Catherine Lamb – Parallaxis forma / Catherine Lamb & Kristofer Svensson – Translucent Harmonies (CD Recensie)

Gisteren kwam hier het Echonance Festival ter sprake, eind volgende week in het Orgelpark. Eén van de componisten waarvan werk te horen zal zijn is Catherine Lamb. Zonder meer één van de meest boeiende componisten van dit moment en iemand die in alles dat hedendaagse minimalisme vertegenwoordigt, tredend in de voetstappen van componisten als John Cage en Morton Feldman. Bij Another Timbre verschenen in kort tijd twee Cd’s met werk van haar. ‘Parallaxis forma’ is geheel gewijd aan haar muziek, terwijl ‘Translucent Harmonies’ een stuk van haar combineert met een stuk van de voor mij tot nu toe onbekende Zweedse componist Kristofer Svensson.

In alle drie de stukken op ‘Parallaxis forma’ speelt de menselijke stem een zeer bepalende rol. Nicholas Moroz, artistiek directeur van het Explore Ensemble zegt hierover: “With the vocal pieces in particular, I find the voice itself brings a whole new dimension of life to the music. Cat doesn’t use words or texts but rather phonemes; she treats the voice like another instrument where the shifting timbres become expressive substances. In all three works on this album the singers shift between different vowel sounds, and these emphasise different clusters of overtones or formants in the timbre of the voice”. Het eerste stuk  is ‘Color residua’, uitgevoerd door dat Explore Ensemble, samen met het Exaudi Vocal Ensemble. En het is inderdaad prachtig om te horen hoe naadloos de klank van de akoestische instrumenten hier vermengd raakt met die van de menselijke stem, ze zijn soms nauwelijks uit elkaar te houden. Vermengd tot nevels van klank, die zich langzaam door de ruimte bewegen.

Voor ‘Pulse/shade’ week Moroz, als producer van dit album af van de originele partituur. Lamb schreef dit stuk voor een vocaal ensemble, terwijl Moroz ervoor koos om vocaliste Lotte Betts-Dean alle partijen te laten zingen en die met elkaar te combineren. Een sterk stuk, met een tijdloze uitstraling en een grote mate van spiritualiteit, de associatie met Gregoriaans is voor mij dan ook nooit ver weg. Bijzonder is ook het titelstuk ‘Parallaxis forma’, waarin we Betts-Dean horen met de instrumentalisten van het Explore Ensemble. Het meest opvallende is het gebruik van crescendo door Betts-Dean, iets wat het stuk een aangename spanning verleent. De twee stukken op ‘Translucent Harmonies’ worden gespeeld door het duo andPlay, bestaand uit violiste Maya Bennardo en altvioliste Hannah Levinson. Zij samen spelen allereerst ‘Prisma Interius VII (Melodic Duo)’ van Lamb. En ook dit is een prachtig voorbeeld van het met elkaar verweven van klanken. Opvallend in dit stuk is verder dat Lamb hier nadrukkelijk gebruik maakt van stiltes om de diverse patronen van elkaar te scheiden.

Vid stenmuren blir tanken blomma‘ van Svensson schreef hij speciaal voor dit duo. De titel betekent iets als ‘bij de stenen muur verworden gedachten tot bloemen’. Svensson over die titel: “What is very unusual for me with this title is the word ‘become’ which implies transformation and change, but is something that I think is essential to what I wanted to explore. In this piece, there are many sudden non-expressive contrasts, surprises, modulations, and transformations. For me, the image of thoughts, or mind, becoming flower points to what I experience to be – for lack of better words – the religious nature of these juxtapositions: they enable a dynamic encounter with the ground of awareness from which different sounds are enacted – a sudden insight into the nonduality of mind and matter, experience and experiencer”. Verstilde klanken, soms ook wat stroef en raspend klinkend en inderdaad, Svensson slaagt er zo in om een gewijde sfeer, noem het spiritualiteit over te brengen. Met dank overigens aan het voortreffelijke spel van dit duo. Een duidelijke structuur, zoals we dat bij Lamb altijd aantreffen, ontbreekt hier, ervoor in de plaats komt passie en extase.

Van beide albums zijn delen te beluisteren via Bandcamp. De albums zijn daar ook te koop: