Luigi Nono – Intolleranza 1960 (Concert Recensie)

Opera Ballet Vlaanderen, Gent – 6 mei 2025

Het koor in actie. Foto’s: Annemie Augustijns

De naoorlogse Avantgarde componisten, als Pierre Boulez, Karlheinz Stockhausen, Luigi Nono en György Ligeti, om ons maar even tot de meest bekenden te beperken, moesten zich verhouden tot het nazisme en het fascisme en het verschrikkelijke leed dat politici daarmee hadden aangericht. Unaniem waren ze van mening dat de cultuur van de Romantiek, die zeker in Duitsland werd verheerlijkt door de nazi’s, voorgoed ten einde was. De nieuwe tijd vroeg om een nieuwe stijl van componeren. De twaalftoonstechniek van Arnold Schönberg werd daarbij de leidraad, het serialisme was geboren. Maar waar iemand als Boulez zich afkeerde van alle verhalen en op zoek ging naar louter klank, koos Nono een andere weg. In 1924 geboren, Benedito Mussolini was reeds aan de macht, ontdekte hij reeds tijdens de oorlog dat hij andere gedachten en overtuigingen had. Na de oorlog werd hij lid van de communistisch partij in Italië en vermengde al snel de nieuwe muzikale taal met de wil om een bijdrage te leveren aan een nieuwe wereld. Eén van de beste werken in dit proces is zonder meer zijn opera ‘Intolleranza 1960’ die gisterenavond in een nieuwe uitvoering van regisseur Benedikt von Peter in première ging bij Opera Ballet Vlaanderen. Alleen te zien in Gent vanwege de wel heel bijzondere aanpak van dit stuk.

(meer…)

Lees verderLuigi Nono – Intolleranza 1960 (Concert Recensie)

Koninklijk Concertgebouworkest – Ester Mägi. Aram Chatsjatoerjan & Igor Stravinsky (Concert Recensie)

Concertgebouw, Amsterdam – 1 mei 2025

Paavo Järvi en het Koninklijk Concertbouworkest tijdens een eerder concert. Foto: Milagro Elstak

Ik schrijf dit stuk op Bevrijdingsdag. Tachtig jaar geleden kwam de Tweede Wereldoorlog formeel ten einde en sindsdien kennen we in een groot deel van Europa vrede, al staat dat inmiddels meer dan ooit in die tachtig jaar op de tocht. Het kan niet anders of het Koninklijk Concertgebouworkest heeft daar vorige week met een serie van drie concerten aan gedacht. Gastdirigent Paavo Järvi kan zich nog goed herinneren hoe het was om onder een dictatuur op te groeien, hij komt uit Estland, net als componiste Ester Mägi, die toen ze in 2021 overleed net geen honderd was. Järvi en Mägi komen uit Estland, Aram Chtatsjatoerjan kwam uit wat nu onafhankelijk Armenië was, maar toen, net als Estland, onderdeel was van de Sovjet Unie. Igor Stravinsky ontsprong de dans. Hij trok nog voor het communisme in Rusland zijn intrede deed naar Parijs en bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog naar de VS. Die laatste verhuizing was overigens geenszins vrijwillig, de Nazi’s vonden zijn muziek entarted.

(meer…)

Lees verderKoninklijk Concertgebouworkest – Ester Mägi. Aram Chatsjatoerjan & Igor Stravinsky (Concert Recensie)

I Solisti & Asko|Schönberg – 100 Jaar Pierre Boulez (Concert Recensie)

De Singel, Antwerpen – 29 april 2025

Pierre Boulez in het IRCAM

Pierre Boulez behoort zonder meer tot de grootste componisten van na de Tweede Wereldoorlog en is nog altijd één van de meest interessante vernieuwers van de hedendaagse gecomponeerde muziek. En het lot dat daarbij hoort: zodra je bent overleden, voor Boulez kwam dat moment op hoge leeftijd in 2016, wordt je muziek nagenoeg niet meer gespeeld. Dit jaar vormt een kleine uitzondering, aangezien de man honderd jaar geleden werd geboren. Daarna zal het weer stil worden rondom deze icoon. De Bijloke in Gent pakt het dit jaar grootst uit, u weet het, ik deed reeds verslag van uitvoeringen door het Brussels Philharmonic en Les Siècles. Hier ten lande is het louter Asko|Schönberg, straks bekend als Het Muziek, dat samen met het Vlaamse I Solisti, onder leiding van Bas Wiegers een hommage brengt en Boulez’ meest bekende werk op de lessenaar zet: ‘Répons’. Vier zalen gingen ze langs, ik bezocht de laatste, De Singel in Antwerpen. Boulez in combinatie met James Tenney en zijn ‘In a large, open space’, een alleszins verdedigbare keuze, al had een hele avond Boulez ook wel gemogen.

(meer…)

Lees verderI Solisti & Asko|Schönberg – 100 Jaar Pierre Boulez (Concert Recensie)

Elnaz Seyedi – A Sun of One’s Own / Benjamin Scheuer – Impulsive Lieder (CD Recensie)

Ook vandaag aandacht voor twee albums in Cd serie Podium Gegenwart van de Deutscher Musikrat en uitgeverij Schott Music’s platenlabel Wergo. Gisteren besteedde ik hier aandacht aan de muziek van Farzia Fallah, Vladimir Guicheff Bogacz en Jonah Haven. Vandaag komen daar ‘A Sun of One’s Own’ van Elnaz Seyedi en ‘Impulsive Lieder’ van Benjamin Scheuer bij. Seyedi, geboren in 1982, komt net als Fallah uit Iran en studeerde in Duistland in Bremen en in Essen en in het Zwitserse Basel. Van dit rijtje is Scheuer de enige Duitser van geboorte, wat mooi laat zien hoe internationaal het muziekleven inmiddels geworden is. Hij studeerde in Hamburg en Karlsruhe en promoveerde aan de universiteit van Freiburg.

(meer…)

Lees verderElnaz Seyedi – A Sun of One’s Own / Benjamin Scheuer – Impulsive Lieder (CD Recensie)

Farzia Fallah – Farzia Fallah / Vladimir Guicheff Bogacz – Viscera / Jonah Haven – Gasser (CD Recensie)

Wellicht het belangrijkste kenmerk van muziek als kunstvorm is dat het pas bestaat als het klinkt. Een beeldend kunstenaar kan zijn werkstuk na gedane arbeid tonen, bij een componist ligt dat net even iets anders, hoe mooi een partituur er ook uit kan zien. Daarom is een een levendige uitvoeringspraktijk, waarbij er ruimschoots aandacht is voor hedendaagse componisten ook zo belangrijk. Des te schrijnender dat het voor ensembles en orkesten overal steeds lastiger wordt om het hoofd boven water te houden. Nog mooier is het als er van die uitvoeringen ook opnames worden gemaakt. De al jaren lopende Cd serie Podium Gegenwart van de Deutscher Musikrat en uitgeverij Schott Music’s platenlabel Wergo vormt een prachtig voorbeeld van hoe dat eruit kan zien, iets wat we in Nederland en België node missen. Vandaag ruimte voor drie recente uitgaves, met muziek van Farzia Fallah, Vladimir Guicheff Bogacz en Jonah Haven.

(meer…)

Lees verderFarzia Fallah – Farzia Fallah / Vladimir Guicheff Bogacz – Viscera / Jonah Haven – Gasser (CD Recensie)

Satoko Fujii Tokyo Trio – Dream a Dream / Natsuki Tamura, Satoko Fujii & Ramón López – Yama Kawa Umi / Satoko Fujij GEN – Altitude 1100 Meters (CD Recensie)

Pianiste Satoko Fujii blijft onvermoeibaar Cd’s uitbrengen. Ze komt op deze blog dan ook regelmatig voorbij, vorig jaar september nog naar aanleiding van een concert in Mechelen. Gisteren besteedde ik hier nog aandacht aan ‘Eyes on the Horizon’ van het Joe Fonda Quartet, waar ze deel vanuit maakt en vandaag sta ik stil bij twee albums die ze onder eigen naam uitbracht: van het Satoko Fujii Tokyo Trio verscheen ‘Dream a Dream’, van haar sextet GEN kwam ‘Altitude 110 Meters’ uit, beiden bij haar eigen Libra Records. Verder hier aandacht voor het bij Not Two Records verschenen ‘Yama Kawa Umi’ van haar echtgenoot trompettist Natsuki Tamura, waarop zij eveneens te horen is.

(meer…)

Lees verderSatoko Fujii Tokyo Trio – Dream a Dream / Natsuki Tamura, Satoko Fujii & Ramón López – Yama Kawa Umi / Satoko Fujij GEN – Altitude 1100 Meters (CD Recensie)

Vijay Iyer & Wadada Leo Smith – Defiant Life / Joe Fonda Quartet – Eyes on the Horizon (CD Recensie)

