Naast ‘Collected Works, Volume II’, dat hier gisteren voorbij kwam, bracht Anthony Pateras op zijn Immediata label vorig jaar ook nog ‘Bern – Melbourne – Milan’ uit, met daarop diverse niet eerder uitgebrachte live opnames van het trio waar hij in het vorige decennium druk mee was: Pateras / Baxter / Brown, met naast hemzelf op geprepareerde piano, David Brown op geprepareerde gitaar en Sean Baxter op percussie.
Het trio kwam tot stand in 2002 in Melbourne waar Pateras toen nog woonde. Een belangrijke inspiratiebron, zo verhaalt Baxter, die op dat moment reeds enige jaren samenwerkte met Brown, in het uitgebreide boekje bij dit dubbelalbum, vormde het werk van Derek Bailey en andere vertegenwoordigers van de radicale free jazz. In 2004 verschenen de twee eerste albums, ‘Ataxia’ met studio opnames en ‘Gauticle’ met live opnames gemaakt in Wenen en Londen. In 2008 verscheen ‘Interference’, met opnames uit 2006 / 2007 en tot slot kwam in datzelfde jaar ‘Live At L’Usine’ uit, met live opnames uit december 2006. En nu dus dit ‘Bern – Melbourne – Milan’ waarvan de oudste opnames, oefensessies in Princes Hill, stammen uit de winter van dat eerste jaar. Met als titel ‘McIlwraith 1 en 4′ openen ze de tweede Cd. Al bij die eerste stukken valt de toegevoegde waarde op van het werken met preparaties voor zowel de piano als de gitaar. De klankwereld die we hier horen staat in zijn geheel dicht bij percussie – overigens is de slagwerkcollectie van Baxter eveneens allesbehalve gemiddeld – en doet in veel gevallen meer denken aan Aziatische muziek dan aan westerse muziek. Dat ritme in deze stukken een bescheiden rol speelt en melodie nagenoeg afwezig is, zal u wellicht niet verbazen, het gaat dit trio duidelijk om de klankkleur. Op enig moment lijkt de muziek verdacht veel op een kind op de fiets met een snoer blikjes achter zich aan tijdens Luilak.
Op 3 december 2006 staat de musici in de Dachstock Reithalle in Bern. Het trio is in de praktijk duidelijk gegroeid en verrast hier met een spannende, zeer originele klankwereld. Opvallend is het sterke contrast tussen aan de ene kant ritmische bewegingen, bijvoorbeeld door repetitief gitaarspel van Brown en aan de andere kant klanken die iets terloops hebben, het spanningsveld tussen compositie en improvisatie opzoekend. Bijna twee jaar later, 20 november 2008, spelen ze in het Milanese O’Artoteca, een oude fabriek, iets dat je goed terughoort in de akoestiek. Meer dan elders lopen de klanken hier in elkaar over. Baxter merkt dan ook op: “Listening to this material today, I often can’t tell who’s responsible for what sound, so intertwined are the timbral identities of the instruments.” Maar zonder meer prachtige opnames, waarvan het goed is dat Pateras ze hier op Cd uitbracht.
Na zes jaar druk te zijn geweest met andere projecten komt het trio op 11 december 2017 weer bij elkaar in de stad waar het ooit, vijftien jaar eerder, allemaal begon: Melbourne. Vier stukken nemen ze op tijdens de zogenaamde INLAND Sessies. Baxter stelt samenvattend: “We play unpopular music. it’s something I’m proud of in the sense that we have never compromised our commitment to austere Modernist abstraction in free improvisation.” Die trots horen we terug bij alle drie deze musici en luisterend naar deze opnames, vijftien jaar omspannend, valt op hoe consistent en weldoordacht de muziek is. Populair zal het inderdaad nooit worden, daar is het te abstract en te weerbarstig voor. Maar dat zal de liefhebbers een zorg zijn, die kunnen alleen maar instemmen met die andere woorden van Baxter: “yet those communities who support it are still compelled to explore and embrace unpopular musical possibilities because the hermeneutic impulse to solve problems and experience innovation is rewarding in and of itself.”
Het album is (deels) te beluisteren en te koop via Bandcamp: