De Link, Tilburg – 13 december 2016
Ah, weer één van die fameuze duoconcerten bij De Link. Altijd interessant om meerdere uitvoerders van hedendaags gecomponeerde muziek aan het werk te zien én te horen. Deze keer is het podium voor celliste Jacqueline Hamelink met ‘Raptim Transit’ van Aart Strootman en voor Trio Nebula met twee stukken van de voor mij onbekende componisten Rasmus Zwicki en Svend Hvidfelt Nielsen.
Jacqueline Hamelink mag beginnen. Aart Strootman schreef ‘Raptim Transit’ speciaal voor Hamelink als onderdeel van de uit 2012 stammende voorstelling van het Theatercollectief EELT genaamd ‘Al het goede komt van boven’. De versie die Hamelink nu brengt is een bewerking, zeg maar de concertversie van dit stuk. Strootman die we nog vrij recentelijk uitgebreid tegen kwamen bij November Music levert hier wederom een staaltje gezaghebbend componeren. ‘Raptim Transit’ dat zoveel betekent als vliegensvlug voorbij, de wapenspreuk van paus Pius XI, is gelukkig allesbehalve vliegensvlug voorbij. Strootman weet ons bijna drie kwartier te boeien. Met als geraamte de delen van de mis, Introitus, Kyrie, Sanctus en de Poolse hymne ‘Boguradzica (De Moeder Gods) voert Strootman ons mee op zijn contemplatieve, bijna mystieke reis. Speelt in het Introitus Hamelink nog alleen cello, klinkend als in een langzame, serene dans, in de overige delen wordt volop gebruik gemaakt van looping techniek waardoor de indruk gewekt wordt dat we met meer dan één celliste te doen hebben. Het geeft een spannend effect aan het stuk, culminerend in het Sanctus waar Hamelink middels delay een metal geluid creëert, de mystiek ten top voerend. In het vierde deel, gebaseerd op de hymne van rond het jaar 1000, horen we een stem de woorden voorlezen. De ingetogen, hoge tonen die Hamelink aan haar cello ontleent, vormen een boeiende eenheid met de taal van deze hymne. Een indrukwekkend stuk al met al waarin Strootman’s thema’s weer duidelijk aanwezig zijn: de repeterende muzikale patronen, minimalistisch vormgegeven en een duidelijke link leggend met ons enorme kunstzinnige verleden. Waarbij Strootman, ook hier weer, grote thema’s allerminst uit de weg gaat. Het stuk is Hamelink op het lijf geschreven. In diepe concentratie laat ze haar cello klinken, sereen, warm en met dat vleugje mystiek dat hier zo goed past. En dat al in de kapel van het Cenakel, wat wil een mens nog meer?
Trio Nebula kent de bijzondere bezetting van blokfluit, saxofoon en slagwerk en ontstond in 2010 in Stockholm. Daar studeerden de Nederlandse saxofoniste Els van der Weij, de Deense blokfluittiste Monica Schmidt Andersen en de Japanse percussioniste Tomomi Fukagawa. Zij speelden samen en besloten hiermee door te gaan. Het werd trio Nebula, waarbij uiteindelijk percussionist Ruud Roelofsen Fukagawa is gaan vervangen. Bijzonder veel muziek is er natuurlijk niet voor deze bezetting vandaar dat het trio intensief met componisten samenwerkt, waaronder de uit Denemarken afkomstige Rasmus Zwicki. Het trio speelt hier zijn ‘Three Nebulizations’. Nu weet u net als ik wellicht niet wat het woord ‘nebula’ betekent. Het handelt hier om interstellaire gas- en stofwolken die worden beschouwd als de geboorteplaats van de sterren. Het stuk van Zwicki gaat dan ook over het heelal en het trio weet met deze bijzondere bezetting de sfeer in de diverse delen prima te treffen. Roelofsen bespeelt hier de vibrafoon en de marimba en zijn klanken mengen mooi met die van de blokfluit en van de sopraan- en altsax die Van der Weij bespeelt.
Hetzelfde geldt voor ‘Trionetics’ van de eveneens uit Denemarken afkomstige Svend Hvidfelt Nielsen. Het is het eerste stuk dat het trio (marimba, gong, blokfluit en altsax) in 2010 speelde. Het is een vrolijk, ritmisch stuk maar klinkt ook tegendraads, eigenwijs en speels. Het gebruik van gongs in het tweede deel geeft het stuk bovendien wel wat exotisch.
Beluister hier ‘Trionetics’: