Het boek ‘Francis Poulenc en de wereld van Paul Éluard’ kwam eind 2017 uit, maar is zo bijzonder dat we er hier toch nog aandacht aan geven. Want een mooiere vorm, dan die Et’cetera Records en Amsterdam University Press eraan hebben gegeven, is moeilijk denkbaar. Bij zowel Éluard als Poulenc bereikten de kustuitingen schilderkunst, poëzie en muziek een prachtige synthese die hier volledig tot zijn recht komt.
Als geen ander label slaagt het Oostenrijkse Kairos Records er iedere keer weer in om te verrassen met werk van vrij jonge componisten. Daarbij beperken ze zich duidelijk niet tot de nabije omgeving, want het album dat in deze recensie aan bod komt, toepasselijk ‘Kaleidoscope’ geheten, bevat een viertal stukken van de Koreaanse componist Eunho Chang. Hij is van 1983, studeerde in Korea en aansluitend aan The Fryderyk Chopin University of Music in Polen en heeft inmiddels een aantal competities gewonnen.
Op een nieuwe album voor Et’Cetera Records, ‘Violin Faces II’ geheten, zijn drie hedendaagse vioolconcerten bijeengebracht. Ze worden vertolkt door de Vlaamse violist Wibert Aerts. In twee daarvan, het vioolconcert van Bram van Camp en ‘Caught in Treetops’ van Charlotte Bray wordt hij bijgestaan door het HERMESensemble, onder leiding van Frank Agsteribbe en in één, ‘Graal Théâtre’ van Kaija Saariaho, door het Notabu.Ensemble neue musik, onder leiding van Mark-Andreas Schlingensiepen.
Het Duitse Wergo wijdde onlangs samen met de Deutscher Musikrat een portret Cd aan de Zweedse componiste Lisa Streich, onder de titel ‘Pietà’. Een componiste die ik afgelopen oktober leerde kennen toen het Nadar Ensemble tijdens het Transit Festival in Leuven een nieuwe versie van ‘Pietà’ uitvoerde. Een stuk dat we ook op dit album terugvinden, maar dan in een andere bezetting. Een opvallend componiste deze Lisa Streich, leert ons dit album, die vooral geïnteresseerd lijkt in de complexe wereld van klank.
Hedendaags gecomponeerde muziek en vrije improvisatie zijn redelijk gescheiden werelden. De beide genres kennen hun eigen beoefenaars, hun eigen zalen en hun eigen publiek. En dat is best bijzonder omdat de muziek qua klankstructuur voor de luisteraar vaak in bijzondere mate overeenkomt. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er steeds meer musici en componisten zijn die zich in beide werelden begeven. Steeds meer ‘jazz musici’ schrijven composities en steeds vaker maken componisten gebruik van elementen uit de improvisatie. Christopher Fox is één van hen en in het bij HatHut verschenen ‘Topophony’ combineert hij dan ook beiden.
De Italiaanse componist Giacinto Scelsi is zonder meer één van de meest interessante en spraakmakende componisten van de vorige eeuw. Hij leefde als een kluizenaar, sprak zich niet uit over zijn werk, wilde niet gefotografeerd worden en hield er bovenal een bijzondere wijze van componeren op na: hij speelde veel van zijn werk op een ondioline, een soort voorloper van de synthesizer, legde de klanken vast op tape en liet de noten achteraf transcriberen. Deze markante figuur inspireert heden ten dage nog steeds musici en componisten. Uli Fussenegger is er één van, getuige ‘San Teodoro 8’ dat ontstond als onderdeel van het project ‘Giacinto Scelsi revisited’ en dat onlangs verscheen bij Kairos.
Cross-over mag dan inmiddels geen novum meer zijn, gelukkig denken steeds minder musici in strakke muzikale hokjes, Ketan Bhatti gaat verder dan we meestal gewend zijn. Hedendaagse kamermuziek combineren met de wereld van de dance is immers niet een echt voor de hand liggende keuze. Maar Bhatti voelt zich bij die combinatie, getuige zijn laatste album dat verscheen bij Col Legno, prima thuis. (meer…)
De filosoof Baruch Spinoza geldt als één van de belangrijkste filosofen uit de geschiedenis. In zijn vrij korte leven, hij werd slechts 44, heeft deze denker van Sefardisch-Joodse afkomst een belangrijke rol gespeeld in wat we later De Verlichting zijn gaan noemen. Veel is er sinds de zeventiende eeuw over hem geschreven, maar tot hoofdpersoon van een opera moest hij wachten tot 2014. Theo Loevendie, hij was toen 84, nam de handschoen op met ‘The Rise of Spinoza’ dat op 11 oktober van dat jaar in première ging tijdens het Zaterdagmatinee. Inmiddels staat de opera ook op Cd, uitgebracht door Attacca Productions.
12 Ensemble is een Brits strijkersensemble, gevestigd in Londen, dat sinds de oprichting in 2012 aan een gestage opmars bezig is binnen het muziekleven van het Verenigd Koninkrijk en daarbuiten. Zonder dirigent spelen zij vooral vernieuwend repertoire, van serieus hardcore klassiek tot filmmuziek en treden zij net zo goed op in grote concertzalen als tijdens de Fashion week. Die variatie zien we ook terug op hun debuutalbum, heel toepasselijk ‘Resurrection’ genaamd.
De Schotse componist Sir James MacMillan is inmiddels geen onbekende meer. Zijn sterk melodische muziek, vaak met een religieuze inslag, wordt door een groot publiek gewaardeerd. Ook in deze blog kwam hij reeds verscheidene keren voorbij. We besteedden aandacht aan zijn opera ‘Clemency’, zijn derde pianoconcert dat de titel ‘‘The Mysteries of Light’ meekreeg en aan ‘Seven Last Words from the Cross’ . Dat MacMillan ook inmiddels een drietal strijkkwartetten heeft geschreven, was mij tot op heden onbekend. Bij Hyperion verschenen ze echter onlangs op Cd, uitgevoerd door het Poolse Royal String Quartet. Alle reden dus om ons hier eens in te verdiepen.