Thomas Wally – Jusqu’à l’aurore (CD Recensie)

‘Jusqu’à l’aurore’, uitgebracht door Col Legno, is niet alleen een mooi portret van de Weense componist Thomas Wally, het is ook een document dat de vriendschap tussen deze componist en het uit vier vrouwen bestaande Mondrian Ensemble bezegelt. Reeds tien jaar kennen ze elkaar en een deel van de stukken op dit album schreef Wally speciaal voor hen. Wat dit album ook bijzonder maakt is dat we Wally zelf horen als violist in het uit vijf delen bestaande ‘Transfiguration’.

Want Wally is één van de weinige componisten die een carrière op hoog niveau als uitvoerend musicus combineert met die van componist. Voor het eerste studeerde hij bij Josef Hell, voor het tweede bij Dietmar Schermann, Erich Urbanner, Chaya Czerznowin en Paavo Heininen (in Helsinki). De werken op dit album, allemaal dus voor kleine kamerbezetting, zijn grofweg in twee categorieën in te delen. De eerste categorie wordt gevormd door de beide ‘Caprices’, waarin Wally streefde naar “grössmögliche kompositorische Freiheit”. De eerste, uit 2009, schreef hij voor strijktrio, het album opent ermee. Op een aangename wijze verweeft hij de glissandi gespeelde noten van de drie strijkers met elkaar tot een boeiend, contrastrijk en zeer dynamisch geheel.

Foto: Arturo Fuentes

Een aantal andere composities, zijn tweede pianokwartet ‘Les Iles des Nombres III (2x12x12x4)’ en ‘Postscriptum (2x11x12): The Melancholy of Perferction(ism)’ kwamen op een totaal tegenovergestelde wijze tot stand, hier overheerst een mathematische aanpak. Overigens is dat verschil in werkwijze van Wally voor de luisteraar veel minder van belang. Welke wijze hij ook kiest om tot zijn resultaat te komen, zijn stijl blijkt opvallend consistent. Een stijl die zich vooral kenmerkt door een dichte densiteit, veel dynamiek en zeer snelle verandering. Wally’s muziek biedt kortom bijzonder weinig houvast. Op het moment dat je denkt te weten waar de muziek heen gaat, gooit de componist radicaal het roer om.

Dat maakt de muziek spannend en enerverend en zorgt ervoor dat je als luisteraar op het puntje van je stoel belandt. Een hoogtepunt op dit album is ‘Soliloquy II: You made your excuses and left’ dat Wally schreef voor goede vriendin en violiste van het Mondrian Ensemble Ivana Pristasová. Ook hier weer die prachtige afwisseling van klanken en het gebruik van glissandi, waardoor de klank vaak veel weg heeft van de menselijke stem, alsof Pristasová een verhaal vertelt. Dat dit stuk zo’n indruk maakt heeft zeker ook te maken met de voortreffelijke uitvoering, iets dat overigens geldt voor het gehele album.

Bekijk hier een uitvoering van ‘Transfigurations’ door Wally en het Mondrian Ensemble: