Van de Australische componist en pianist Anthony Pateras verschenen onlangs twee albums bij het in Berlijn gevestigde Immediata. Het eerste solo album in 10 jaar als pianist, ‘Blood Streched Out’ bevat slechts twee stukken: het titelstuk ‘Blood Streched Out’ van bijna 44 minuten en ‘Chronochromatics’ van ruimt 35 minuten. Op ‘Beauty Will Be Amnesiac Or Will Not Be At All’ vinden we aansluitend het uit vier delen gelijknamige stuk voor percussie sextet en 6-kanaals elektronica. Hier uitgevoerd door Pateras, Jérôme Noetinger en Synergy Percussion.
‘Blood Stretched Out’ creëerde Pateras voor het Lampo, een podium voor experimentele muziek in Chicago. Het ging aansluitend mee op tournee en vond uiteindelijk zijn weg naar dit album. In dit stuk exploreert Pateras in wezen het fenomeen geluid. Door het gebruik van polyforme, repeterende ritmes op de piano genereert hij wolken van klank. Eindeloos beukt hij op slechts enkele, zeer dichtbij elkaar liggende toetsen, waardoor de noten in elkaar oplossen. in elkaar overlopen, tot één nieuw geheel, waar weer nieuwe klanken uit ontstaan. De klanken die je hiermee krijgt, krijgt je nooit bij één enkele aanslag. Zo heeft het geluid soms veel weg van klokkengebeier, of van een orgel. Bijzonder is ook het effect dat Pateras hiermee bereikt: hij dompelt je onder in klank. Een bijzondere ervaring. In ‘Chronochromatics’ onderzoekt de componist de relatie tussen thema en variatie. Korte melodieuze stukjes worden op de meest onverwachte momenten afgewisseld met losse klanken. Het heeft een beetje het effect van een doos met losse puzzelstukjes. Sommige stukjes zitten nog aan elkaar van de laatste keer dat de puzzel werd gelegd, maar het merendeel moet weer worden uitgezocht. Het levert bij Pateras een vervreemdend maar ook spannend geheel op.
‘Beauty Will Be Amnesiac Or Will Not Be At All’ schreef Patheras voor de 40ste verjaardag van Synergie Percussion en bevat het instrumentarium dat Ianis Xenakis voorschreef voor zijn stuk ‘Pleäides. In de praktijk betekent dit een honderdtal (!) slagwerkinstrumenten waaronder de microtonale metallofoon, de Sixxen. Pateras vult dit aan met improvisaties gemaakt door de elektro-akoestisch werkende componist Jérôme Noetinger. Het eerste deel van het stuk begint met dreunend slagwerk in het lage register waarna slagwerk van het andere uiterste van het klankspectrum, klinkend als zachte belletjes, zich erbij voegt. Als een dans waarin de twee elkaar uitdagen. De elektronica komt als een donkere onweersbui. Je hoort het in de verte donderen. De combinatie van het slagwerk, dat hier vaak veel weg heeft van klokken, en de elektronica levert bijzondere effecten op. In het tweede deel staat een ritmisch patroon centraal van de belletjes dat echter doorsneden wordt door zeer verstorende elektronische erupties. Het derde deel vangt aan met het meest verontrustende slagwerk denkbaar. De klanken komen van alle kanten aanrollen. Het klinkt allemaal zeer verontrustend. De rust aan het eind is weldadig. In het vierde deel tenslotte klinkt een lange drone, kleurend naar een fluittoon, met een zacht knisperen, als van krekels, op de achtergrond. Maar ook hier wordt het geheel op regelmatige basis doorbroken door knetterende erupties van elektronische klanken. Net als je er niet op bedacht bent.
Het loont de moeite om deze albums in fysieke vorm aan te schaffen. Beiden gaan namelijk vergezeld van zeer interessante boekjes. Bij ‘Blood Stretched Out’ betreft dit een dagboekje dat Pateras bijhield tijdens het componeren van het stuk en dat vooral citaten bevat als deze van Cecil Taylor: “Everything you do affects your playing.” Het boekje bij ‘Beauty Will Be Amnesiac Or Will Not Be At All’ bevat een interview door Peteras over de DIY cultuur, ethiek en de media met zowel Noetinger als Sylvère Lotringer, de oprichter van Semiotext(e)die de titel van het stuk bedacht.
Beluister hier ‘Blood Stretched Out’:
En hier ‘Beauty Will Be Amnesiac Or Will Not Be At All’:
Beide albums zijn te koop via Bandcamp of rechtstreeks bij de platenmaatschappij.