens: the wailing kind, not the bird women singing on rocks. They make these beautiful, huge oblong sweeping glissandi between high and low, like a machine crying. They usually signal something ominous; these sirens do not. They are honeyed, dripping in globules of sweetness, golden and moving between solid and fluid. Like a smiling alarm”. Zo treffend kan ik het niet omschrijven, maar het is exact wat we hier horen, met name in het tweede deel, ‘[Full, like drips & then globs]’, en wat alleen al de aanschaf van dit album waard maakt. Prachtig ook die letterlijke sirene in het slotdeel ‘[Like dancing in slow honey]’.

In 2016 had het ensemble een residentie in IJsland. Als een soort van eerbetoon aan het land en die gebeurtenis, die het ensemble naar eigen zeggen heeft gevormd, bewerkte Guy Button, lid van het ensemble ‘Fljótavik’ van de band Sigur Rós voor het ensemble. Een stuk dat ze sindsdien regelmatig uitvoeren en nu dus dit album afsluit.

Zoals gezegd is een belangrijk deel van dit album ingeruimd voor een zelfgemaakte bewerking van Schuberts veertiende strijkkwartet, bijgenaamd “Der Tod und das Mädchen”. Eerder maakte Gustav Mahler al een bewerking, maar daar kon dit ensemble niet echt mee leven. Nu begrijp ik best dat dit strijkorkest zo’n stuk wil spelen, maar echt iets toevoegen aan al die magnifieke uitvoeringen die er van dit stuk in de originele versie al zijn, doet dit niet.

Beluister hier ‘The Lamb’ en ‘Fljótavik’: