Het Franse Ultimae grossiert in Cd’s met de meer stemmige vormen van elektronica. Ambient speelt er een belangrijke rol in, maar dan wel die van het zwaardere, vrij duistere soort. De prachtig uitgegeven Cd’s zijn daarnaast een lust voor het oog, zonde dus om digitaal aan te schaffen. De laatste drie uitgaves zijn van AES Dana, Eskostatic en van het duo James Murray & Francis M. Gri.
Van AES Dana, het alias van Vincent Villuis, kwam hier eerder ‘Pollen’ voorbij. Ging het bij ‘Pollen’ om een heruitgave van een album uit 2012, ‘Inks’ bevat geheel nieuw materiaal. Subtiele klankwolken in het titelstuk worden al snel afgewisseld met een duister, maar opzwepend ritme. Eenzelfde procedé vinden we in ‘Unfold’ al is hier het ritme nog steviger en behoort stilzitten niet echt meer tot de mogelijkheden. In ‘Nuphar Log’ blijkt er overigens nog een tandje bij te kunnen. Bijzonder is ook ‘Peace Corrosion’, eveneens zeer ritmisch, maar dan wel op een heel subtiel indringende wijze. Reeds halverwege het album blijkt dat ‘Inks’ toch een geheel ander album is geworden dan ‘Pollen’. Daar speelde het ritme zeker ook een rol, maar niet zo sterk als in dit album, dat geheel uit up tempo stukken bestaat. Soms wordt dat afgewisseld met klanknevels, ‘Inks’ en ‘Ashen’, of veldopnames ‘The Gradual District’ en ‘Alep Offet’, maar ook dan blijft het ritme een dominante rol spelen.
Eskostatic kwam hier niet eerder aan bod, wel één van de twee leden. Van Martin Nonstatic, het alias van Martin van Rossum, besprak ik zowel ‘Ligand‘ als ‘Ligand Remixes’. Samen met de Zweed Marcel Montel, ofwel Esko Barba, vormt hij Eskostatic. ‘Serpentines & Valleys’ is hun laatste proeve van bekwaamheid.
Het boekje bevat sfeervolle landschapsfoto’s, zoals die op de hoes, vaak met door het landschap meanderende rivieren. En dus krijgen we geluidslandschappen op dit album. Langgerekte, sfeervolle elektronische vergezichten. Zoals in ‘Morning Star’, waar de klankwolken worden afgewisseld met pulserende motieven. Die landschappen op de foto’s hebben overigens nog iets anders gemeen: hun desolate onherbergzaamheid. En ook dat element vinden we terug in de muziek. Bijvoorbeeld in ‘Shadow’, waar het duo ons tevens verrast met een onregelmatige, ritmische structuur en in ‘Spring Harbour’ waar we de wind horen ruisen. Bijzonder zijn ook het titelstuk, ‘Serpentines & Valleys’ en ‘Viamala’, beiden vanwege de meeslepend, deinend ritmische structuur.
Van James Murray bespraken we eerder ‘Eyes to the Height‘. In dit verhaal treffen we hem niet solo, op ‘Remote Redux’ werkt hij samen met gitarist en pianist Francis M. Gri. Leggen we de fotoboekjes naast elkaar, dan blijken Eskostatic en het duo Murray-Gri een voorliefde voor water met elkaar te delen. Vreemd is dat niet, hun beider muziek heeft een duidelijk stromend karakter. Maar Murray en Gri hanteren wel een andere wijze van werken. Op ‘Ma’ en ‘Redux’ creëren ze een krachtige elektronische drone, een zee van geluid. in ‘Ma’ slechts doorbroken doordat Gri een spaarzame melodie op piano speelt, in ‘Redux’ gebeurt zelfs dat niet. Hier klinkt de branding, krachtig botsend op de rotsen. Soms zoeken de twee de stilte, de contemplatie. Beluister daarvoor beslist ‘Lontano’. Zeer beeldende muziek, waarbij vooral het samenspel tussen de twee musici opvalt, met geen mogelijkheid is te ontdekken wie nu precies welke rol speelt.
Alle drie de albums zijn te beluisteren en te koop via Bandcamp: