Concerten het afgelopen weekend, onderdeel van de Ruhrtriennale, brachten onder andere werk van Pierluigi Billone en George Lewis. Yaron Deutsch speelde ‘Sgorgo Y’ van Bilone en Ensemble Musikfabrik bracht ‘Assemblage’ en ‘Tales of the Traveller’ van George Lewis. Een mooie aanleiding om hier een recent, bij Cantaloupe verschenen album met composities van percussionist en componist Tyshawn Sorey te laten passeren. Eén van de twee stukken, gespeeld door Alarm Will Sound is getiteld ‘For George Lewis’. Verder vulde percussionist Noam Bierstone een album, ‘Mountais Move Like Clouds’ met drie solostukken voor percussie van Hanna Hartman, Zeynep Toraman en Billone. Het album verscheen bij No Hay Banda.
Wie denkt het werk van Sorey te kennen, naar aanleiding van zijn rol als slagwerker, deze zomer nog te horen tijdens North Sea Jazz, als onderdeel van het Vijay Iyer Trio, gelooft zijn oren niet bij dit album. ‘For George Lewis’ is een prachtig, bijzonder ingetogen klanklandschap dat associaties oproept met het werk van John Cage en Morten Feldman en geen enkele relatie met jazz heeft. Net als bij die twee componisten stroomt de muziek zonder richting, maar spelen timing en nauwgezetheid een bijzonder grote rol in de wijze waarop het muzikale proces wordt vormgegeven, een kolfje naar de hand van dit befaamde ensemble. Verderop komt de trombone aan bod, met een werkelijk prachtige klank. Het toont de enorme veelzijdigheid van deze componist / musicus, iets dat ook geldt voor de man die hij naar eigen zeggen ziet als zijn mentor: George Lewis. En dan is er, zo zegt hij in het Cd boekje, één stuk dat hem bijzonder aanspreekt en hem voor dit ‘For George Lewis’ inspireerde, ‘The Will to Adorn’.
De tweede Cd bevat twee versies van ‘Autoschediasms’. Het hadden er nog veel meer kunnen zijn, want dit werk geeft aan de dirigent en het ensemble bijzonder veel vrijheid. Zo kan de dirigent door het geven van tekens, ‘Gesture’ musici aanzetten tot bepaalde acties, of kan hij hen middels ‘Autonomy’ laten improviseren. Een wijze van werken waar Cage al mee experimenteerde, maar die we bijvoorbeeld ook bij Anthony Braxton aantreffen. Het levert een veel bonter geschakeerd werk op dan ‘For George Lewis’ en een stuk dat voor luisteraars van de slagwerker Sorey een stuk herkenbaarder is.
Bierstone nam het ruim een half uur durende ‘Mani. Δίκη’ van Billone op, een stuk waarin louter percussie uit metaal voorkomt. De tekst bij het stuk geeft aan dat het hier gaat om een “physical and creative journey through the sound world of metal, a celebration of the richness and quality of its sonic environments that organically emerge from the manipulation of metal-to-metal contact, the unique shapes and dimensions of the instruments, and the explosive and sometimes volatile effects of movements and velocities.” Maar beluistert u het stuk vooral zelf en verbaas u dan net als ik over hoe breed dat gamma aan geluiden is en hoe creatief Billone zijn klankkunstwerk heeft opgebouwd. Een bijzonder spannend, sterk contrastrijk en expressief stuk.
Hartmans ‘Message from the Lighthouse’ is een bijzondere geluidssculptuur vol onverwachte klanken. Het begint uiterst subtiel in een strakke cadans, iets dat verderop wordt verrijkt met bijzonder spannende en onverwachte interventies. Wat hier nu allemaal precies gebeurt, is mij niet duidelijk, maar wat wel zeker is, is dat Hartman de grenzen van het begrip ‘percussie’ hier behoorlijk oprekt. Traditioneel slagwerk neemt dan ook een vrij bescheiden plaats in, het klinkt opvallend vaak dreigend, als rollende donder vanuit de verte. Toraman’s ‘Mountains Move Like Clouds’ is, met een grote nadruk op de werking van klank, het meest ingetogen stuk. Een toepasselijke titel, het geluid trekt in nevels aan ons voorbij. Bierstone heeft het zichzelf op dit debuutalbum allesbehalve gemakkelijk gemaakt, maar het resultaat mag er zijn: een in alle opzichten grensverleggend percussie album.
‘Mountains Move Like Clouds’ is te beluisteren via Bandcamp en daar ook te koop: