De saxofonisten John Surman en Neta Raanan geven een iets andere invulling aan hun kwartet. Beiden kozen voor hun albums, het bij ECM Records verschenen ‘Words Unspoken’ en het bij Giant Step Arts verschenen ‘Unforseen Blossom’ allereerst voor de vibrafoon. Surman vroeg Rob Waring, Raanan Joel Ross. Surman vulde zijn kwartet aan met gitarist Rob Luft en drummer Thomas Strønen en stelt het dus zonder bassist. Raanan koos daar wel voor in de persoon van Simón Wilson en vroeg daarnaast drummer Kayvon Gordon.
Saxofonist James Brandon Lewis is eveneens een fan van het klassieke saxofoonkwartet. Hij bracht onder eigen naam ‘Transfiguration’ uit bij Intakt Records. Een album waarop we hem horen met pianist Aruán Ortiz, bassist Brad Jones en drummer Chad Taylor. We horen Lewis daarnaast, in diezelfde bezetting, in een aantal stukken op het door pianist Giovanni Guidi onlangs bij ECM Records uitgebrachte ‘A New Day’. Het kwartet wordt aangevuld met bassist Thomas Morgan en drummer João lobo. Twee totaal verschillende albums waaruit mooi dat grote talent van deze saxofonist blijkt. Zo fel en dynamisch als ‘Transfiguration’ klinkt, zo ingetogen zijn zijn bijdrages aan ‘A New Day’.
De kindertekeningen met op de achtergrond Mime (Peter Hoare). Foto’s: Monika Rittershaus.
In het vorige seizoen startte De Munt met wat nog altijd één van de meest prestigieuze projecten binnen de wereld van de opera is: een complete ‘Der Ring des Nibelungen’ van Richard Wagner. Romeo Castellucci werd daarbij aangezocht als regisseur en maakte boeiende, maar zeker niet altijd overtuigende ensceneringen van ‘Das Rheingold’ en ‘Die Walküre‘. Die samenwerking kwam deze zomer echter abrupt ten einde doordat de eisen die Castellucci stelde niet verenigbaar bleken met wat het theater kon of wilde realiseren. Gelukkig was Pierre Audi, die natuurlijk de complete Ring al eerder deed bij de Nationale Opera in Amsterdam, bereid om in de – zeker voor opera begrippen – absurd korte tijd van twee maanden een regie uit de grond te stampen voor de derde in de reeks, ‘Siegfried’. Een regie die, ondanks deze korte periode, prachtig recht doet aan deze nog altijd schitterende opera. Maar eerlijk is eerlijk; de grootste indruk maakt ook dit keer weer het Symfonieorkest van De Munt, onder leiding van Alain Altinoglu, die zich inmiddels kan meten met de grootste Wagnerdirigenten uit de geschiedenis.
In vrij korte tijd kwamen er bij ECM Records maar liefst vier albums uit waarin de saxofonist te horen is in de aloude kwartetvorm. Een goede reden om hier weer eens bij stil te staan, te beginnen met de meest geëigende, die van saxofoon, piano, bas en drums. Daarom vandaag tenorsaxofonist Oded Tzur die op ‘My Prophet’ te horen is met pianist Nitai Hershkovits, bassist Petros Klampanis en drummer Cyrano Almeida en saxofonist Matthieu Bordenave, te horen op zowel tenor- als sopraansax. Samen met pianist Florian Weber, bassist Patrice Moret en drummer James Maddren nam hij ‘The Blue Land’ op.
Opera Ballet Vlaanderen, Antwerpen – 10 september 2024
De huwelijksscène. Foto’s: Annemie Augustijns
Niet alleen is Giacomo Puccini’s ‘Madama Butterfly’ nog altijd één van de meest geliefde opera’s, het is tevens één van de meest omstreden. Dit verhaal zo maar op de planken brengen, zonder er enige mate van kritiek in te verwerken is dan ook bijna niet meer mogelijk. Ook de Argentijnse regisseur Mariano Pensotti doet alle moeite om dit in onze ogen bijna onwaarschijnlijke verhaal in een ander licht te plaatsen. Pensotti kiest voor een raamvertelling, waarbij hij een Japanse regisseuse opvoert die de opera in het heden regisseert, niet toevallig bij Opera Ballet Vlaanderen in Antwerpen waar deze enscenering deze weken te zien is, en tijdens dat proces tegen haar eigen verleden aanloopt. Echt ingrijpen in de opera doet Pensotti echter niet, hij volstaat om middels tekst zijn verhaal te vertellen tijdens de instrumentele scènes. Veel voegt het niet toe, met name niet doordat Pensotti de kern van het probleem onvoldoende belicht: racisme. Verder niets dan lof voor deze productie met een prachtig spelend orkest, onder leiding van Daniela Candillari en een uitstekende cast, met als absoluut hoogtepunt een geweldige Anba Naqe als Butterfly, die zich prima inleeft in haar complexe personage en prachtige decors en kostuums van Mariana Tirantte.
Concertgebouw, Amsterdam (NTR ZaterdagMatinee) – 7 september 2024
Jaap van Zweden voor het Radio Filharmonisch Orkest. Foto’s: Milagro Elstak.
Het was via de memoires van Heinrich Heine dat Richard Wagner op het idee kwam van zijn opera ‘Der fleigende Holländer’, waarmee het NTR ZaterdagMatinee afgelopen zaterdag het nieuwe seizoen opende. Hij las die memoires in 1838 in Riga waar hij chef-dirigent was bij de opera en voltooide zijn werkstuk in 1841. Helemaal tevreden was hij niet, het leidde tot een verbeterde versie in 1843, de versie waarmee het stuk in première ging; één in 1846, waarin hij de volledige orkestratie overhoop gooide en tot slot nog een wijziging in 1860, waarbij hij het zogenaamde ‘Tristan slot’ toevoegde aan het eind van de ouverture, zo genoemd omdat hij op dat moment net ‘Tristan und Isolde’ had afgerond. Dat was allemaal niet genoeg, aan het eind van zijn leven wilde hij het stuk nogmaals onder handen nemen, iets wat er echter niet meer van kwam. Gelukkig wellicht, want dit is een perfecte opera om dit seizoen mee te openen, met één been in de romantiek en met één been reeds in de moderniteit. Het Radio Filharmonisch Orkest op het podium, Jaap van Zweden op de bok, het Groot Omroepkoor versterkt met Cappella Amsterdam en een keur aan geweldige solisten. Het levert een grandioze uitvoering op die aan het einde terecht beloont wordt met een donderend applaus.
Van links naar rechts: jurylid Joanna Bailie, Yixie Shen met de Gaudeamus Award en mede genomineerde Lucy McKnight. Foto: Rogier Bogaard
En het was Yixie Shen die uiteindelijk gisterenavond de Gaudeamus Award 2024 won. Welverdiend, de afgelopen dagen betoonde zij zich een uitstekend componiste, die ook het technische handwerk als geen ander bleek te beheersen. Bij haar geen performances, geen video of andere toevoegingen, geen gimmicks, gewoon noten en die aaneen smeden tot coherente, sprekende stukken. Fijn dat de jury ervoor koos om dat te belonen. Verder besteed ik hier nog aandacht aan die andere prijs die iedere twee jaar tijdens dit festival wordt uitgereikt: de Tera de Marez Oyens prijs; het door Ensemble Klang uitgevoerde stuk ‘Conditions’ van Maya Verlaak, één van de drie juryleden en aab het nieuwe stuk van Annika Socolofksy, die de Award in 2021 won, ‘Detective Convention’ werd uitgevoerd door HIIIT, het voormalige Slagwerk Den Haag.
De strijkers van het New European Ensemble eerder deze week. Foto: Rogier Bogaard
Op het moment dat ik dit type zijn alle stukken van de voor de Gaudeamus Award genomineerde componisten gespeeld, vanavond volgt de uitslag, maar hier maak ik nu reeds de balans op en laat ik Patrick Ellis, Cem Güven, Lucy McKnight,Yixie Shen en Beniamino Fiorini hier nogmaals passeren. Met stukken uitgevoerd door het IEMA Ensemble, het RIOT Ensemble, xTRo en Ensemble Klang. En ook dit jaar valt de grote mate van diversiteit op tussen deze componisten, eens te meer bewijzend dat je aan dit metier op heel verschillende wijze vorm kunt geven.
Ook dit jaar besteed ik in mijn verslagen over het Gaudeamus Festival met name aandacht aan het werk van de vijf genomineerde componisten en de drie juryleden. Die laatsten benoemde ik overigens nog niet: het betreft dit jaar Joanna Bailie, Maya Verlaak en Zaid Jabri. Ook gisteren klonken er natuurlijk weer stukken van die genomineerde componisten. Het uit Hamburg afkomstige Trio Catch speelde een stuk van Yixie Shen en het in Den Haag gevestigde New European Ensemble speelde in de strijkkwartet-bezetting stukken van Cem Güven en Beniamino Fiorini – de enige van wie nog niet eerder een stuk klonk en tot slot was er de Amerikaanse harpist Parker Ramsay die het tweede stuk op dit festival van Lucy McKnight speelde. Tevens klonk een stuk van Jabri, eveneens voor strijkkwartet.
De vijf genomineerde componisten tijdens de openingsavond, van links naar rechts: Cem Güven, Beniamino Fiorini, Yixie Shen, Lucy McKnight en Patrick Ellis. Foto: Herre Vermeer Fotografie.
Gisterenavond klonken op twee locaties in de Utrechtse binnenstad de eerste stukken van een viertal voor de befaamde Gaudeamus Award genomineerde componisten: Patrick Ellis, Cem Güven, Lucy McKnight en Yixie She. Verder vindt dit jaar toevallig de jaarlijkse internationale NIME (New Interfaces for Musical Expression) conferentie plaats in Utrecht, waar ik in de late avond nog een staartje van mij pikte. Live elektronica in allerlei verschillende gedaantes, vaak uitgevoerd op zelfgebouwde apparatuur. Leuk om te ervaren dat er op dit festival een totaal andere sfeer hangt dan op Gaudeamus, dit betreft duidelijk een andere scene.
De saxofonisten John Surman en Neta Raanan geven een iets andere invulling aan hun kwartet. Beiden kozen voor hun albums, het bij ECM Records verschenen ‘Words Unspoken’ en het bij Giant Step Arts verschenen ‘Unforseen Blossom’ allereerst voor de vibrafoon. Surman vroeg Rob Waring, Raanan Joel Ross. Surman vulde zijn kwartet aan met gitarist Rob Luft en drummer Thomas Strønen en stelt het dus zonder bassist. Raanan koos daar wel voor in de persoon van Simón Wilson en vroeg daarnaast drummer Kayvon Gordon.