Via de pianoduo’s kom ik op het nieuwe album van pianist Vijay Iyer en trompettist Wadada Leo Smith: ‘Defiant Life’, verschenen bij ECM Records. En Wadada Leo Smith leidt me weer naar het bij Long Song Records verschenen ‘Eyes on the Horizon’ van bassist en fluitist Joe Fonda. Een album van het kwartet dat hij vormt met Smith, pianiste Satoko Fujii en drummer Tiziano Tanoni. Het lijkt wel een estafetteloop, want de aanwezigheid van Fujii brengt me ertoe om morgen stil te staan bij een aantal recente albums van haar. Maar nu eerst ‘Defiant Life’, het tweede album van dit duo na het uit 2016 stammende ‘A Cosmic Rhythm With Each Stroke’, dat ook hier voorbij kwam. En zoals ook daar vermeld was dat moment zeker geen kennismaking, de twee kenden elkaar reeds van de vijf jaar tussen 2005 en 2010 dat Iyer deel uitmaakte van Smith’s Golden Quartet, met John Lindberg op bas en Shannon Jackson op drums.

(meer…)

Lees verderVijay Iyer & Wadada Leo Smith – Defiant Life / Joe Fonda Quartet – Eyes on the Horizon (CD Recensie)

Michael Borshuk (editor) – Jazz and American Culture (Boek Recensie)

Als het al geruime tijd geleden bij Cambridge University Press verschenen ‘Jazz and Amerian Culture’ één ding duidelijk maakt dan is het wel hoe diep jazz verankerd is binnen de Amerikaanse cultuur en dan met name binnen de zwarte Amerikaanse cultuur. Tweeëntwintig bijdragen kent dit boek, van even zoveel deskundigen, onder leiding van Michael Borshuk, associate professor of African American Literature en directeur van het Humanities Center aan de Texas Tech University, zo lang die afdeling nog bestaat, zeggen we dan, maar dat terzijde. Het boek bestaat uit vijf delen en besteedt aandacht aan zo ongeveer iedere denkbare connectie tussen jazz en andere kunstvormen, daarbij zowel kijkend naar het verleden als naar het heden. Wat uit al die bijdrages sterk blijkt is dat de betekenis van blues en jazz voor de zwarte Amerikaan veel verder rijkt dan louter het plezier beleven aan goede muziek. Iets dat ik als witte Nederlander nog wel eens vergeet, wat natuurlijk ook weer niet zo verwonderlijk is.

(meer…)

Lees verderMichael Borshuk (editor) – Jazz and American Culture (Boek Recensie)

Luc Houtkamp & Alex Maguire – At Khoen’s / Luc Houtkamp, Sebi Tramontana, Steve Beresford & Martin Blume – FRUSH (Cd Recensie)

Via die pianoduo’s kom ik op rietblazer Luc Houtkamp, nog altijd één van de meest originele vertegenwoordigers op deze groep instrumenten, al wendt hij zich tegenwoordig ook regelmatig tot de elektronica. Op ‘At Khoen’s’, vernoemd naar Khoen’s Place op Malta, waar Houtkamp woont en deze opnames gemaakt zijn, horen we hem samen met pianist Alex Maguire. Verder horen we Houtkamp met trombonist Sebi Tramontana, pianist Steve Beresford en drummer en percussionist Martin Blume op ‘Frush’. Beide albums verschenen bij FMR Records.

(meer…)

Lees verderLuc Houtkamp & Alex Maguire – At Khoen’s / Luc Houtkamp, Sebi Tramontana, Steve Beresford & Martin Blume – FRUSH (Cd Recensie)

Matthias Kaiser & Reinhold Friedl – Ololuge / Reinhold Friedl & Costis Drygianakis – τὰ ἀμφότερα ἓν (two into one) / Georg Zichy & Reinhold Friedl – Vleisch (Cd Recensie)

Na duo albums met Martin Siewert en Gwennaëlle Roulleau, die hier gisteren voorbij kwamen, besteed ik vandaag graag aandacht aan drie meer recente duo albums van Reinhold Friedl. De eerste is het bij Tonkunst Manufaktur verschenen ‘Ololuge’, waarop we hem horen met violist Matthias Kaiser. Louter piano en viool, al zou je zweren hier met elektronica van doen te hebben. Bij ‘τὰ ἀμφότερα ἓν (two into one)’ bestaat daarover geen twijfel, Friedl maakte dit album met de Griekse componist en met elektronica werkende Costis Drygianakis voor zijn eigen album Zeitkratzer Productions. Friedl combineert zijn piano graag met elektronica, want op het bij Opal Tapes verschenen ‘Vleisch’ horen we hem in dezelfde combinatie, maar nu met Georg Zichy.

(meer…)

Lees verderMatthias Kaiser & Reinhold Friedl – Ololuge / Reinhold Friedl & Costis Drygianakis – τὰ ἀμφότερα ἓν (two into one) / Georg Zichy & Reinhold Friedl – Vleisch (Cd Recensie)