Toshio Hosokowa – Ligth and Darkness / Heidi Radtke – Conververgence / Cecily Terhune – Been Bestowed (CD Recensie)

Ook vandaag staat gecomponeerde muziek voor saxofoon op het programma. Allereerst muziek die de Japanse componist Toshio Hosokawa voor dit instrument schreef, al dan niet in combinatie met andere instrumenten. Op het bij Kairos verschenen ‘Light and Darkness’ horen we Masanori Oishi op diverse saxofoons, aangevuld met een aantal collega musici. Verder horen we Heidi Ratke op ‘Convergence’ in een serie werken voor solo saxofoon van diverse componisten. Het album verscheen bij Navarro Records, een imprint van Parma Recordings. Tot slot nam Cecily Terhune, regelmatig samen met collega saxofonist Carly HoodBoon Bestowed‘ op voor een andere imprint: Ravello Records.

De muziek van Hosokawa kwam hier eerder voorbij en daarbij ook zijn voorliefde voor de kleine bezetting. In dat verslag stond ik uitgebreid stil bij hoe deze componist de beide muzikale werelden, die van de westerse klassieke muziek, waar net als veel Japanse componisten ook Hosokawa al vroeg mee in aanraking kwam en de traditionele Japanse / Oost-Aziatische muziek met elkaar integreert. Zoals vaker ging het ook bij Hosokawa overigens in die volgorde: de Japanse muziek leerde hij pas echt goed kennen tijdens zijn studie in Duitsland! We beginnen dit album met ‘Three Essays’ dat Hosokawa oorspronkelijk schreef voor hobo en dat door Oishi in nauw overleg met de componist werd bewerkt voor sopraansax, een stuk waarin we direct die twee werelden terughoren, maar ook een opvallend verstild en fragiel stuk. ‘Mei-an – Light and Darkness’, geschreven in opdracht van Oishi, raakt nog meer aan de traditionele Japanse muziek. Hosokawa schreef dit stuk voor shō, u weet wel, dat Japanse mondorgel, hier bespeeld door Mayumi Myata en tenorsax, een zeldzaam mooie combinatie. Uitstekend geschikt om sfeer in klank te vertalen, iets waar deze componist in uitblinkt. Bijzonder is ook het uit 2006 stammende ‘Three Love Songs’ voor sopraan en altsaxofoon. Naast Oishi horen we Ilse Eerens in deze contemplatieve, maar ook wat droevige liederen. Bijzondere klankcombinaties vinden we ook in de twee andere stukken op dit album. In ‘Arc Song’ horen we de sopraansax in combinatie met de harp, in handen van Naoko Yoshino en in ‘Vertical Time Study II’ treffen we de sopraansax aan, samen met de piano, Saori Oya en de percussie, Tomoko Kasai.

‘Convergence’ bevat stukken van acht componisten, te beginnen met het melodieuze ‘Arabesque’ van de Engelse componiste Jenni Watson. Het is een stuk voor altsaxofoon en piano. Die laatste wordt bespeeld door Martin Jacoby. Het levendige ‘Westland’ van Andy Scott, zelf ook saxofonist, past echter beter in de format van dit album, dat immers gewijd is aan solostukken voor saxofoon. Wat de stukken, en het geldt voor meer op dit album, met elkaar gemeen hebben is het eclectische gehalte, zowel Watson als Scott verwelkomen invloeden uit jazz en wereldmuziek in hun klassieke taal. Even denk ik dat mijn telefoon afgaat in de stil modus, maar het blijkt ‘Wind Telephone’ van Ruby Fulton te zijn. Zij verwijst hiermee naar een apparaat dat werd gebruikt door rouwende familieleden in het door een ramp verscheurde Otsuki, Japan. In 2011 werd het kleine stadje getroffen door een tsunami, waarbij 10% van de 16.000 inwoners van de stad werd gedood of als vermist werd opgegeven. Itaru Sasaki bouwde aansluitend een losgekoppelde telefoon naar nergens, bedoeld om troost te bieden aan de rouwende inwoners van de stad, die contact probeerden te maken met hun verloren dierbaren. Een boeiende componisten en zonder meer een hoogtepunt op dit album. Bijzonder zijn ook de mooi ingetogen ‘3 Pieces for Solo Saxophone’ van Peter Meechan. ‘Ku Ku’ van componist en saxofonist Barry Cockcroft moet hier zeker ook worden genoemd, ook in dit stuk horen we duidelijk de invloed van experimentele jazz, naast die van minimal music.

‘Boon Bestowed’ is in zekere zin een conceptalbum. De stukken hebben volgens Terhune gemeen dat ze refereren aan ‘de reis van de held’, een concept dat gemunt werd door onderzoeker Joseph Campbell. Het is een concept dat we tegenkomen in veel mythes: de held onderneemt een reis, ondervindt onderweg de nodige tegenslag, maar bereikt wel zijn doel. Denk aan de reis van Odysseus, maar ook aan recenter voorbeeld als The Lord of the Rings’. Niet dat alle stukken hier een directe link mee hebben, zo vond David Salleras zijn inspiratie voor ‘La Dernière Nuit – danse pour deux saxophones’ in de Flamenco. ‘Six Riffs After Ovid’ schreef Michael Daugherty oorspronkelijk voor hobo, maar is hier te horen op de sopraansax. Als model stond ‘Six Metamorphoses after Ovid’ van Benjamin Britten, eveneens voor hobo. Het zijn zes levendige miniaturen waarin Daugherty hedendaagse muzikale helden op speelse wijze koppelt aan figuren uit dit boek van Ovidius. Ook Marc Mellits‘ ‘Frost’ associeer ik niet direct met de reis van de held. Dit uit vijf delen bestaande stuk voor sopraansax schreef hij naar aanleiding van de opvallend strenge winter van 2010-11. Iets wat overigens zeker geen minder interessant stuk maakt en Terhune speelt het prachtig. Het titelstuk ‘Boon Bestowed’ is van Katie Madonna Lee, die dit sfeervolle en opwindende stuk schreef in nauwe samenwerking met Terhune.

Alle albums zijn te beluisteren via Spotify: