De komende dagen mag het een maatje groter binnen de Nederlandse jazz. Vandaag besteed ik daarbij aandacht aan componist en bandleider Tijn Wybenga, die voor AM.OK een band van dertien musici samenstelde. In 2021 verscheen ‘Brainteaser’, met opnames gemaakt in het Bimhuis, op LP bij ZenneZ Records. Oktober van dit jaar kwam het album ook uit op Dubbel Cd, samen met ‘Re:Brainteaser’. Lowkolos, het alias van Mert Gençer, bewerkte een aantal stukken en Wybenga vulde dat aan met een tweetal liveopnames, gemaakt tijdens een concert in de Amsterdamse Tolhuistuin. Het originele album kwam hier nooit aan bod, dus daarom hier maar even terug naar 2021.
We beginnen met pizzicato spelende strijkers, waarna in ‘Aplauso’ al snel de ritmiek zijn intrede doet en ons de eclectische aanpak van Wybenga opvalt: een boeiende mix van jazz, rock en niet-westerse muziek. Maar wat hier het meeste opvalt, is de rock, met name aangezwengeld door gitarist Teis Semey. Een geheel ander karakter heeft ‘Triudium’. Ietwat circusachtig doet dit stuk aan, met name door die typische, zeker in de jazz, wat ongewone ritmiek. Pas met de komst van de vier blazers, Alistair Payne, Kika Sprangers, Odei Al-Magut en Federico Calcagno, krijgt de jazz wat meer de overhand, terwijl naar het einde toe de hedendaags gecomponeerde muziek zich opdringt. ‘Aurelya’, waarin ook nog niet nader aangeduide vocale klanken te horen zijn, past in hetzelfde plaatje. En een prachtige, mooi ingetogen solo van Sprangers, dat is wat hier eveneens opvalt. Nog sterker aan hedendaags gecomponeerd refereert ‘Roofles’. De vier strijkers. Pablo Rodríguez, Yanna Pelser, George Dumitriu en Pau Sola, roepen hier met hun spel associaties op met het minimalisme. Verder horen we hier klarinettist Calgano uitgebreid. En boeiend hoe verderop de muziek zich steeds meer richtig dance beweegt. Tot slot vallen in ‘Neapy’ de pakkende ritmiek op, naast de flitsende solo van Payne.
Op de tweede Cd vinden we allereerst een live versie van ‘Aplauso’. Bijzonder daarbij is dat deze bijna twee keer zo lang duurt als de studioversie, iets wat we overigens wel vaker tegenkomen binnen de jazz. Het komt deze boeiende compositie zonder meer ten goede. Met name dat heerlijk, ontregelende deel op gitaar valt hier op. Een tweede liveopname betreft ‘Redleg’, een stuk dat niet op de originele LP staat. Meest opvallend hier is de solo van contrabassist Alessandro Fongaro aan het begin van het stuk, waar al snel drummer Jamie Peet bij aanhaakt. En verderop horen we Mete Erker op tenorsax, die tijdens het concert Sprangers verving.
Lowkolos maakte allereerst twee remixes van ‘Neapy’, het stuk waar het originele album mee eindigt. Veel aandacht voor elektronica dus, met name tijdens de tweede versie. En wat ik wel vaker heb met dit soort exercities dringt zich nu ook wel aan mij op: wat voegt dit toe, vergeleken met het origineel. Voor mijn gevoel niet echt veel. In de derde remix neemt Lowkolos ‘Sanwar’ onder handen. Dat stuk is nergens anders terug te vinden, dus valt hier ook niet echt een vergelijking te trekken, maar ook hier word ik niet bijster enthousiast van. En dan hebben we nog ‘Farandole’ en ‘Redleg’. Zijn die ook opgenomen in het Bimhuis? Dat staat nergens vermeld. Het betreft zo te horen echter ook geen remixes.
Alle opnames zijn te beluisteren via Bandcamp. De dubbel Cd is daar ook te verkrijgen: